United Kingdom: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
Doomwings13 (usapan | ambag) No edit summary |
Doomwings13 (usapan | ambag) No edit summary |
||
Linya 103:
* {{lang-cy|Teyrnas Unedig Prydain Fawr a Gogledd Iwerddon}}</ref>, ay isang [[malayang bansa]] na nakapahiwalay sa hilagang-kanluran ng [[Europa]]. Kinabibilangan nito ang mga pulo ng [[Kalakhang Britanya]], ang hilagang-silangang bahagi ng pulo ng [[Irlanda]], at iba pang mga maliliit na pulo sa paligid nito. Ang [[Hilagang Ireland|Kahilagaang Irlanda]] ang tanging bahagi ng NK na may karatig-bansa sa [[Hangganang lupa|hangganan]] nito—ang [[Republika ng Ireland|Republika ng Irlanda]]. <ref group="tala">Kung hindi ibibilang ang mga lupang-sakop ng [[Gibraltar]] at [[Akrotiri at Dhekelia]], ang Hilagang Ireland ang natatanging bahagi ng UK na may karatig-bansa sa hangganan nito. Ang Gibraltar ay [[Hangganan sa pagitan ng Gibraltar at Espanya|karatig-bansa]] ang [[Espanya]], samantalang ang Akrotiri at Dhekelia ay karatig-bansa ang [[Cyprus|Republika ng Chipre]]. Ang Dhekelia ay kanugnog-bansa rin ang di-kinikilalang [[Hilagang Cyprus|Hilagang Chipre]].</ref> Maliban dito, ang NK ay napaliligiran ng [[Karagatang Atlantiko]] sa kanluran at hilaga, [[Dagat Hilaga]] sa silangan, [[Bangbang Inggles]] sa timog, at [[Dagat Irlandes]] sa kanluran.
Ang NK ay isang [[Kahariang May Saligang-batas|kahariang may saligang-batas]] na may [[Pambatasang Pamamaraan|pambatasang pamamaraan]]. Ang pununglunsod nito ay [[Londres]]. Ito ay binubuo ng apat na danay: [[Ingglatera|Inglatera]], [[Eskosya]], [[Gales]], at [[Kahilagaang Irlanda]]. Ang huling tatlo ay may mga kinatawang pangasiwaan, na may kanya-kanyang kapangyarihan,<ref>{{cite news |url= http://news.bbc.co.uk/1/hi/education/7859034.stm |title= Fall in UK university students |work= BBC News |date = 29 Enero 2009}}</ref><ref>{{cite web |url= http://www.transport-research.info/web/countryprofiles/uk.cfm |title=Country Overviews: United Kingdom |publisher=Transport Research Knowledge Centre |accessdate= 28 Marso 2010}}</ref> sa kani-kanilang mga pununglunsod, [[Edinburgh|Edimburgo]], [[Cardiff]], at [[Belfast]]. Mayroong tatlong [[Sakupbayan ng Kaputungan]] ang NK. Ito ay ang [[Guernsey]], [[Jersey]], at ang [[Pulo ng Man]].<ref>{{cite web |url= http://www.direct.gov.uk/en/Governmentcitizensandrights/LivingintheUK/DG_10012517 |title=Key facts about the United Kingdom |accessdate=3 Mayo 2011 |publisher=[[Directgov]] |quote=The full title of this country is 'the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland'. 'The UK' is made up of England, Scotland, Wales, and Northern Ireland. 'Britain' is used informally, usually meaning the United Kingdom. 'Great Britain' is made up of England, Scotland and Wales. The Channel Islands and the Isle of Man are not part of the UK.}}</ref> Ngunit ang mga ito ay hindi bahagi ng NK ayon sa saligang-batas. Mayroon ding labing-apat na mga [[Sakupbayan ng Britanya sa Ibayong-dagat]].<ref>{{cite web |url= http://www.fco.gov.uk/en/about-us/what-we-do/overseas-territories |title= Working with Overseas Territories |publisher= [[Foreign and Commonwealth Office]] |accessdate= 3 Mayo 2011}}</ref> Ito ay ang mga nalabi ng Sasakharing Britaniko na noong ika-19 hanggang ika-20 dantaon, ay ito ang pinakamalaking sasakhari sa kasaysayan kung kailan nasakop nito ang halos isang-kapat na bahagi ng daigdig. Hanggang ngayon, makikita pa rin ang pangingibabaw ng kapangyarihan ng Britanya sa [[Wikang Ingles|wika]], [[Kultura ng United Kingdom|kalinangan]], at [[Batas Panlahat|pamamaraang pambatas]] sa mga dating sakupbayan nito.
Ang NK ay isang [[maunlad na bansa]]. Ito ay ika-6 sa may pinakamalaking agimat sa pasapyaw na [[Kabuuan ng Gawang Katutubo|KGK]] at ika-8 sa may [[Kapantayan ng Lakas ng Pagbili]] (KLP). Ito ang kauna-unahang bansa na naging maunlad at pinakamakapangyarihan noong ika-19 at unang bahagi ng ika-20 dantaon.<ref>{{cite book |title= The First Industrial Nation: the Economic History of Britain, 1700–1914 |publisher= Routledge |location =London |author=Mathias, P. |year=2001 |isbn=0-415-26672-6}}</ref> Matatawag pa ring makapangyarihan ang NK na may mapakukundanganang kapangyarihan sa agimat, kalinangan, panghukbo, agham, at banwahan ng daigdig.<ref>{{cite news |url= http://www.theaustralian.com.au/news/opinion/cameron-has-chance-to-make-uk-great-again/story-e6frg6zo-1225866975992 |author=Sheridan, Greg |title=Cameron has chance to make UK great again |accessdate=23 Mayo 2011 |work=The Australian |location =Sydney |date =15 Mayo 2010}}</ref><ref>{{cite news |url= http://www.independent.co.uk/news/uk/home-news/britain-is-now-most-powerful-nation-on-earth-8326452.html |author=Dugan, Emily |title=Britain is now most powerful nation on earth |accessdate= 18 Nobyembre 2012 |work=The Independent |location =London |date = 18 Nobyembre 2012}}</ref> Kinikilala ito bilang bansang may sandatang buturanin. Ito rin ang ika-apat sa daigdig na may pinakamalaking paggugol panghukbo.<ref>{{cite web |url= http://www.sipri.org/research/armaments/milex/resultoutput/15majorspenders |title =The 15 Major Spender Countries in 2011 |work=Military Expenditures |publisher=[[Stockholm International Peace Research Institute]] |accessdate= 3 Mayo 2012}}</ref>
| |||