Niels Bohr: Pagkakaiba sa mga binago

Noong 1922, si Bohr ay ginawaran ng Gantimpalang Nobel sa Pisika "para sa kanyang mga serbisyo sa imbestigasyon ng istraktura ng mga [[atomo]] at sa [[radiasyon]] na nilalabas mula sa mga ito".<ref>Cf., Niels Bohr, "Nobel Prize Lecture: The Structure of the Atom" (Stockholm, 11 December 1922), reprinted at 91–97, in ''Niels Bohr. A centenary volume'' (1985).</ref> Ang gantimpala ay kumilala sa kanyang simulang nangungunang paggawa sa umaahong larangan ng [[mekanikang kwantum]]. Habang nasa Manchester University, kinuha ni Bohr ang istrakturang nukleyar ni Rutherfod hanggang sa teoriyangteoryang quantumkwantum ni [[Max Planck]] at kaya ay nagkamit ng isang modelo ng istrakturang atomika na may kalaunang pagpapabuti&nbsp;– na pangunahin ay bilang isang resulta ng mga konsepto ni [[Werner Heisenberg]]&nbsp;– na nanatiling balido hanggang ngayon. Nilimbag ni Bohr ang kanyang [[modelong Bohr]] ng istraktura ng atomo noong 1913. <ref>Niels Bohr, "On the Constitution of Atoms and Molecules" in ''Philosophical Magazine'' 26: 1–25, 476–502, 857–875 (1913).</ref> Dito, kanyang ipinakilala ang teoriya ng mga [[elektron]] na naglalakbay sa mga [[orbito]] sa palibot ng nukleyus ng atomo, na ang mga katangiang kemikal ng bawat elemento ay malaking natutukoy ng bilang ng mga elektron sa mga panlabas na orbito ng mga atomo nito.<ref>Helge Kragh, "The Theory of the Periodic System" at 50–67, in ''Niels Bohr. A centenary volume'' (Harvard University 1985), edited by A. P. French and P. J. Kennedy. Here also, "Works by Niels Bohr" at 385–391.</ref> Ipinakilala rin ni Bohr ang ideya na ang elektron ay maaring bumagsak mula sa isang mataas na enerhiyang orbito hanggang sa isang mababa sa proseso ng paglalabas ng [[photon]](liwanag na quantumkwantum) ng diskretong enerhiya. Ito ang naging saligan ng [[teoriyangteoryang quantumkwantum]].<ref>Cf., John L. Heilbron, "Bohr's First Theories of the Atom" 33–49, at 39–47, in ''Niels Bohr. A centenary volume'' (1985).</ref> Sa pamayanang internasyonal ng mga pisikong nukleyar, si Bohr ay gumampan ng papel bilang tagapagtagpo ng mga pangkat na talakayan at mga pagtuturo gayundin bilang tagaturo at tagapayo. Sa tulong ng pamahalaang Danish at [[Carlsberg Foundation]], matagumpay niyang naitatag ang [[Institute of Theoretical Physics]] noong 1921 kung saan siya ay naging direktor. <ref>{{cite web | url=http://www.nbi.ku.dk/english/about/history/ | title=History of the institute: The establishment of an institute | publisher=Niels Bohr Institute |last=Aaserud |first=Finn |archiveurl=http://web.archive.org/web/20080405160424/http://www.nbi.ku.dk/english/about/history/ |archivedate=5 April 2008 |accessdate=11 May 2008}}</ref> Ang institutong ito ay nagsilbing puntong pokal para sa mga maniniliksik ng mekanikang qunatum at mga kaugnay na paksa noong mga 1920 at 1930 nang ang pinakamahuhusay na mga pisikong teoretikal ay gumugol ng isang panahon sa kompanya ni Bohr.<ref>''Niels Bohr. A centenary volume'' (1985) at 9, 12, 13, 15, 71–73.</ref> Binuo rin ni Bohr ang prinsipyo ng [[komplementaridad (pisika)|komplementaridad]] na ang mga item ay maaaring hiwalay na masuri na may ilang magkakasalungat na mga katangian. Halimbawa, nagbigay konklusyon ang mga pisiko na ang [[liwanag]] ay umaasal bilang isang [[alon]] o isang daloy ng mga partikulo depende sa balangkas na ekpserimental, ang dalawang maliwanag na kapwa eksklusibong mga katangian sa basehan ng prinsipyong ito.