"El Himno de Bayamo" (Ingles: "The Bayamo Anthem", {{Literal translation|The Hymn of Bayamo"} }) ay ang pambansang awit ng Cuba. Ito ay unang isinagawa noong 1868, sa panahon ng Labanan ng Bayamo [es]. Perucho Figueredo, na nakibahagi sa labanan, nagsulat at gumawa ng kanta. Ang himig, na tinatawag ding "La Bayamesa" (Ingles: "The Bayamo Song "), ay binubuo ni Figueredo noong 1867.

El Himno de Bayamo
English: The Bayamo Anthem

National awit ng Cuba
Also known as"La Bayamesa" (English: "The Bayamo Song")
LirikoPerucho Figueredo
MusikaPerucho Figueredo and Antonio Rodriguez-Ferrer, 1867
Ginamit1902
Ginamit muli1909
Itinigil1906
Tunog
National anthem of Cuba (instrumental)

Overview

baguhin

Noong Oktubre 20, 1868, nakuha ng mga puwersang Cuban ang pagsuko ng mga kolonyal na awtoridad ng Espanyol sa Bayamo, pinalibutan ng mga taong nagagalak si Figueredo at hiniling sa kanya na magsulat ng isang awit na may himig na kanilang hinuhinang. Sa mismong saddle ng kanyang kabayo, isinulat ni Figueredo ang lyrics ng anthem,[1] na mas mahaba kaysa sa kasalukuyang opisyal na bersyon. Si Figueredo ay nahuli at pinatay ng mga Espanyol makalipas ang dalawang taon. Bago pa matanggap ng firing squad ang Fire command, sinigaw ni Figueredo ang linya mula sa kanyang kanta: "Morir por la Patria es vivir" (Ingles: "To die for one's country is to live").[2]

Opisyal na pinagtibay ng Cuba bilang pambansang awit nito noong 1902, sa pagkakatatag ng Republika, ito ay pinanatili kahit pagkatapos ng rebolusyon noong 1959. Ang Cuban ang kompositor na si Antonio Rodriguez-Ferrer ay nag-ambag ng mga musikal na panimulang tala sa pambansang awit ng Cuban.[3]

Bilang karagdagan sa "Himno de Bayamo", may dalawa pang kilalang Cuban na kanta na tinatawag na "La Bayamesa". Ang unang Bayamesa ay kinatha noong 1851 nina Carlos Manuel de Céspedes at José Fornaris sa kahilingan ng kanilang kaibigan na si Francisco Castillo Moreno, na kung minsan ay kinikilala rin sa mga liriko.[4] Pagkatapos ng 1868, sa panahon ng digmaang Cuban, isang "mambí" na bersyon ng "La Bayamesa" ay naging tanyag. Ito ay may parehong melody ngunit magkaiba ang lyrics.[5] Makalipas ang maraming taon, noong 1918 , ang kompositor at trovador Sindo Garay, mula sa Santiago de Cuba, ay gumawa ng isang awit na tinawag niyang "Mujer Bayamesa"; pinaikli ng sikat na paggamit ang pamagat sa "La Bayamesa".[6]

Liriko

baguhin

Sa orihinal, ang kanta ay may tatlong saknong. Ang huling dalawang saknong ay hindi kasama nang opisyal na pinagtibay ang awit noong 1902, dahil ang mga liriko ay nakitang labis na kontra-Spanish[7] at gayundin mahaba kumpara sa ibang mga saknong.

Spanish original[8][9] English translation

I
¡Al combate, corred, bayameses!,
Que la patria os contempla orgullosa;
No temáis una muerte gloriosa,
Que morir por la patria es vivir.
(𝄆) En cadenas vivir es vivir
En afrenta y oprobio sumido.
Del clarín escuchad el sonido:
¡A las armas, valientes, corred! (𝄇)

II (excluido)
No temáis los feroces íberos,
Son cobardes cual todo tirano.
No resisten al bravo cubano;
Para siempre su imperio cayó.
(𝄆) ¡Cuba libre! Ya España murió,
Su poder y su orgullo ¿do es ido?
¡Del clarín escuchad el sonido:
¡A las armas, valientes, corred! (𝄇)

III (excluido)
Contemplad nuestras huestes triunfantes,
Contempladlos a ellos caídos.
Por cobardes huyeron vencidos;
¡Por valientes, sabemos triunfar!
(𝄆) ¡Cuba libre! podemos gritar
Del cañón al terrible estampido.
¡Del clarín escuchad el sonido:
¡A las armas, valientes, corred! (𝄇)

I
To combat, run, people of Bayamo!
Because the Fatherland contemplates you proudly;
Do not fear a glorious death,
Because dying for the Fatherland is living.
(𝄆) Living in chains is living
Plunged in affront and opprobrium.
Hear the sound of the bugle:
To arms, brave ones, run! (𝄇)

II (excluded)
Fear not the fierce Iberians,
They are cowards like every tyrant.
They cannot withstand the brave Cubans;
Their empire has forever fallen.
(𝄆) Free Cuba! Spain has already died,
Its power and pride, where did it go?
Hear the sound of the bugle:
To arms, brave ones, run! (𝄇)

III (excluded)
Behold our troops triumphant,
And behold them fallen.
Because they were cowards, they flee defeated;
Because we were brave, we knew how to triumph.
(𝄆) Free Cuba! we can shout
From the cannon's terrible boom.
Hear the sound of the bugle,
To arms, brave ones, run! (𝄇)

Sanggunian

baguhin
  1. Cuba '67: Imahe ng isang Bansa (sa wikang Ingles). Book Institute. 1967. p. 60.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)[patay na link]
  2. Agency, Central Intelligence (2015-11-24). The CIA World Factbook 2016 (sa wikang Filipino). Simon and Schuster. p. 1350. ISBN 978-1-5107-0089-5.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  3. "Symbols of the Cuban nation". www.nacion.cult.cu. Inarkibo mula sa en/arf.htm orihinal noong 2009-10- 20. Nakuha noong 2022-01-13. {{cite web}}: Check |url= value (tulong); Check date values in: |archive-date= (tulong)
  4. Sublette, Ned (Pebrero 2007). Cuba and Its Music: From the First Drums to the Mambo (sa wikang Ingles). Chicago Review Press. p. 236. ISBN 978-1-56976-420-6.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  5. Kennedy, William (2011-09-29). Chango's Beads and Two-Tone Shoes (sa wikang Filipino). Simon and Schuster. p. 88. ISBN 978-1-84983-831-3.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  6. BARREIRO, ELIAS (2011-03-11). /books?id=-bdvTkATyWIC&pg=PA7 Musika ng Latin America para sa Acoustic Guitar (sa wikang Ingles). Mel Bay Publications. p. 7. ISBN 978-1-61065-639-9. {{cite book}}: Check |url= value (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  7. Coe, Andrew (1995). Cuba (sa wikang Ingles). Passport Books. p. 233. ISBN 978-0-8442-8950-2. Inarkibo mula sa orihinal noong 2013-07-31. Nakuha noong 2024-02-22. {{cite book}}: Check |url= value (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  8. "Law No. 128" (PDF). www.gacetaoficial.gob.cu. 2019-09-19. Nakuha noong 2022-01-13.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  9. La Enciclopedia de Cuba: Historia (sa wikang Kastila). Enciclopedia y Clásicos Cubanos. 1973. p. 473. ISBN 978-84-359-0094-2.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)