Indonesia: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Lam-ang (usapan | ambag)
m rvv to version at 10:14, 21 Nobyembre 2018‎ by Cyrus noto3at bulaga
Grzll133 (usapan | ambag)
mNo edit summary
Linya 89:
Ang '''Indonesia''' (<small>pagbigkas:</small> in•do•nis•ya),<ref>{{cite book|title = [[UP Diksiyonaryong Filipino]]| page = 499| date = 2010|publisher = Anvil Publishing |city = Pasig|editor = Virgilio S. Almario|edition = Ika-2}}</ref> opisyal na pangalan '''Republika ng Indonesia''' ({{lang-id|Republik Indonesia}}), ay isang [[bansa]] sa [[Timog-silangang Asya]]. Ito ay binubuo ng 17,508 mga pulo, at ito ang pinakamalaking estado sa buong daigdig na binubuo ng isang [[kapuluan]]. Tinatantiya na nasa 238 milyong katao ang populasyon ng Indonesia,<ref>{{cite web |url= https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/id.html |title= Indonesia |accessdate=5 Disyembre 2008 |last= |first= |coauthors= |date= [[2008-11-20]] |work= [[The World Factbook]] |publisher= [[Kagawaran ng Estado ng Estados Unidos]]}}</ref> na pang-apat sa mga [[Tala ng mga bansa ayon sa populasyon|pinakamataong]] bansa sa mundo, at ang pinakamataong bansang [[Muslim]]; subalit walang opisyal na pananampalataya ang itinakda sa [[Saligang Batas ng Indonesia]]. Isang [[republika]] ang Indonesia, na may inihahalal na tagapagbatas (lehislatura) at [[Pangulo ng Indonesia|pangulo]]. Ang kabisera ng bansa ay [[Jakarta]]. Pinapaligiran ang Indonesia ng [[Papua New Guinea]], [[East Timor]] at [[Malaysia]], at kinabibilangan rin ang [[Singapore]], [[Pilipinas]], [[Australya]], at ang [[Kapuluang Andaman at Nicobar]] ng [[Indiya]] bilang mga kalapit na bansa at teritoryo.
 
Ang kapuluan ng Indonesia ay naging isang mahalagang rehiyong pangkalakalan simula pa noong ika-7 siglo, kung kailan ang [[Srivijaya]] at paglaon [[Majapahit]] ay nangangalakal sa [[Tsina]] at [[Indiya]]. Ang mga katutubong mga pinuno ay lumaong niyakap ang kulturang Indiyano, relihiyon at modelong pampolitikapampulitika mula sa mga sinaunang siglo, at lumaganap ang [[Hinduismo]] at [[Budismo]] sa kapuluan. Naimpluwensiyahan rin ang kasaysayan ng Indonesia ng mga makapangyarihang banyaga dahil sa likas yaman nito. Dinala ng mga mangangalakal na Muslim ang [[Islam]], na ngayon ay naging dominante sa kapuluan, habang ang mga makapangyarihang [[Europeo]] ang nagdala ng [[Kristiyanismo]] at nakipaglaban para monopolisahanmonopolisahin ang kalakalan sa [[Kapuluang Maluku]] (''Moluccas'') noong [[Panahon ng Pagtuklas]]. Ito ay sinundan ng tatlo't kalahating siglo ng kolonyalismo sa ilalim ng mga [[Olandes]]. Natamasa ng Indonesia ang kanilang kasarinlan pagkatapos ng [[Ikalawang Digmaang Pandaigdig]]. Ang kasaysayan ng Indonesia noon pa man ay magulo, at sinubok ng maraming kalamidad, suliranin, banta ng separatismo, at ng panahon ng mabilisang pagbabago at paglago ng ekonomiya.
 
May magkakaibang mga pangkat na etniko, wika at diyalekto, at pananampalataya ang mga iba't-ibang pulo at kapuluan ng Indonesia, ngunit ang [[lahing Habanes|Habanes]] ang pinakamalaki – at pinakadominanteng – pangkat etniko. Bilang isang bansang [[estadong unitaryo|unitaryo]], bumuo ang Indonesia ng isang pagkakakilanlan gamit ang [[Wikang Indones|isang pambansang wika]], dibersidad ng mga pangkat etniko, pagpapalago ng sining gaya ng pagba-batik<ref>"''[http://batik-s128.com/blog/handwriting-batik-batik-tulis-and-cities-in-indonesia-that-produce-it/ Get to Know More About Batik.]" Batik Solo-Indonesia.'' Hinango noong 13 Mayo 2019.</ref>, pagpapakilala sa mga ibang relihiyon kahit kung nakararami ang mga Muslim, at isang kasaysayan ng kolonyalismo at rebelyon laban dito. Ang pambansang kasabihan ng Indonesia, ang ''"[[Bhinneka Tunggal Ika|Bhinneka tunggal ika]]"'' ("Pagkakakaisa sa Pagkakaiba", na literal na "marami, subalit isa"), na nagsasabi na ang pagkakaiba ang bumuo sa bansa. Subalit ang mga tensiyon sektarya at separatismo ay nagdulot ng marahas na paghaharap na gumimbal sa katatagan ng politika at ekonomiya. Sa kabila ng laki ng populasyon at dami ng tao sa rehiyon, malaki ang teritoryo ng Indonesia: kilala ang bansa bilang pangalawa sa mga bansang may pinakamataas na saribuhay sapagkat kay lawak ng mga parang nito. Biniyayaan ang bansa ng likas na yamayaman, subalit nilalarawan din ng kahirapan ang Indonesia sa kasalukuyan.
 
== Etimolohiya ==