Pagbabago noong 19:02, 18 Oktubre 2017 baguhin 124.104.52.3 (usapan) No edit summary Tatak: Pagbabagong biswal ← Nakaraang pagkakaiba		Pagbabago noong 06:03, 2 Abril 2018 baguhin i-undo Leogregoryfordan (usapan \| ambag) 607 edit Buwan ng Panitikan ng Filipinas 2018, nag-ayos ng ispeling Tatak: Pagbabagong biswal Susunod na pagkakaiba →
Linya 1: [[Talaksan:Jose burgos talambuhay PG.jpg\|thumb\|right\|Isang halimbawa ng pantikang Pilipino ang ''Ang Tunay na Búhay ni P. Dr. [[José Burgos]] at ng Caniyang mga Nacasama'' na isinulat ni [[Honorio Lopez]] noong 1912.]] [[Talaksan:Noli Me Tangere.jpg\|thumb\|right\|Malawakang bahagi ng buhay pampanitikan ng mga Pilipino ang nobelang ''[[Noli me Tangere]]'' (c. 1887) ng kanilang pambansang bayaning si Dr. [[José Rizal]].]] Ang '''Panitikan ng Pilipinas''' ay pangunahing tumutukoy sa umiiral, umuunlad, at namamayaning uri at anyo ng ~~katutubong~~katutubòng panitikan. Subalit ~~nakakasama~~nakakasáma rin dito ang mga panitikang nilikha at ginawa ng mga Pilipinong ~~nasa~~nása labas ng sariling bansa, sapagkat inakdaan ang mga ito ng mga Pilipino, o ng may-lahing Pilipino sa malawak na nasasakupan ng paksa. Dahil dito, tinatawag ding '''Panitikang Pilipino'''<ref name=Lorma/> ang '''Panitikan ng Pilipinas'''.<ref name="Sauco">Sauco, Consolacion P. [http://books.google.com/books?id=pQYxvHD3rt8C&dq=panitikan+sa+pilipinas&printsec=frontcover&source=bl&ots=0e-CQfdlKz&sig=HR67kA96_9f-87qqyZAFVzyv5Hg&hl=en&ei=jsrzSYioOYrKyQWhtbC8DA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=7#PPP1,M1 ''Panitikan ng Pilipinas''], Panrehiyon (PDF), Goodwill Trading Co., Inc., ISBN 971-574-081-2, ISBN 978-971-574-081-4</ref> Sa kasalukuyan, tinatawag din itong '''Panitikang Filipino'''<ref name=Eskwela/>, sapagkat kinabibilangan ng mga likhang pampanitikang nagmula sa at kinabibilangan ng iba’t ibang wika sa Pilipinas. Mayaman ang Pilipinas sa sari-saring anyo at hubog ng panitikan na naglalarawan sa kalinangan ng mga Pilipino. Kabilang sa mga ito ang [[kuwentong-bayan]], [[maikling kuwento]] o [[maikling katha]], [[sanaysay]], [[tula]], [[dula]], [[nobela]], [[drama]], [[balagtasan]], [[parabula]], [[bugtong]], [[salawikain]], [[kasabihan]], [[pabula]], [[alamat]], [[tanaga]], [[bulong]], [[awiting-bayan]], [[epiko]], [[pelikula]], at mga [[iskrip]] na pangradyo, pantelebisyon at pampelikula<ref name=Eskwela>[http://eskwela-apc-nstp.wikispaces.com/file/view/Panitikang+Pilipino.pdf ''Panitikang Filipino''], ''Tungkol Saan ang Modyul na Ito?'' at iba pa, Wikispaces.com, pahina 1-51, nakuha noong 25 Abril 2009.</ref><ref name=Tri/><ref name=Henyo/> Sa bisà ng Proklamasyon Blg. 968, s. 2015., ang "Buwan ng Panitikan ng Filipinas" ay ipinagdiriwang tuwing buwan ng Abril. Ang Buwan ng Panitikan ng Filipinas 2018 na may temang "Pingkian" ay kasabay ng ika-230 anibersaryo ng pagkakasilang ni [[Francisco Balagtas]], ang "Bayani ng Harayang Filipino". == Kahulugan ng Panitikang Pilipino == Line 14 ⟶ 16: == Mga katangian ng Panitikang Pilipino == Isang paglalantad ang panitikan ng mga katotohanang panlipunan at ng mga kathang-isip na guni-guni. Hinahaplos nito ang mga sensorya ng tao: ang pantanaw, pandinig, pang-amoy, panlasa, at pandama. Noong 2000, binigyang katangian ito ni Villafuerte bilang isang buhay ngunit payak na salitang dumadaloy sa katawan ng tao. May ~~buhay~~búhay ang panitikan sapagkat may sarili itong pintig at dugong mainit na dumadaloy sa mga arteryo at bena ng bawat nilalang at ng isang buong lipunan. Sa kasong ito, sa mga Pilipino at sa kanilang lipunang ginagalawan.<ref name=Google/> Kapag binasa ang panitikan, pinagmumulan ito ng madamdaming emosyon sa isang tao o pangkat ng mga tao, sapagkat sinulat ang mga ito ng kapwa tao.<ref name=Tri>[http://web.archive.org/20070510131520/jheff6.tripod.com/milestone/panimula.htm ''Panitikang Pilipino''], ''Panimula'', jheff6.Tripod.com, 2005, nakuha noong 25 Abril 2009.</ref> Line 77 ⟶ 79: === Paraang historikal === Isang tradisyonal o nakaugaliang paraan sa ~~pagbasa~~pagbása at pagpapaliwanag ng mga tekstong pampanitikan. Isa itong metodong nagpapakita ng mga bagay, karanasan, at puwersang pangkasaysayan na nagbigay ng impluwensiya tungo sa paggawa, pagsulat, paghubog, at pag-unlad ng panitikan sa Pilipinas.<ref name=Vera/> Sa ganitong paraan, nagkaroon ng apat na kahatian ang kapanahunang pangkasaysayan ng Pilipinas: ang Panahon ng Pananakop Bago Dumating ang mga Kastila o ''Pre-Spanish Colonial Period'' (1400-1600), ang Panahon ng mga Kastila o ''Spanish Period'' (1600-1898), Panahon ng mga Amerikano o ''American Occupation'' (1898-1946), at ang Pangkasalukuyang Panahon Pagkaraan ng Kolonyalismo o ''Contemporary Post-colonial Period''.<ref name=Vera/> Kaugnay ng panitikang Pilipino, sina [[Jose Villa Panganiban]] at [[Teofilo del Castillo]] ang unang gumamit ng ganitong paraan upang makamit ang interpretasyon ng ~~pangliteraturang~~panliteraturang mga teksto.<ref name=Vera/> === Paraang pormalistiko === Ang paraang pormalistiko ay isang pormal at empirikal na pamamaraan ng pagbasa at pagpapaliwanag  – maging pagsulat  – ng tekstong pampanitikan na Dumating sa Pilipinas ang ganitong paraan sa pamamagitan ng Amerikanong sistemang pang-edukasyon.<ref name=Vera/> Sa ganitong paraan, mas detalyado at empirikal (batay sa karanasan, obserbasyon, pagsubok o eksperimento, ayon sa praktikal na karanasan, sa halip na teoriya<ref name=Gaboy>{{cite-Gaboy\|Empirical}}</ref>) ang pamamaraan ng pagbasa ng pampanitikang teksto na may layuning tuklasin ang kung ano talaga ang makapampanitikan o literaryo sa teksto. Nag-iiba-iba ang mga kaparaanan mula sa diin at patutunguhan o direksiyon ng mga gumagamit nito. Kabilang sa ~~pinagtutuunan~~pinagtutuonan ng pansin dito ang pagkakaroon ng pagkakaisa o unidad ng katawan ng teksto, o sa madalaing sabi: nakatuon mismo sa pinakateksto.<ref name=Vera/> == Mga sanggunian ==

Panitikan sa Pilipinas: Pagkakaiba sa mga binago