Pamilya (biyolohiya): Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
m Ibinalik ang mga pagbabago ni 112.198.101.5 (Usapan) patungo sa huling rebisyon ni WayKurat
Grzll133 (usapan | ambag)
mNo edit summary
Linya 3:
:''Dito nakaturo ang salitang '''subpamilya'''. Para sa ibang gamit, tingnan ang [[pamilya (paglilinaw)]].''
 
Sa [[klasipikasyong siyentipiko|pagpapangkat-pangkat na maka-biyolohiya]], ang '''pamilya'''<ref name=JETE>{{cite-JETE|Pamilya: bilang 2 at 3, pahina 980, kung saan binabanggit na ang pamilya (angkan o kaanak) ay katumbas ng ''family'' [literal na pagsasalin]}}</ref> ([[wikang Latin|Latin]]: ''familia'' [isahan] o ''familiae'' [maramihan]; [[wikang Ingles|Ingles]]: ''family'' [isahan] o ''families'' [maramihan]) ay isang [[ranggong pang-taksonomiya]]. Nananangan ang hustong sangkap ng opisyal na pagpapangalan (nomenklatura) sa ipinapatupad na [[Nomenclature Codes|kodigo ng pagpapangalan]].
([[wikang Latin|Latin]]: ''familia'' [isahan] o ''familiae'' [maramihan]; [[wikang Ingles|Ingles]]: ''family'' [isahan] o ''families'' [maramihan]) ay isang [[ranggong pang-taksonomiya]]. Nananangan ang hustong sangkap ng opisyal na pagpapangalan (nomenklatura) sa ipinapatupad na [[Nomenclature Codes|kodigo ng pagpapangalan]].
 
Payak na halimbawa: "''"Ang mga ''[[walnut]]'' at ''[[hickory]]'' ay kabilang sa pamilya ng mga ''walnut''"'' ay isang maikling paraan sa pagsasabi ng: ''"Ang mga ''walnut'' (sari: ''[[Juglans]]'') at mga ''hickory'' (sari: ''[[Hickory|Carya]]'') ay nabibilang sa pamilya ng mga ''walnut'' (pamilya: ''[[Juglandaceae]]'')".''
Payak na halimbawa:
''"Ang mga ''[[walnut]]'' at ''[[hickory]]'' ay kabilang sa pamilya ng mga ''walnut''"'' ay isang maikling paraan sa pagsasabi ng: ''"Ang mga ''walnut'' (sari: ''[[Juglans]]'') at mga ''hickory'' (sari: ''[[Hickory|Carya]]'') ay nabibilang sa pamilya ng mga ''walnut'' (pamilya: ''[[Juglandaceae]]'')".''
 
== Kasaysayan ==
Ang ''pamilya'', bilang isang kahanayan (ranggo) na nasa pagitan ng '''[[Orden (biyolohiya)|orden]]''' at '''[[sari]]''', ay isa lamang bagong akda. Si [[Pierre Magnol]], na isang [[botaniko]]ng [[Pranses]], ang unang gumamit ng salitang ''familial'', na isinaad niya sa kaniyang sulating ''Prodromus historiae generalis plantarum, in quo familiae plantarum per tabulas disponuntur'' (Pauna para sa isang maparaang paglalahad ng mga sari ng mga halaman, kung saan ang mga pamilya ng halaman ay nakaayos na patala) noong [[1689]]. Dito sa ''Prodromus historiae'' niya tinawag na mga pamilya (''familiae'') ang 76 na mga grupo ng mga halaman na kinilala niya sa kaniyang mga talaan. Noong mga kapanahunan niya, ang wari ng kahanayan ay ''in statu nascendi'' pa lamang (nasa katayuang iniluluwal pa lamang; o magsisimula pa lang); at sa paunang-salita ni Magnol sa kaniyang ''Podromus historiae'', binanggit niya ang pagsasama-sama ng mga pamilya sa isang mas malaking sari (''[[genera]]''), na malayo sa diwa at gawi kung paano ginagamit ang salitang sari (''[[genus]]'') sa kasulukuyan.
 
Subalit, mula pa noong mga unang panahon ng ika-20 [[dantaon]], madalas nang ginagamit ang salitang pamilya ayon sa makabago nitong pakahulugan. Nakalahad sa mga “Kodigo” ng mga pagpapangalang [[International Code of Botanical Nomenclature|pang-botanika]] at [[International Code of Zoological Nomenclature|pang-soolohiya]] ang patakaran sa paggamit nito, maging ang natatanging pagtatapos ng huling bahagi ng mga pangalang pampamilya. Halos lahat ng pamilya ay naisapangalan para sa isang [[type genus|tipo ng sari]]: idinadagdag ang pantapos sa ugat ng pangalang pampamilya. Idinudugtong ang [[hulapi]]ng ''idae'' para sa mga [[hayop]], at ''aceae'' para”para naman sa mga [[halaman]]. Maliban na lamang sa mga sumusunod:
 
* [[Caprifoliaceae]], [[Aquifoliaceae]], at [[Fabaceae]], na pinangalanan dahil sa kanilang [[type species|tipo ng uri]], na ''Lonicera caprifolium'', ''Ilex aquifolia'', at ''Vicia faba''.