Kaliwanagan

(Idinirekta mula sa Luminosidad)

Ang kaliwanagan, luminosidad oluminosity ay pangkalahatang nauunawaan bilang isang sukatan ng liwanag. Sa bawat disiplina, gayunman, naiiba ang dipinisyon ng termino, depende sa kung ano ang sinusukat.[1]

Image of galaxy NGC 4945 showing the huge luminosity of the central few star clusters, suggesting there are 10 to 100 supergiant stars in each of these, packed into regions just a few parsecs across.

Sa astronomiya, sinusukat ng luminosidad ang kabuuang nerehiya na inilalabas ng isang bituin o ng iba pang bagay astronomikal kada yunit ng oras. Kaya ang yunit SI ng ganitong depinisyon ng luminosidad ay joules kada segundo, na kung saan ay watt. Ang isang watt ay isang yunit ng lakas o power, at tulad ng isang bumbilya na nasusukta sa watt, tulad ng Araw, ang huli ay may kabuuang labas na lakas na 3.846×1026 W.[2] Ito ay ang numerong bumubuo sa pangunahing metriko na ginagamit sa astronomiya at kilala sa tawag na 1 luminosidad ng Araw, na may simbulong .[3] Ang lakas radyasyon, gayunpaman, ay hindi lamang ang isang paraan para makita ang linawag, kaya maaaring gamitin ang iba pang metrikong yunit. Mas kilala o mas ginagamit ang malawak na kalakhan, na kung saan ay napapansin ang liwanag ng isang bagay mula sa tagatingin sa Mundo at nakikitang alonghaba. Ang lubusang kalakhan ay isang ring metrikong ginagamit na kung saan ang intrinsikong liwanag ng isang bagay sa nakikitang alonghaba, kahit na hindi pakialaman ang layo, samantalang ang bolometrikong kalakhan ay ang kabuuang labas lakas sa laoob ng lahat ng alonghaba.[4]

Talababa

baguhin
  1. "Luminosity of Stars". Australia Telescope National Facility. 12 Hulyo 2004. Inarkibo mula sa orihinal noong 9 Agosto 2014. Nakuha noong 2 Hulyo 2012.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  2. "Luminosity". Swinburne University of Technology. Nakuha noong 2 Hulyo 2012.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  3. Bahcall, John. "Solar Neutrino Viewgraphs". Institute for Advanced Study School of Natural Science. Nakuha noong 2012-07-03.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  4. Karttunen, Hannu (2003). Fundamental astronomy. p. 289. ISBN 978-3-540-00179-9. Nakuha noong 2012-06-02. {{cite book}}: |work= ignored (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)


  Ang lathalaing ito na tungkol sa Astronomiya ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.