La Fada Morgana (kuwentong-pambayang Catalan)
Ang La Fada Morgana (Bibit Morgana) ay isang Catalan na kuwentong bibit o rondalla, unang tinipon ng Mayorkin na pari at may-akdang si Antoni Maria Alcover.[1]
Buod
baguhinIsang makapangyarihan at matalinong reyna na nagngangalang Bibit Morgana ang gustong pakasalan ang kaniyang anak na si Beuteusell sa isang matalinong dalaga. Upang mapatunayan ang kaniyang sarili, ang bride-to-be ay kailangang pumasa sa isang serye ng mga pagsubok na idinisenyo ng Reyna.
Nakilala ni Prinsipe Beuteusell ang isang dalagang magsasaka na nagngangalang Joana at humingi ng pahintulot ng kaniyang ama para sa kanilang kasal. Ipinagmamalaki ng kaniyang ama na mas matalino pa si Joana kaysa sa reyna na si Bibit Morgana, at narinig ito ng isang alilang babae. Sinabi niya sa reyna ng pagmamayabang at ipinatawag niya ang mag-ama sa kaniyang hukuman. Pinaalis ng reyna ang ama, ngunit inutusan si Joana na manatili, dahil balak niyang magtakda ng mahirap na gawain para sa dalaga.
Ang gawain ay bisitahin ang ina ni Bibit Morgana at humingi sa matandang babae ng dalawang kahon na naglalaman ng mga kanta sa loob: ang capsa del Bon Jorn at ang capsa del congrás. Palihim na kinausap ni Beuteusell si Joana at binigyan ito ng impormasyon kung paano lalapitan ang kaniyang lola.
Dumaan si Joana sa isang bukid at pinuri ang isang tuod ng puno, at tinulungan ang isang lalaking naglilinis ng kalan. [2] Sa wakas, narating niya ang pitong gate na kastilyo ng ina ni Bibit Morgana. Ipinahayag niya ang kaniyang sarili at pumasok sa silid ng hari. Tinanong siya ng matandang reyna ng ilang mga bugtong, na sinagot ni Joana ng tama, at nakuha ang mga kahon.
Bilang huling hadlang sa mag-asawa, tinanong ni Bibit Morgana si Joana sa araw ng kasal kung aling tandang ang tumitilaok, na sinagot ni Joana: "el Ros" - gaya ng itinuro ni Beuteusell. Sa wakas ay ikinasal na sina Joana at Beuteusell.
Mga pagkakaiba
baguhinEspaña
baguhinSa isang pagkakaibang Valenciano na kinolekta ng may-akda na si Enric Valor i Vives na may pamagat na El castell d'entorn i no entorn, ang kawawang batang babae na si Teresa ay nagbigay ng tubig sa isang ermitanyo at tumanggap ng magic book bilang kapalit. Binuksan niya ang libro; isang makamulto na pigura ng isang prinsipe ang sumagot mula sa loob ng aklat at sinabihan siyang pumunta sa kastilyo ng "Serra dels Plans". Doon, naghanap siya ng trabaho kay Reyna Tomanina, ina ni Prinsipe Bernat. Isang araw, ang matandang kasambahay ng reyna ay nagsinungaling sa reyna na ipinagmalaki ng dalaga na makakamit niya ang mga dakilang bagay. Pagkatapos, inatasan si Teresa sa pagtanggal at paglilinis ng mga kutson ng buong palasyo. Ginagawa niya sa kaunting tulong mula kay Prinsipe Bernat. Panghuli, hiniling sa dalaga na pumunta sa kapatid ng reyna, si Argelagaina, at kumuha ng dalawang kahon mula sa kaniya.[3]
Mga sanggunian
baguhin- ↑ Alcover, Antoni Maria. Aplec de rondaies mallorquines. Volume 11. S. Galatayut, 1930. pp. 14-21.
- ↑ Gelabert i Miró, M. Magdalena. "Les dones i les coves a les rondalles d'Antoni M. Alcover". In: Nom de la monografia: Paisatge i conflicte social: coves, refugis i trinxeres. A cura de Bàrbara Duran Bordoy, M. Magdalena Gelabert i Miró, Caterina Valriu Llinàs. La Vall d’Uixó, 2019. p. 83. ISBN 978-84-9965-490-4.
- ↑ Poveda, Jaume Albero. "Rondalla «El castell d'entorn i no entorn» d'Enric Valor. Anàlisi hermenèutic i folklòrica". In: Miscel·lània Joan Veny. Volume 7. Estudis de llengua i literatura catalanes/LI. L'Abadia de Montserrat, 2005. pp. 225-227. ISBN 9788484157373.