Dinastiyang Qing: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
No edit summary
Ermahgerd9 (usapan | ambag)
Paglilinis ng infobox
Linya 1:
{{Infobox Formerformer Countrycountry
|native_name = {{nobold|{{lang|zh|清朝|nocat=true}}}}<br />{{ManchuSibeUnicode|ᡩᠠᡳᠴᡳᠩ<br />ᡤᡠᡵᡠᠨ|style=text-align:left}}
|native_name = 大清
|conventional_long_name = GreatDinastiyang Qing
|common_name = Qing Dynasty <br /> = Dinastiyang Qing
|continent = [[Asya]]
|region = [[Tsina]]Silangang Asya
|country = [[Republikang Popular ng Tsina]] <br /> [[Taywan]] = Tsina
|era = [[History of China#Imperial China|Imperyal na panahon]]
|status = Imperyo/Dinastiya
|status =
|year_start = 1644
|year_endstatus_text = 1912 =
|date_startyear_start = 1644
|date_endyear_end = Pebrero 12, 1912 = 1912
|date_end = 12 Pebrero
|event_start = Palit-pangalan mula "Late Jin" na naging "Qing"
|event_start = Panglulupig ng Qing sa Ming
|event_end = [[:en:Xinhai Revolution|Himagsikang Xinhai]]
|event1event_end = PagbagsakPagbitiw ng [[Beijingtungkulin ni Puyi]]
|event1 = Unang Opyum na Digmaan
|date_event1 = Hunyo 6, 1644
|event2date_event1 = Pagsalakay ng buong China = 1839–42
|event2 = Pangalawang Opyum na Digmaan
|date_event2 = 1662
|date_event2 = 1856–60
|event_pre = Pagtatag ng Bagong Jin
|event3 = Tsina-Hapones na Digmaan
|date_pre = 1616
|date_event3 = 1 Agosto 1894 – 17 Abril 1895
|p1 = Dinastiyang Shun
|event4 = Rebolusyon ng Xinhai
|flag_p1 =
|date_event4 = 10 Oktubre 1911
|p2 = Dinastiyang Ming
|event_pre =
|flag_p2 =
|date_pre =
|s1 = Republika ng Tsina
|p1 = Dinastiyang Ming
|flag_s1 =Flag of the Republic of China (1912-1928).svg
|flag_p1 =
|image_flag =Flag of the Qing Dynasty (1889-1912).svg
|s1 = Republika ng Tsina (1912–49)
|image_coat =Arms of the Qing Dynasty (fictitious).svg
|flag_s1 = Flag of the Republic of China 1912-1928.svg
||flag_type = <small>Flag (1890–1912)</small>
|image_mapimage_flag = Flag of the Qing Dynasty 1820(1889-1912).png svg
|flag = Watawat ng Dinastiyang Qing
|image_map_caption = Teritoryo ng Qing China noong 1820
|flag_type = Watawat {{small|(1889–1912)}}
|national_anthem = [[Gong Jin'ou]] (1911)
|image_coat = Seal of Qing dynasty.svg
|capital = [[Shengjing]]<small><br />(1636–1644)</small><br />[[Beijing]]<small><br />(1644–1912)</small>
|symbol =
|symbol_type = Imperyal na selyo
|image_map = 18 century Qing China.png
|image_map_caption = Dinastiyang Qing sa 1765
|national_anthem = {{lang|zh|《鞏金甌》|nocat=true}}<br />"[[Gong Jin'ou]]"<br />("Tasa ng Solidong Ginto")<br />{{center|[[File:Gong Jin'ou.ogg]]}}
|capital = [[Beijing]] ([[Prepekturang Shuntian]])
|latd=39|latm=54|latNS=N|longd=116|longm=23|longEW=E
|common_languages = [[WikangMandarin Tsino|Instik]]<br(huling imperyal na karaniwang wika), />[[:en:Manchu language|Manchu]]<br, />[[:en:Mongolian language|Mongolian]], [[Standard Tibetan|Tibetan]], Turki (kasalukuyang Uighur),{{sfnp|Elliott|2001|pp=290–291}} numerous regional languages and [[varieties of Chinese]]
|government_type = Ganap na monarkiya (1644–1911)<br>Konstitusyonal na monarkiya (1911–12)<ref>Legrand, Jacques. ''Chronicle of the 20th Century.'' 1992. Page 155.</ref>
|government_type = Monarchy
|title_leader = [[:en:List of Emperorsemperors of the Qing Dynastydynasty|Emperador]]
|leader1 = [[HuangShunzhi TaijiEmperor|Shunzhi]] <small>(una)</small>
|year_leader1 = 1626-16431644–1661
|leader2 = [[Xuantong EmperorPuyi]] <small>(huli)</small>
|year_leader2 = 1908-19121908–1912
|
|deputy1 = Yikuang
|title_representative = [[Rehiyente]]
|deputy2 = Yuan Shikai
|representative1 = [[Zaifeng]]
|year_representative1 = 1908–12
|
|deputy1 = [[Yikuang, Prince Qing|Yikuang]]
|deputy2 = [[Yuan Shikai]]
|year_deputy1 = 1911
|year_deputy2 = 1911-19121911–12
|title_deputy = [[:en:List of premiers of China|PrimePunong MinisterMinistro]]
|
|stat_year1 = 1740
|religion = Pagsamba sa kalangitan, [[Budismo]], [[Katutubong Tsinong relihiyon]], [[Confucianismo]], [[Taoismo]], [[Christianity]], [[Islam]], [[Shamanismo]], [[religion in China|iba pa]]
|stat_pop1 = 140,000,000
|stat_year1 = 1790<ref>{{cite journal |last1=Turchin|first1=Peter|last2=Adams|first2=Jonathan M.|last3=Hall |first3=Thomas D. |title=East-West Orientation of Historical Empires and Modern States |journal=Journal of World-Systems Research |date=26 Aug 2015|volume=12|issue=2 |page=222 |doi=10.5195/jwsr.2006.369 |accessdate=11 September 2016 |issn= 1076-156X}}</ref><ref>{{cite journal|date=Sep 1997|title=Expansion and Contraction Patterns of Large Polities: Context for Russia|journal=[[International Studies Quarterly]] |volume=41 |issue=3|page=500|doi=10.1111/0020-8833.00053 |last=Taagepera |first=Rein |authorlink=Rein Taagepera |jstor=2600793}}</ref>
|stat_year2 = 1776
|stat_area1 = 14700000
|stat_pop2 = 311,500,000
|stat_year3stat_year2 = 1790
|stat_area2 =
|stat_pop3 = 300,000,000
|stat_year3 = 1740
|stat_year4 = 1812
|stat_pop4stat_pop3 = 360140,000,000<!-- Citation needed -->
|stat_year4 = 1776
|stat_year5 = 1820
|stat_pop4 = 268,238,000<!-- Citation needed -->
|stat_pop5 = 383,100,000
|stat_year5 = 1790
|stat_year6 = 1851
|stat_pop6stat_pop5 = 436301,000,000<!-- Citation needed -->
|stat_year6 = 1812
|stat_year7 = 1865
|stat_pop6 = 361,000,000<!-- Citation needed -->
|stat_pop7 = 255,960,000
|stat_year7 = 1820
|stat_year8 = 1898
|stat_pop7 = 383,100,000<!-- Citation needed -->
|stat_pop8 = 319,720,000
|footnotesstat_year8 = 1851
|stat_pop8 = 408,000,000<!-- Citation needed -->
|currency = [[Chinese yuan]], [[:en:Cash (Chinese coin)|Chinese cash]]
|stat_year9 = 1865
|stat_pop9 = 367,000,000<!-- Citation needed -->
|stat_year10 = 1898
|stat_pop10 = 395,918,000<!-- Citation needed -->
|currency = [[Chinese cash (currency unit)|Cash]] (wén)
[[Tael]] (liǎng)
|today = {{Collapsible list |titlestyle=font-weight:normal; background:transparent; text-align:left; | title=&nbsp; | {{AFG}}<br/>{{BHU}}<br/>{{CHN}}<br/>{{IND}}<br/>{{KAZ}}<br/>{{KGZ}}<br/>{{MGL}}<br/>{{MYA}}<br/>{{PAK}}<br/>{{RUS}}<br/>{{TJK}}<br/>{{TWN}}
}}
}}
{{Infobox Chinese
|title= Dinastiyang Qing
|pic=Qing dynasty (Chinese and Manchu).svg
|piccap="Dinastiyang Qing" sa Tsino (taas) at Manchu (baba)
|picsize=125px
|pictooltip=
|c=清朝
|p=Qīng cháo
|w=Ch'ing<sup>1</sup> ch'ao<sup>2</sup>
|mi={{IPAc-cmn|q|ing|1|-|ch|ao|2}}
|suz=Tshin záu
|j=Cing<sup>1</sup> ciu<sup>4</sup>
|y=Chīng chìuh
| poj = Chheng tiâu
| tl = Tshing tiâu
<!-- First alternative name -->
|altname=<small>Dalikang Qing</small>
|t2={{linktext|大|清}}
|s2={{linktext|大|清}}
| poj2 = Tāi-chheng
| tl2 = Tāi-tshing
|l2=
|p2=Dà Qīng
|w2=Ta<sup>2</sup> Ch'ing<sup>1</sup>
|j2=daai<sup>6</sup> cing<sup>1</sup>
|mnc=ᡩᠠᡳᠴᡳᠩ<br />ᡤᡠᡵᡠᠨ
|mnc_rom=
|mnc_a=Daiqing gurun
|mnc_v=Daicing gurun
}}
{{Kasaysayan ng Tsina}}
Ang '''Dinastiyang Qing''' ({{zh-cpw|c=清朝|p=Qīng cháo|w=Ch'ing ch'ao}}, kilala din bilang '''Dinastiyang Manchu''' ay ang huling [[dinastiya sa Tsina|dinastiya]] na naghari sa [[Tsina]] mula 1644 hanggang 1912 (na may maikling, [[:en:Zhang Xun (Republic of China)|pagbabalik]] noong 1917). Tinawag din itong ''Imperyo ng Dakilang Qing'' o ''Empire of the Great Qing'' ({{zh-stp|s=大清国|t=大清國|p=Dà Qīng Guó}}; also anachronistically {{zh-stp|s=大清帝国|t=大清帝國|p=Dà Qīng Diguó}}). Si [[Aisin Gioro]] (Nurhachi), na isang taga-[[Manchu]] ang nagtatag ng dinastiya.<ref>{{cite book | author=Cotterell, Arthur. | title=The Imperial Capitals of China - An Inside View of the Celestial Empire| location=London | publisher=Pimlico | year=2007 | isbn=9781845950095 | pages = 304 pages.}}{{cite book | author = Elliot, Mark C. | year = 2001 | title = The Manchu Way: The Eight Banners and Ethnic Identity in Late Imperial China|location=Stanford, CA|publisher= Stanford University Press}}{{cite book | author=Paludan, Ann. | title=Chronicle of the China Emperors| location=London | publisher=Thames & Hudson | year=1998 | isbn=0-500-05090-2 | pages = 224 pages.}}</ref> Si [[Puyi]] ang huling emperador ng dinastiyang ito. Bumagsak ang dinastiya dahil sa Himagsikang Doble-10 at itinatag ang [[Republika ng Tsina]] pagkatapos ng rebolusyon.
 
== Mga sanggunian ==