Bundok Pinatubo: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Typo
Tatak: Binago sa mobile Pagbabago sa web gamit mobile
m Ibinalik ang mga pagbabago ni 203.87.129.129 (Usapan) patungo sa huling rebisyon ni WayKurat
Tatak: Rollback
Linya 21:
Ang '''Bundok Pinatubo''' ay isang aktibong [[bulkan]] sa pulo ng [[Luzon]] sa [[Pilipinas]], sa isang interseksiyon ng mga hangganan ng mga lalawigan ng [[Zambales]], [[Tarlac]], at [[Pampanga]]. Bago ang 1991, hindi gaanong napapansin ang bundok at mabigat ang [[erosyon]]. Makapal ang [[gubat]] nito na sinusuportahan ng mga ilang libo na mga katutubong [[Aeta]], na lumikas sa mga patag na lugar patungong mga bundok nang sinakop ng mga [[Espanya|Kastila]] ang Pilipinas noong 1565.
 
Dumating kamakailan lamang ang pagputok ng bulkan noong ika-16 ng Hulyo taong 1991 pagkatapos ng 600 taong pagkatahimik, ang syudad ngnang Angeles ang sumalo nang galit ngnang bulkan, nasira sa pagsabog ang tulay ngnang Abacanabacan atbp. Angang Porac Pampangapampanga sa pangangaaga ngnang dating alkaldeng si Roy David ay labis na nasira at naputol ang tulay ngnang Mancatian,lumikha ngnang isa sa mga pinakamalaki at pinakamarahas na pagpuputok sa ika-20 siglo noongnuong ika-15 ng Hunyo 1991 ang bundok at umabot sa taas na 25-30 Kilometro at 10 kilometro ang lapad nang pagsabog., Nagdulot ang matagumpay na prediksiyon sa pagputok nangng paglikas ng mga libo-libong katao mula sa mga karatig na lugar, na nailigtas ang mga buhay, ngunit nawasak ang mga nasa paligid nito at labis na nasira ng mga ''pyroclastic flow'', mga deposito ng abo, at sa kalunan mga [[lahar]] na sanhi ng tubig-[[ulan]] na muling ginagalaw ang mga naunang mga deposito ng bulkan. Libo-libong mga bahay ang nasira.
 
Naramdaman ang epekto ng pagputok sa buong mundo. Nagbigay ito ng maraming ''[[aerosol]]'' sa ''[[stratosphere]]''—mas marami kaysa kahit anong erupsyon simula noong 1883 sa [[Krakatoa]]. Nagbuo ang mga ''aerosol'' ng isang pandaigdigang sapin ng [[asido sulpuriko]]ng abo sa mga sumunod ng mga buwan. Bumaba ang pandaigdigang temparatura sa mga 0.5 [[Celsius|°C]] (0.9 [[Fahrenheit|°F]]), at nadagdagan ang pagkawasak ng [[ozone]].
 
Ayon sa mga katutubong [[Aeta]] ang pagsabog ay dulot nang galit ngnang kanilang panginoong si Namayari, noong 1 ngnang Oktubre, taong 1991 nang linubog ang Barangay Cabalantian, Bacolor at ilang mga baryo doonduon at sa San Fernando, dahil sa labis na takot ay nagpaggawa ngnang dike ang noongnuong Pangulopangulo na si [[Fidel V. Ramos]] at tinawag itong FVR Megadike. Makalipas ang ilang buwanbuan ay napuno ngnang Asul-Berdeng tubig ang bundok at nagkaruon ngnang lawa nang may parehong pangalan sa bulkan, isa sa pinaka tanyag na rutarouta patungong bundok ay sa barangay Santa Juliana sa Capas,Tarlac.
 
[[Kategorya:Mga bulkan sa Pilipinas|Pinatubo]]