Lisa del Giocondo
Lisa del Giocondo (pagbigkas sa wikang Italyano: [ˈliːza del dʒoˈkondo]; née Gherardini [ɡerarˈdiːni]; ika-15 ng Hunyo, 1479 – ika-15 ng Hulyo, 1542), kilala rin sa pangalang Lisa Gherardini, Lisa di Antonio Maria (or Antonmaria) Gherardini at Mona Lisa, ay isang miyembro ng pamilyang Gherardini ng Florencia at Tuskanya sa Italya. Ang pangalan na ibinigay kay Mona Lisa, o ang kanyang larawan kasama ang kanyang asawa at ipininta ni Leonardo da Vinci sa panahon ng Italyanong Renasimiyento.
Lisa del Giocondo | |
|---|---|
 | |
| Kapanganakan | Lisa Gherardini 15 Hunyo 1479 Via Maggio, Republika ng Florencia |
| Kamatayan | 15 Hulyo 1542 (sa edad na 63) Kumbento ng Santa Ursula, Dukado ng Florencia |
| Kilala sa | Paksa ng Mona Lisa |
| Asawa | Francesco di Bartolomeo di Zanobi del Giocondo |
| Anak | Piero del Giocondo Suor Beatrice (Camilla del Giocondo) Andrea del Giocondo Giocondo del Giocondo Suor Ludovica (Marietta del Giocondo) Ipinalaki rin: Bartolomeo del Giocondo |
| Magulang | Antonmaria di Noldo Gherardini Lucrezia del Caccia |
Kaunti lang ang alam sa buhay ni Mona Lisa. Ipinangak sa Florencia at kinasal nung oras siya'y isang teen, simula sa pagtitinda ng iba't ibang tela hanggang naging opisyal, siya'y naging ina sa limang bata at inihatid sa komportable at karaniwang nasa middle-class na buhay. Si Lisa ay hinanggan ang habang buhay kasama ang kanyang asawa na isang konsiderableng kanyang nakakataas sa kanya.
Isang daan taon nakalipas pagkatapos ng pagkamatay ni Lisa, ang Mona Lisa ay naging pinakapopular na larawan sa buong mundo[1] at ito'y napansin na separado ang pagkakuha sa buhay ni Lisa, ang babae. Haka-haka ng mga scholae at hobbyist na ang art na ito ay napansin ng buong mundo at naging icon at naging bagay para sa mga komersyalo, Noong 2005, napansin ng buong mundo na siya'y tiyak na modelo kay "Mona Lisa".[2]
Pamumuhay at Pamilya
baguhinAng pamilya ni Lisa Florentine ay isang luma at aristokratiko pero habang tumatagal, nawawala sila ng impluwensiya sa buhay.[3] Isa silang mabuhat na pamilya pero di sila mayaman, sila'y nakatira sa bukid at kumikita sa isa sa mga malalaking lungsod sa Europa. Habang maayos sa pagkakatipid, meron sa kanya na magandang pinagkaiba sa kayamanan doon sa pamumuhay niya, di man mayaman pero simple siya kung mabuhay.[4]
Antonmaria di Noldo Gherardini, Ang tatay ni Lisa, ay nawalan ng dalawang asawa, Lisa di Giovanni Filippo de' Carducci, ang pinakasalan ni Gherardini noong 1465, at si Caterina di Mariotto Rucellai, nung pinakasalan niya noong 1473. Parehas namatay nung nanganganak.[5] Ang nanay ni Lisa na si Lucrezia del Caccia, anak na na babae ni Piera Spinelli, at ang pangatlong asawa ni Gherardini kasabayan sa pangatlong oras na ipinakasal siya noong 1476.[5] Isang beses, umupa o nagmay-ari si Gherardini ng anim bukid sa Chianti na namumunga ng trigo, alak, at langis oliba kung saan ang mga hayop hayupan ay pinalalaki ng maayos.[6]
Ipinanganak si Lisa sa Florencia noong ika-15 na Hunyo, 1479 sa Via Maggio,[5] kahit maraming taong nakalipas, sinabi na siya'y ipinanganak ng isang pambukid lang, kundi ang Villa Vignamaggio, sa labas lang ng bahay nila matatagpuan Greve.[7] Siya ay pinangalan na Lisa, asawa ng kanyang makaama na lolo[8] Panganay sa pitong magkakapatid, si Lisa ay may tatlong babaeng kapatid, isa ay pangalang Ginevra, at may tatlo rin siyang lalaking kapatid, Giovangualberto, Francesco at si Noldo.[9]
Ang pamilya na tumira sa Florencia, lalo na ang mga malapit sa Santa Trinita at ang renta na upa malapit sa Santo Spirito, na madalas kasi hindi nila makaya ang pagaayos sa mga dating bahay nila kapag ito'y nasisira. Ang pamilya ni Lisa ay lumipat sa ngayong tinatawag na Via dei Pepi at malapit sa Santa Croce, kung saan sila nakatira ay malapit kay Ser Piero da Vinci, Tatay nila Leonardo da Vinci.[10]
Sila'y umupa ng maliit na country home sa St. Donato sa bayanbayanan ng Poggio, 32 kilometro (20 mi) sa timog bahagi ng bayan.[11] si Noldo, ang tatay ni Gherardini's at ang lolo ni Lisa, ay nagmana sa isang bukid doon sa Chianti doon sa ospital ng Santa Maria Nuova. sinigurado ni Gherardini na mapaarkila ng isa pang bukid sa mga ospital para mapanihalaan ang pag-ani ng mga trigo, ang pamilya ni Lisa ay nagbakasyon sa isang bahay na itinawag na Ca' di Pesa.[6]
Pag-aasawa at Ibang pagkakataon sa buhay
baguhinTo be tagalogized and added more soon...
Noong ika-5 ng Marso, 1495, ikinasal si Lisa kay Francesco di Bartolomeo di Zanobi del Giocondo, mababang loob na tao at isang matagumpay na mangangalakal ng tela at sutla, na naging pangatlong asawa sa edad na 15. Ang dote ni Lisa ay 170 florins at ang bukid ng San Silvestro, isang hudyat na ang pamilyang Gherardini ay hindi yayaman sa oras at rason na isipin siya at ang kanyang asawa ay nagmamahalan sa isa't isa.[12]Ang ari-arian ay nakatabi sa pagitan ng Castellina at ng San Donato sa Poggio, malapit sa paguupahan na bukid ni Michelangelo.[10] Kahit ang mahirap at masipag gumawa sa Florencia, ang mag-asawa ay nakatira sa buhay ng mga "Middle Class". Ang kasal ni Lisa ay maaring madadagdagan ng social status because her husband's family may have been richer than her own.[12] Francesco is thought to have benefited because Gherardini is an "old name".[13] They lived in shared accommodation until 5 March 1503, when Francesco was able to buy a house next door to his family's old home in the Via della Stufa. Leonardo is thought to have begun painting Lisa's portrait the same year.[14][15]
Lisa and Francesco had five children: Piero, Camilla, Andrea, Giocondo, and Marietta, four of them between 1496 and 1507.[16] Lisa lost a baby daughter in 1499.[11] Lisa also raised Bartolomeo, the son of Francesco and his second wife, Camilla di Mariotto Rucellai, who was about a year old when his mother died. Lisa's stepmother, Caterina di Mariotto Rucellai, and Francesco's first wife were sisters, members of the prominent Rucellai family.
Pagkamatay ni Lisa del Giocondo
baguhinGinugol ni Lisa del Giocondo ang kanyang huling mga araw sa Kumbento ng Santa Ursula sa Florencia kung saan siya'y namatay noong ika-15 ng July, 1542, sa edad na 63.[17] Si Francesco ay mga nasa 80 years old nang siya'y pumanaw noong 1539. Maaring mabuhay pa si Lisa ng hanggang 1551, at siya ay magiging 71 or 72.[11]
Mga sanggunian
baguhin- ↑ Riding, Alan (Abril 6, 2005). "In Louvre, New Room With View of 'Mona Lisa'". The New York Times. The New York Times Company. Nakuha noong 2007-10-07.
{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Mona Lisa – Heidelberger Fund klärt Identität (English: Mona Lisa – Heidelberger find clarifies identity)". University Library Heidelberg. Inarkibo mula sa orihinal noong 2011-05-08. Nakuha noong 2008-01-15.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Pallanti 2006, p. 58
- ↑ Pallanti 2006, pp. 17, 23, 24
- ↑ 5.0 5.1 5.2 Pallanti 2006, p. 37
- ↑ 6.0 6.1 Pallanti 2006, pp. 41–44
- ↑ "History of Vignamaggio". Villa Vignamaggio. Inarkibo mula sa orihinal noong Mayo 12, 2006. Nakuha noong 2008-04-05.
{{cite news}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Pallanti 2006, p. 40
- ↑ Pallanti 2006, p. 44
- ↑ 10.0 10.1 Pallanti 2006, pp. 45–46
- ↑ 11.0 11.1 11.2 Zöllner 1993, p. 4
- ↑ 12.0 12.1 Zöllner 1993, p. 5
- ↑ Kemp, Martin (2006). Leonardo Da Vinci: The Marvellous Works of Nature And Man. pp. 261–262. ISBN 0-19-280725-0. Nakuha noong 2007-10-05.
{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Portrait of Lisa Gherardini, wife of Francesco del Giocondo". Musée du Louvre. Inarkibo mula sa orihinal noong 2007-12-11. Nakuha noong 2007-10-04.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Zöllner 1993, p. 9
- ↑ Johnston, Bruce (Enero 1, 2004). "Riddle of Mona Lisa is finally solved: she was the mother of five". Telegraph.co.uk. Telegraph Media Group. Inarkibo mula sa orihinal noong 2007-10-11. Nakuha noong 2007-10-06.
{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Squires, Nick (24 Setyembre 2015). "Who was Mona Lisa? Burial breakthrough may solve identity mystery behind Da Vinci masterpiece". The Daily Telegraph.
{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
Bibliograpiya
baguhin- Müntz, Eugène (1898). Leonardo Da Vinci, Artist, Thinker and Man of Science. Bol. 2. New York: Charles Scribner's Sons. pp. 153–172. Nakuha noong 14 Oktubre 2007.
{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - Pallanti, Giuseppe (2006). Mona Lisa Revealed: The True Identity of Leonardo's Model. Florence, Italy: Skira. ISBN 88-7624-659-2.
{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - Sassoon, Donald (2001). "Mona Lisa: the Best-Known Girl in the Whole Wide World". History Workshop Journal. Oxford University Press. 2001 (51): Abstract. doi:10.1093/hwj/2001.51.1. ISSN 1477-4569.
{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - Zöllner, Frank (1993). "Leonardo's Portrait of Mona Lisa del Giocondo". Gazette des Beaux-Arts. 121 (S.): print 115–138. doi:10.11588/artdok.00004207. ISSN 0016-5530.
{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
Mga karagdagang babasahin
baguhin- "Portrait of Lisa Gherardini, wife of Francesco del Giocondo". Musée du Louvre. Inarkibo mula sa orihinal noong 30 Hulyo 2014. Nakuha noong 4 Oktubre 2007.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)