Kristiyanismo: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Linya 66:
Pagkatapos ng pagbagsak ng imperyo Romano noong 476 CE, ang Simbahang romano katoliko ay nakipagtunggali sa [[Arianismo]] sa pang-aakay ng mga tribong barbarian.<ref name="LeGoff20">Le Goff, ''Medieval Civilization'' (1964), pp. 5–20</ref> Ang kombersiyon ng paganong haring si [[Clovis]] sa Kristiyano ay nakakita ng pagsisimula ng isang patuloy na pag-akyat ng Kristiyanismo sa Kanluranin.<ref name="LeGoff21">Le Goff, ''Medieval Civilization'' (1964), p. 21</ref> Noong 530, isinulat ni [[Benedicto ng Nursia]] ang isang gabay na praktikal sa buhay ng pamayanang [[monastiko]]. Ang mensahe nito ay kumalat sa mga [[monasteryo]] sa buong Europa.<ref name="Woods27">Woods, ''How the Church Built Western Civilization'' (2005), p. 27</ref> Sa simula ng ikawalong siglo CE, ang [[ikonoklasmong Bizantino]] ay naging pangunahing pinagmulan ng alitan sa pagitan ng mga [[Simbahang Silangang Ortodokso|simbahang Silanganin]] at [[Simbahang Katoliko Romano|Simbahang Kanluranin]]. Ipinagbawal ng mga emperador na [[Bizantino]] ang paglikha at benerasyon ng mga larawang relihiyoso o mga imahe bilang paglabag sa ''[[Sampung Utos|ikalawang utos]]'' ng [[Hudaismo]] na ''Huwag kang gagawa ng imahen ng anumang nilalang na nasa langit, nasa lupa, o nasa tubig upang sambahin. Huwag mo silang yuyukuran ni sasambahin sapagkat akong si Yahweh na iyong Diyos ay mapanibughuing Diyos. Ang kasalanan ng mga magulang ay sinisingil ko sa kanilang mga anak hanggang sa ikatlo at ikaapat na salinlahi'' ([[Aklat ng Exodo]] 20:4-5). Para sa mag ikonoklasto (anti-ikono), ang tanging tunay na imahe ay dapat eksaktong wangis ng prototipo na parehong substansiya na kanilang itinuturing na imposible dahil ang kahoy at mga imahe ay hindi naglalaman ng espirito at buhay. Para sa mga anti-ikono, ang tanging tunay na ikono ni [[Hesus]] ang Eukarista na katawan at dugo ni Kristo. Si Papa [[Gregorio III]] ay hindi umayon.<ref name="Vidmar103">Vidmar, Jedin 34</ref> Bilang tugon sa mga ikonoklasto, ang mga ikonodulo (pro-ikono) ay nangatwirang inutos ng Diyos kay [[Moises]] na gumawa ng dalawang mga estatwa ng [[kerubin]] sa Arko ng tipan (Exodus 25:18–22) at burdahan ang kurtina ng tabernakulo ng mga kerubin (Exodo 26:31). Sa karagdagan, kanila ring ikinatwiran na ang mga idolo ay kumakatawan sa mga taong walang realidad samantalang ang mga ikono ay naglalarawan ng mga tunay na persona. Samakatuwid sa kanilang pananaw, ang ''lahat ng mga imahe na hindi ng kanilang pananampalataya ay mga idolo at ang lahat ng mga imahe ng kanilang pananampalataya ay mga ikonong pinapipitagan'' na maihahambing sa kasanayan sa Lumang Tipan ng paghahandog ''lamang'' ng mga handog sa Diyos ng [[Hudaismo]] at hindi sa ibang mga Diyos ng ibang [[relihiyon]]. Ang [[Simbahang Katoliko Romano|Simbahang Kanluranin]] ay nanatiling matibay sa pagsuporta nito sa paggamit ng mga imahe sa panahong ito na humantong sa malaking paghahati ng mga tradisyong [[Simbahang Silangang Ortodokso|simbahang Silanganin]] at [[Simbahang Katoliko Romano|Simbahang Kanluranin]]. Ang [[Konseho ng Hieria]] ay tinipon ng emperador na Bizantinong si [[Constantino V]] noong 754 CE na nagpatibay sa posisyong ikonklasto (anti-ikono) ng emperador. Ideneklara ng konseho ng Hieria ang sarili nito bilang ''ang ikapitong konsehong ekumenikal'' ngunit ito ay hindi tinatanggap ng [[Silangang Ortodokso]] at [[Romano Katoliko]].<ref>[http://www.fordham.edu/halsall/source/icono-cncl754.asp Medieval Sourcebook: Iconoclastic Council, 754], Fordham University</ref> Ang bagong [[Irene ng Atenas|emperatris na si Irene]] ay tumawag sa [[Ikalawang Konseho ng Nicaea]] noong 787 na muling bumuhay sa benerasyon ng mga ikono sa [[Simbahang Silangang Ortodokso|Simbahang Silanganin]] na muling nagsanhi ng pagkakaisa ng Simbahangang Silanganin sa Simbahang Kanluranin. Ideneklara ng [[Ikalawang Konseho ng Nicaea]] ang sarili nito bilang ''ang ikapitong konsehong ekumenikal''. Sa pagtatapos, ang 300 mga obispo na pinangunahan ng mga kinatawan ni [[Papa Adriano I]] ay tumangap sa katuruan ng Papa na pabor sa mga ikono. Gayunpaman, ang [[Konseho ng Constantinople (815)|Konseho ng Constantinople noong 815]] ay idinaos na muling nagbabalik ng pagbabawal sa mga ikono at tumatakwil sa desisyon ng mas maagang [[Ikalawang Konseho ng Nicaea]] at muling nagpapatibay ng desisyom ng [[Konseho ng Hieria]].
Sa koronasyon ni [[Carlomagno]] ni papa [[Leo III]] noong 800, ang kapapahan ay nagkamit ng bagong protektor sa kanluran. Ito ay nagpalaya sa mga papa mula sa kapangyarihan ng emperador sa Constantinople. Ito ay humantong sa [[paghahating Silangan-Kanluran]] dahil ang mga emperador at ang mga [[patriarka ng Constantinople]] ay nagbigay kahulugan sa kanilang mga sarili na mga tunay na inapo ng imperyo Romano na may petsang bumabalik sa mga pagsisimula ng simbahan.<ref>Jedin 36</ref> Tumanggi si Papa [[Nicholas II]] na kilalalin ang [[Patriarkang Photios I ng Constantinople]] na umatake naman sa papa bilang eretiko dahil pinanatili nito ang [[filioque]] sa kredo na tumutukoy sa banal na espirito na nagmumula sa diyos ama at anak. Ang kapapahan ay napalakas sa pamamagitan ng kanyang mga bagong alyansa na lumikha ng bagong problema para sa mga papa nang sa [[kontrobersiyang imbestitura]], ang mga humaliling emperador ay naghangad na hirangin ang mga obispo at kahit ang panghinaharap na mga papa.<ref name="Vidmar107">Vidmar, ''The Catholic Church Through the Ages'' (2005), pp. 107–11</ref><ref name="Duffy78">Duffy, ''Saints and Sinners'' (1997), p. 78, quote: "By contrast, Paschal's successor [[Pope Eugene II|Eugenius II]] (824–7), elected with imperial influence, gave away most of these papal gains. He acknowledged the Emperor's sovereignty in the papal state, and he accepted a constitution imposed by Lothair which established imperial supervision of the administration of Rome, imposed an oath to the Emperor on all citizens, and required the Pope–elect to swear fealty before he could be consecrated. Under [[Pope Sergius II|Sergius II]] (844–7) it was even agreed that the Pope could not be consecrated without an imperial mandate, and that the ceremony must be in the presence of his representative, a revival of some of the more galling restrictions of Byzantine rule."</ref> Pagkatapos ng disintegrasyon ng imperyo ni Carlomagno at paulit ulit na pananakop ng mga pwersang [[Islam]]iko, ang kapapahan nang walang anumang proteksiyon ay pumasok sa yugto ng isang malaking kahinaan.<ref>Franzen. 36-42</ref> Ang [[repormang Cluniac]] ng mga monasteryo na nagsimula noong 910 ay naglagay sa mga abbot sa ilalim ng direktang kontrol ng papa kesa sa sekular na kontrol ng mga panginoong [[feudal]].<ref name="Duffy88">Duffy, ''Saints and Sinners'' (1997), pp. 88–9</ref> Sa ikalabingisang siglo CE, ang [[Paghahating Silangan-Kanluran]] ay permanenteng naghati sa Kristiyanismo.<ref name="SandSp91">Duffy, ''Saints and Sinners'' (1997), p. 91</ref> Ito ay lumitaw sa isang alitan kung ang Constantinople o Roma ay may hurisdiksiyon sa Sicily at humantong sa mga mutual na pagtitiwalag ng papa sa patriarka at ng patriarka sa papa noong 1054.<ref name="SandSp91"/> Mula nito, ang Kanluran (Latin) na nasa Roma na sangay ng Kritiyanismo ay naging Romano Katoliko samantalang ang Silanganing (Griyego) na nasa Constantinople sangay ay naging [[Simbahang Silangang Ortodokso]].<ref name="StoChris44">Collins, ''The Story of Christianity'' (1999), p. 103</ref><ref name="Vidmar104">Vidmar, ''The Catholic Church Through the Ages'' (2005), p. 104</ref> Ang ikalabingisang siglo CE ay nakakakita ng [[kontrobersiyang imbestitura]] sa pagitan ng emperador at papa sa karapatan na gumawa ng mga paghirang ng simbahan na isang pangunahing yugto ng paglalaban sa pagitan ng estado at simbahan sa mediebal na Europa. Ang kapapahan ang mga nanalo sa simula ngunit dahil ang mga Italyano ay nahati sa pagitan ng mga Guelph at Ghibelline sa mga paksiyon na kadalasang ipinapasa sa pamamagitan
====Mga Krusada====
{{main|Mga Krusada}}
| |||