Pluto: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
true |
m Ibinalik ang mga pagbabago ni 180.191.2.223 (Usapan) patungo sa huling rebisyon ni Bluemask Tatak: Rollback |
||
Linya 106:
| atmosphere_composition = [[Nitrogen]], [[methane]], [[carbon monoxide]]<ref name="Physorg April 19, 2011" />
| note = no
}}
}}Ang '''Pluto''' (minor-planet designation: '''134340 Pluto''') ay isang dwarf planet sa Kuiper belt, isang sinturon ng mga bagay lampas sa Neptune. Ito ay ang unang bagay sa Kuiper belt na natuklasan. Ito ay ang pinakamalaki at ikalawang pinaka-massive na kilalang dwarf planet sa [[Sistemang Pang-araw|Solar System]] at ang ikasiyam na pinakamalaking at ikasampung pinaka-massive na bagay na direktang nag-oorbit sa [[Araw (astronomiya)|Araw]]. Ito ay ang pinakamalaking kilalang trans-Neptununian object (TNO) ayon sa volume ngunit magaan kaysa [[136199 Eris|Eris]], isang dwarf planet sa scattered disc. Tulad ng iba pang bagay sa Kuiper belt, ang Pluto ay pangunahing gawa ng yelo at bato<ref name="Wiley-2005"></ref> at mas maliit-mga isang-kaanim ng mass ng [[Buwan (astronomiya)|Buwan]] at isang-katlo ng volume nito. Ito ay mayroong katamtamang eccentric at nakahilig naorbit at may layong 30 hanggang 49 astronomical unit o AU (4.4-7300000000 km) mula sa Araw. Nangangahulugan ito na ang Pluto ay may panahong mas malapit sa Araw kaysa [[Neptuno|Neptune]], ngunit mayroon Pluto at Neputune ng isang matatag na orbital resonance na pumipigil sa kanilang pagbabanggaan. Noong 2014, Pluto ay 32.6 AU ang layo mula sa Araw Ang liawanag ng Araw ay umaabot ng 5.5 oras upang maabot ang Pluto sa kanyang average na layo (39.4 AU).<ref name="lighttraveltime"></ref>▼
[[Talaksan:Ang planeta Pluto mula sa New Horizons.png|thumbnail|Planetang Pluto]]
[[Talaksan:Pluto at Charon mula HST.png|thumbnail|Pluto at Charon]]
▲
Ang Pluto ay natuklasan noong 1930 ni Clyde Tombaugh, at noon ay orihinal na itinuturing na [[Planet X|ikasiyam na planeta]] mula sa Araw Matapos ang 1992, ang katayuan nito bilang isang [[Planeta|planeta]] ay pinag-alinlangan nang makatulas ng ilang mga bagay na may kaparehong laki sa Kuiper belt. Noong 2005, Eris, na 27% na mas massive kaysa sa Pluto, ay natuklasan, na nagtulak sa International Astronomical Union (IAU) upang pormal na bigyan ng depisiyon ang salitang "planeta" sa unang pagkakataon sa sumunod na taon.<ref name="hubblesite2007/24"></ref> Ang depinisyong ito ibinukod at Pluto at nauri bilang isang miyembro ng bagong kategoryang "dwarf planeta" (at partikular bilang isang plutoid).<ref name="BBC-Akwagyiram 2005-08-02"></ref> Tingin ng ilan astronomo na ang Pluto, pati na rin ang iba pang dwarf planet, dapat itururing na mga planeta.<ref name="Gray 2008-08-10"></ref><ref name="chihuahuaisdog"></ref><ref name="News.discovery.com"></ref>
| |||