Panulaan: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
No edit summary |
PiRSquared17 (usapan | ambag) m Inalis ang binago ni 112.206.57.25, ibinalik sa huling bersyon ni Hosiryuhosi |
||
Linya 1:
{{Unreferenced|date=Nobyembre 2009}}
:''Tumuturo dito ang berso. Para sa gulay, pumunta sa [[Bersa]].''
[[Talaksan:Walt Whitman edit 2.jpg|right|thumbnail|200px|Si [[Walt Whitman]] ay tanyag sa [[ika-19 dantaon]]g [[Estados Unidos|Amerikanong]] panulaan.]]
Ang '''panulaan''' o '''tula''' ay isang uri ng [[sining]] at [[panitikan]] na kilala sa malayang paggamit ng [[wika]] sa iba't ibang anyo at estilo. Pinagyayaman ito sa pamamagitan ng paggamit ng [[tayutay]]. Ang mga likhang panulaan ay tinatawag na '''tula'''.
Binubuo ang tula ng saknong at taludtod. Karaniwan itong wawaluhin, lalabindalawahin, lalabing-animin, at lalabing-waluhing pantig. Matalinghaga at ginagamitan din ng tayutay. May tugma at sukat. Kung minsan ay maiksi o kaya naman ay mahaba.
== Mga anyo ng tula ==
* Malayang taludturan
* Tradisyonal
* May sukat na walang tugma
* Walang sukat na may tugma
5 taludturan
== Mga uri ng tula ==
** Liriko o pandamdaming tula
** Awit - tungkol sa pag-ibig; hal.[[kundiman]]
** Dalit/Himno - tungkol sa pagpapala sa Diyos, sa pagawit na pamamaraan.
** Elehiya - mapanglaw; tungkol sa kamatayan o kalungkutan
** Oda - matayog na damdamin o kaisipan (paghanga o pagbibigay parangal)
** Soneto - binubuo ng 14 taludtod o linya; nangangailangan ng mabigat o matinding pagkukuro-kuro
** Patnigan
** duplo
** karagatan
** balagtasan
** Naratibo o nagsasalaysay
** Padula/[[Drama]]
== Mga sangkap ng tula ==
* Saknong - isang grupo ng mga salita sa loob ng isang tula na may dalawa o higit pang taludtod.
* Sukat - bilang ng pantig ng tula.
* Tugma - pinag-isang tunog sa hulihan ng mga taludtod.
** Hindi buong rima (''assonance'') - paraan ng pagtutugma ng tunog na kung saan ang salita ay nagtatapos sa [[patinig]].
** Kaanyuan (''conssonance'') - paraan ng pagtutugma ng tunog na kung saan ang salita ay nagtatapos sa [[katinig]].
** Nagpapaganda sa diwa ng tula ang alin mang paraan ng pagtutugma:
*** Mga salitang nagtatapos sa [[b]], [[k]], [[d]], [[g]], [[p]], [[t]], [[s]] ay nagtutugma ang dulumpatig
*** Mga nagtatapos sa [[l]],[[m]], [[n]], [[ng]], [[w]], [[r]], [[y]]
* Sining o kariktang - paggamit ng pili, angkop at maririkit na [[salita]]. Nagbibigay ng pangkalahatang impresyon sa bumabasa.
* Talinghaga - tumutukoy ito sa paggamit ng matatalinhagang salita at tayutay.
** Tayutay - paggamit ng pagwawangis, pagtutulad, pagtatao ang ilang paraan upang ilantad ang talinghaga sa tula
* Anyo - porma ng tula.
* Tono/Indayog - diwa ng tula.
* Persona - tumutukoy sa nagsasalita sa tula; una, ikalawa o ikatlong panauhan
== Mga halimbawa ng tula ==
* [http://www.ramica-ideas.com/2009/09/23/mga-tulang-pambayan-blogs-kinalaman-sa-politika/ Mga Halimbawa ng Tula] –Ramica Ideas
[[Kategorya:Panulaan| ]]
{{Link FA|en}}
[[af:Poësie]]
[[an:Poesía]]
[[ar:شعر (أدب)]]
[[as:কবিতা]]
[[ast:Poesía]]
[[ay:Jarawi]]
[[az:Şeir]]
| |||