Francisco de Goya: Pagkakaiba sa mga binago

'''Francisco José de Goya y Lucientes''' ([[Marso 30]], [[Marso 1746]]-[[Abril 16]], [[Abril 1828]]) ay isang [[Espanya|Kastilang]] [[pintor]] at ng mga manlilikha ng mga [[printmaker|inukit na larawan]]. Isa siyang [[Aragon]]es na gumagawa ng mga obra maestra para sa [[korte]] ng pamahalaan ng Espanya. Isa rin siyang tagatala ng kasaysayan. Itinuturing siyang kapwa isa sa mga huling Matatandang Dalubhasa at maging isa sa sa mga makabagong pintor ng kaniyang panahon. Ang mga elementong subersibo at subhetibong sa kaniyang sining, maging ang pangangasiwa ng pintura, ang naging huwaran ng mga sumunod na mga salinlahi ng mga artista ng sining, katulad nina [[Édouard Manet]] at [[Pablo Picasso]].<ref>[http://www1.uol.com.br/bienal/23bienal/especial/iego.htm ''Si Goya at ang Modernismo'', Bienal Internacional de São Paulo]</ref>

Si Goya ang unang natatanging dibuhistang lumitaw mula noong ika-17 dantaon. Bilang kinahihiligang pintor sa korte ng mga Kastila, nakalikha siya ng maraming mga larawan ng mga pamilyang maharlika, na nadadamitan ng mga eleganteng kasuotan at pinong mga [[alahas]], ngunit kapuna-puna ang mga itsura ng mukhang may kasakiman, kapalaluan, kahambugan at karangyaan. Subalit nagpinta rin si de Goya ng mga eksenang dramatiko. Isang halimbawa nito ang ''The Third of May, 1808'' o "Ang Ikatlo ng Mayo, 1808", na naglalarawan ng pagbibigay ng mga sundalong Pranses ng [[parusang kamatayan]] sa isang grupo ng mga rebeldeng Kastila. Kinasasangkapan ang nakagigimbal na tanawing ito ng mga nagsasalungatang pahid ng liwanag at kadiliman, at malungkuting mga kulay na tinutusok ng mga isinaboy na pula.<ref name=NBK/>

Lumipat siya sa Madrid noong 1775 kung saan naakit ang hari ng Espanya sa kaniyang mga akdang-larawan, kung kaya't nagpagawa ito sa kaniya ng mga [[tapestry|panabing na kayo]],<ref name=NBK/><ref>[http://www.bansa.org/dictionaries/tgl/?dict_lang=tgl&type=search&data=tapestry "Mga panabing na kayo," ''tapestry'', mula sa Tagalog English Dictionary, bansa.org]</ref> hanggang sa italaga siya ng hari bilang opisyal na pintor-ng-korte noong [[1786]].<ref name=NBK/>

Nagkaroon siya ng isang sakit na naging dahilan ng kaniyang labis na pagkabingi noong 1792, at naging sanhi rin ng pagbabago sa mga uri ng larawang iginuguhit niya. Pagkaraan, nilusob naman ni [[Napoleon Bonaparte]] ang Espanya, na napailalim sa [[PransyaPransiya]] sa loob ng anim na taon. Kinamuhian ni de Goya ang digmaan na nakaapekto rin sa kaniyang pagpipinta.<ref name=NBK/>

Noong 1824, dahil sa pag-iwas sa katayuang pampolitika (hindi na nagustuhan ng mga tagapamahalaan ang tema ng kaniyang mga larawan), nagretiro siya sa PransyaPransiya, kung saan namatay siya noong 1828 sa edad na 82.<ref name=NBK/>