Monarkiya: Pagkakaiba sa mga binago

[[Talaksan:Emperor_JimmuEmperor Jimmu.jpg|300px|thumb|right|Isang pagsasalarawan noong ika-19 na siglo ni [[Emperador Jinmu]], unang [[Emperador ng Hapon]].]]

Ang '''monarkiya''' ay isang anyo ng [[pamahalaan]] na ang kataas-taasang kapangyarihan ay lubusan o naturingang inilalagak sa isang indibiduwal, ang pinuno ng [[estado]], na kadalasang panghabang-buhay o hanggang pagbibitiw, at "buong itong hinihiwalay mula sa lahat ng kasapi ng estado."<ref name="Bouvier">"Bouvier, John, and Francis Rawle. ''[http://books.google.com/books?id=lWs8AAAAIAAJ Bouvier's Law Dictionary and Concise Encyclopedia]''. 1914. 2237-22382237–2238.</ref> Tinatawag na '''monarko''' ang namumuno sa monarkiya. Ito ang karaniwang anyo ng pamahalaan sa mundo noong luma at [[Gitnang Panahon|gitnang]] panahon.

Dating pangkaraniwang uri ng pamahalaan ang monarkiya hanggang sa ika-19 dantaon, subalit hindi na laganap sa kasalukuyan. Kung saan naman ito kasalukuyang ginagamit, kadalasang [[Kahariang may Saligang-Batas|monarkiyang konstitusyunal]] ang pinaiiral, kung saan ang napapanatili ang legal at seremonyal na papel ng monorakiya, subalit limitado o walang kapangyarihang pulitikalpampolitika: sa ilalim ng nasusulat o hindi nasusulat na saligang batas, ang iba naman ay may kapangyarihang mamahala.

Ang salitang ''monarkiya'' ay nagmula sa mga salitang galing sa [[Wikang Griyego]] na [[:wikt:μονάρχης|μονάρχης]], ''monárkhēs'' (mula sa ''monos'', μόνος, "isa/pang-isahan", at [[:wikt:ἄρχω|ἄρχω]], ''árkhō'', "pamunuan" (katulad ''[[archon]]'', ἄρχων, "pinuno")) na tumutukoy sa isahan o o natatanging pamumuno.