Eid al-Fitr: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
Tagasalinero (usapan | ambag)
Inihalintulad sa bersyong Ingles (Hindi pa tapos ang pagsasalinwika).
Tagasalinero (usapan | ambag)
Inihalintulad sa bersyong Ingles (Hindi pa tapos ang pagsasalinwika).
Linya 1:
{{Infobox holiday
|holiday_name={{lang|ar|عيد الفطر}}<br />Eid al-Fitr ({{transl|ar|ALA-LC|ʻĪd al-Fiṭr}})<br /><small>|image=Celebrating Eid in Tajikistan 10-13-2007.jpg|image_size=210px|caption=salusalo para sa Eid al-Fitr, [[Tajikistan]]|official_name={{lang-ar|عيد الفطر|‘Īd al-Fiṭr}}|observedby=[[Islam]]|type=Relihiyoso|longtype=[[Muslim holidays|Islamiko]]|significance=Hudyat ng pagtatapos ng [[Sawm|pag-aayuno]] sa [[Ramadan (calendar month)|Ramadan]]|date=1 [[Shawwal]]<ref name="ummalqura"/>|date2019 = Ika-4 ng Hunyo<ref name="ummalqura"/> (Saudi Arabia at ilang iba pang mga bansa)<ref>{{cite web |url=https://www.islamicfinder.org/islamic-calendar/2020/May/?type=Gregorian|title=Gregorian vs Hijri Calendar|accessdate=4 June 2019 |publisher=islamicfinder.org}}</ref>
Ika-5 ng Hunyo (Pakistan at ilang iba pang mga bansa)|date2020 = Ika-24 ng Mayo (inaasahan<ref name="ummalqura">{{cite web|url=http://www.staff.science.uu.nl/~gent0113/islam/ummalqura.htm|title=The Umm al-Qura Calendar of Saudi Arabia|access-date=Marso 7, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20110611040922/http://www.staff.science.uu.nl/~gent0113/islam/ummalqura.htm|archive-date=11 June 2011|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.staff.science.uu.nl/~gent0113/islam/ummalqura_adjust.htm|title=The Umm al-Qura Calendar of Saudi Arabia&nbsp;– adjustment|first=R.H. van|last=Gent|access-date=Hulyo 22, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150723031833/http://www.staff.science.uu.nl/~gent0113/islam/ummalqura_adjust.htm|archive-date=Hulyo 23, 2015|url-status=live}}</ref>&nbsp;– maaaring magkaiba ng 1 araw depende sa pagkakita sa gasuklay na buwan)|celebrations=[[Panalagin pang-sa Eid]], [[zakāt|karidad]], pagtitipon, salu-salo, [[Eidi (gift)|pagbibigay ng mga regalo]]|relatedto=[[Ramadan]], [[Eid al-Adha]]}}Ang '''Eid al-Fitr''' o '''Eid ul-Fitr''' ({{lang-ar|عيد الفطر ‘Īdu l-Fiṭr}}),<ref>{{cite book |title=Islam |first=Jamal J. |last=Elias |publisher=Routledge |year=1999 |isbn=0415211654 |page=75}}</ref> kadalasang pinapaiksi bilang '''Eid''' ay isang kapistahang [[Muslim]] na palatandaan ng katapusan ng isang buwang-habang [[Ayuno|pag-aayuno]] mula bukang-liwayway hanggang paglubog ng araw ng [[Ramadan]]. Itong relihiyosong [[Islamic holidays|Eid]] ang tanging araw sa buwan ng [[Shawwal]] kung kailan hindi pinapayagang mag-ayuno ang mga Muslim. Pabagu-bago ang petsa ng pagsimula ng anumang buwan ng [[Islamic calendar|Hijri]] batay sa kung kailan nakikita ang bagong buwan ng mga lokal na relihiyosong awtoridad, kaya nag-iiba-iba ang araw ng pagdiriwang sa bawat lokalidad.
 
Ang Eid al-Fitr ay may tiyak na [[Salah|salat]] (Islamikong panalangin) na binubuo ng dalawang [[rakat]] (bahagi) na karaniwang isinasagawa sa malawak na parang o malaking bulwagan. Magagampanan lamang ito sa kongregasyon (''jamāʿat'') at nagtatampok ng anim na karagdagang [[Takbir]] (pagtaas ng mga kamay tungo sa tainga habang sinasabi ang "Allāhu ʾAkbar", na nangangahulugang "Pinakadakila ang Diyos") sa paaralang [[Hanafi]] ng [[Sunismo]]: tatlo sa simula ng unang rakat at tatlo bago ang [[Ruku|rukūʿ]] sa ikalawang rakat.<ref>{{cite web |url=http://www.inter-islam.org/Actions/eidshawwal.htm |title=Eid al-Fitr and the six supplementary fasts of Shawwal |website=Inter-islam.org |access-date=Agosto 11, 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130726145842/http://www.inter-islam.org/Actions/eidshawwal.htm |archive-date=Hulyo 26, 2013 |url-status=live }}</ref> Kadalasan, ang mga ibang paaralan ng Sunni ay may labindalawang Takbir, na sa katulad na paraan, ay hinahati sa mga pangkat ng pito at lima. Sa [[Shiismo]], ang salat ay may anim na Takbir sa unang rakat sa katapusan ng [[Qira'at|qira'a]], bago ang rukūʿ, at lima sa ikalawang Takbir.<ref>[https://www.yjc.ir/fa/news/5680037/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2-%D8%B9%DB%8C%D8%AF-%D9%81%D8%B7%D8%B1-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%A7%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%D8%AF Namaz (prayer) Eid Fitr] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180213235317/http://www.yjc.ir/fa/news/5680037/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2-%D8%B9%DB%8C%D8%AF-%D9%81%D8%B7%D8%B1-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%A7%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%D8%AF |date=13 February 2018 }} yjc.ir Nakuha noong Hunyo 4, 2018</ref> Depende sa madalubhasang pananaw ng lokalidad, itong salat ay alinman sa ''[[fard|farḍ]]'' {{lang|ar|فرض}} (sapilitan), ''[[mustahabb|mustaḥabb]]'' {{lang|ar|مستحب}} (matinding inirerekomenda) o ''mandūb'' {{lang|ar|مندوب}} (mas kanais-nais).
 
== Kasaysayan ==
Nagmula ang Eid al-Fitr kay [[Muhammad]], ang [[Prophets of Islam|Islamikong propeta]]. Ayon sa iilang mga [[Ahadith|tradisyon]], sinimulan ang ganitong mga pagdiriwang sa [[Medina]] pagkatapos ng [[Hijra (Islam)|paglipat ni Muhammad mula sa Mecca]]. Nagsaysay si [[Anas bin Malik|Anas]], isang kilalang kasama ng Propeta na nang dumating ang Propeta sa [[Medina]], natuklasan niya ang mga taong nagdiriwang ng dalawang tiyak na araw kung kailan naglilibang-libang sila. Dahil dito, sinabi ng Propeta na ang Makapangyarihan-sa-lahat ay nagtakda ng dalawang araw ng kasiyahan sa halip ng mga ito para sa inyo na mas mabuti pa: Eid al-Fitr at [[Eid al-Adha]].<ref>Ahmad ibn Hanbal, Musnad, vol. 4, 141–142, (no. 13210).</ref>
 
== Pangkalahatang ritwal ==
Kaugalian na nagsisimula ang Eid al-Fitr sa paglubog ng araw sa gabi ng unang pagkakita ng gasuklay na buwan. Kung hindi naobserbahan ang buwan kara-karaka pagkatapos ng ika-29 na araw ng nakaraang buwang lunar (dahil natatabingan ng mga ulap o masyado pang maliwanag ang kanulurang kalangitan pagkalubog ng buwan), ipagdiriwang ang pista sa susunod na araw.<ref>{{cite web|last1=Adewunmi|first1=Bim|title=When is Eid 2014? It could be Monday or Tuesday, it might be Sunday|url=https://www.theguardian.com/world/shortcuts/2014/jul/25/when-is-eid-2014-ramadan-shawwal|website=The Guardian|accessdate=Hulyo 25, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140726004152/http://www.theguardian.com/world/shortcuts/2014/jul/25/when-is-eid-2014-ramadan-shawwal|archive-date=Hulyo 26, 2014|url-status=live}}</ref> Isa hanggang tatlong araw na ipinagdiriwang ang Eid al-Fitr, depende sa bansa.<ref name="aljazeera/June">{{cite web|title=Eid al-Fitr 2019: Everything you need to know|url=https://www.aljazeera.com/news/2019/06/eid-al-fitr-2019-190603070303923.html|publisher=Al Jazeera|accessdate=Hunyo 4, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190603215352/https://www.aljazeera.com/news/2019/06/eid-al-fitr-2019-190603070303923.html|archive-date=Hunyo 3, 2019|url-status=live}}</ref> [[haraam|Pinagbabawalang]] mag-ayuno sa Araw ng Eid, at hinirang ang isang tiyak na panalangin para sa araw na ito.<ref name="Deborah">{{cite book|last1=Heiligman|first1=Deborah|title=Celebrate Ramadan and Eid al-Fitr with Praying, Fasting, and Charity|publisher=National Geographic Children's Books|isbn=978-0792259268|url=https://books.google.com/books?id=59YTCOcfU0MC&dq=Eid+al-Fitr+prayer&hl=fa&sa=X&ved=0ahUKEwi4nOTB7qfbAhXQLlAKHfsFBeYQ6AEIMTAC}}</ref> Bilang sapilitang pagkakawanggawa, binibigyan ng pera ang mga mahihirap at nangangailangan (Arabe: ''[[Zakat al-Fitr|Zakat-ul-fitr]]'') bago magdasal.<ref>{{cite web |url=http://www.islamicfinder.org/articles/article.php?id=405&lang |title=Articles and FAQs about Islam, Muslims |website=Islamicfinder.org |access-date=11 August 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130828030557/http://www.islamicfinder.org/articles/article.php?id=405&lang |archive-date=28 August 2013 |url-status=live }}</ref>
 
[[File:Istiqlal Mosque Eid ul Fitr Jamaah 1.JPG|thumb|Maramihang pagdarasal sa Eid al-Fitr sa [[Istiqlal Mosque, Jakarta|Moskeng Istiqlal, Jakarta]], Indonesya]]
 
=== Panalangin sa Eid at ''eidgah'' ===
Nagagampanan ang panalangin sa Eid sa kongregasyon sa mga bukas na lugar tulad ng mga parang, sentro ng pamayanan, o moske.<ref name="aljazeera/June"/> Walang [[Adhan|panawagan upang magdasal]] para sa panalanging Eid na ito, at binubuo lamang ito ng dalawang [[rakaʿāt|bahagi ng dasal]] na may pabagu-bagong halaga ng mga [[Takbir]] at iba pang elemento ng panalangin depende sa sinusundang [[Branches of Islam|pangkat ng Islam]]. Ang panalangin sa Eid ay sinusundan ng [[khutbah|sermon]] at pagkatapos isang [[dua|pagsusumamo]] upang humingi ng tawad mula kay Allah, awa, kapayapaan at pagpapala para sa lahat ng mga nabubuhay sa buong mundo. Itinatagubilin din ng sermon sa mga Muslim ang pagsasagawa ng mga ritwal ng Eid tulad ng [[Zakāt|zakat]].<ref>Gaffney, Patrick D. "Khutba." ''Encyclopedia of Islam and the Muslim World''. p. 394.</ref> Nagaganap ang sermon ng Eid pagkatapos ng panalangin sa Eid, di-katulad sa [[Friday prayer|pagdarasal sa Biyernes]] na nauuna sa panalangin. Pinaniniwalaan ng ilang imam na opsyonal ang pakikinig sa sermon sa Eid.<ref>{{cite web |title=Eid Gebete |url=https://diegebetszeiten.de/eid-gebete/ |website=Diegebetszeiten.de |language=de-DE |date=7 January 2020}}</ref> Matapos manalangin, binibisita ng mga Muslim ang kani-kanilang mga kamag-anak, kaibigan, at kakilala o nagdaraos ng mga malalaking pangkomunidad na pagdiriwang sa mga bahay, sentro ng pamayanan, o upahang bulwagan.<ref name="aljazeera/June"/>
 
[[File:Azeri carpet (Sirvan group).jpg|thumb|Maraming [[Muslim]] ang nagdadala ng mga alpombra sa Moske sa Eid al-Fitr.]]
 
==== Paraan sa Sunismo ====
<!--This is my first time attempting to contribute, so I am leaving a comment for others. The performance of the Eid Al-Fitr prayer described below is specific to the Hanafi madh'hab (School of law) in Sunni Islam. There are three other major schools or madhahib (Maliki, Shafi'i and Hanbali, each of which performs this prayer slightly differently. Therefore, this distinction should be made.{~~~~}-->
 
Gaya ng idinikta sa ritwal, pinupuri ng mga Sunni si Allah sa malakas na tinig habang papunta sa pagpanalanginan ng Eid: ''Allāhu Akbar, Allāhu Akbar, Allāhu Akbar. Lā ilāha illà l-Lāh wal-Lāhu akbar, Allahu akbar walil-Lāhi l-ḥamd''. Humihinto ang pagbigkas pagdating sa lugar o kapag sinimulan ng Imam ang mga aktibidad.<ref>{{cite web|url=http://www.albalagh.net/general/shawwal.shtml|title=Shawwal: On Eid Night, Eid Day, and During the Month|author=Mufti Taqi Usmani|website=Albalagh.net|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20130816064614/http://albalagh.net/general/shawwal.shtml|archive-date=16 August 2013|access-date=11 August 2013}}</ref>
 
Nagsisimula ang dasal sa paggawa ng "[[Niyyat]]" para sa dasal tapos sinasabi ang Takbir ng [[Imam]] at kanyang mga tagasunod. Pagkatapos ay binibigkas ang "Takbeer-e-Tehreema" na sinusundan ng Allahu Akbar nang tatlong beses, habang itinataas ang mga kamay sa tainga at ibinababa sa bawat pagkakataon, maliban sa huli kung kailan nakatiklop ang mga kamay. Pagkatapos, binabasa ng Imam ang Surah-e-Fatiha at iba pang Surah. Matapos nito, isinasagawa ng kongregasyon ang Ruku at [[Sujud]] tulad ng mga ibang panalangin. Kinukumpleto nito ang unang rakat. Nagsisitayo ang kongregasyon at nagtutuklop ng kani-kanilang kamay para sa ikalawang rakat kung kailan binibigkas ng Imam ang Surah Fatiha at isa pang Surah. Pagkatapos nito, binubulalas ang tatlong Takbir bago ang Ruku, tuwina'y itinataas ang mga kamay sa tainga at ibinababa. Sa ikaapat na beses, sinasabi ng kongresyon ang Allah o Akbar at sinusundan ng Ruku. Kinukumpleto ang natitirang bahagi ng panalangin sa karaniwang paraan. Kinukumpleto nito ang panalangin sa Eid. Matapos ang panalangin mayroong [[khutbah]].<ref>{{cite web|title=نحوه خواندن نماز عید فطر در اهل سنت|url=https://www.mizanonline.com/fa/news/321584/%D9%86%D8%AD%D9%88%D9%87-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%86-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2-%D8%B9%DB%8C%D8%AF-%D9%81%D8%B7%D8%B1-%D8%A7%D9%87%D9%84-%D8%B3%D9%86%D8%AA|website=mizanonline|access-date=Disyembre 12, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20180925091651/http://www.mizanonline.com/fa/news/321584/%D9%86%D8%AD%D9%88%D9%87-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%86-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2-%D8%B9%DB%8C%D8%AF-%D9%81%D8%B7%D8%B1-%D8%A7%D9%87%D9%84-%D8%B3%D9%86%D8%AA|archive-date=Setyembre 25, 2018|url-status=live}}</ref>
 
[[File:1984 "Fetr Feast" stamp of Iran.jpg|thumb|Eid al-Fitr, sa Iran (1984)|link=File:1984_%22Fetr_Feast%22_stamp_of_Iran.jpg]]
 
==== Paraan sa Shiismo ====
 
Nagsisimula ang panalangin sa Niyyat kasunod ng limang Takbir. Sa bawat Takbir ng unang rakat, binibigkas ang isang espesyal na Dua. Pagkatapos, binibigkas ng Imam ang Sūrat al-Fātiḥah at Surat Al-'A`lá at isinasagawa ng kongregasyon ang Ruku at Sujud tulad ng mga ibang panalangin. Sa ikalawang Rakat, inuulit ang mga nakaraang hakbang (limang Takbeer, Sūrat al-Fātiḥah at Surat Al-'A`lá, Ruku at Sujud). Matapos ang panalangin, nagsisimula ang Khutbah.<ref>{{cite web|title=Eid al-Fitr prayer in Shia Islam|url=https://www.fardanews.com/fa/news/942394/%D9%86%D8%AD%D9%88%D9%87-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%86-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2-%D8%B9%DB%8C%D8%AF-%D9%81%D8%B7%D8%B1-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA|website=fardanews|access-date=Disyembre 12, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190616114440/https://www.fardanews.com/fa/news/942394/%D9%86%D8%AD%D9%88%D9%87-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%86-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2-%D8%B9%DB%8C%D8%AF-%D9%81%D8%B7%D8%B1-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA|archive-date=Hunyo 16, 2019|url-status=live}}</ref>
 
== Sa Kalendaryong Gregoryano ==
Line 90 ⟶ 113:
| 1450 || Ika-14 ng Pebrero 2029 ||
|}
 
==Galerya==
<gallery>
Talaksan:Babur greets courtiers at the Id festival.jpg|Binabati ng unang [[Mughal Emperor]] [[Babur]] ang mga tauhan sa palasyo sa pista ng Eid al-Fitr
Talaksan:Jama Maszid.jpg|Malawakang panalangin sa Eid al-Fitr sa [[Jama Masjid, Delhi|Jama Masjid]] ng Delhi
Talaksan:Muslims in Britain- Eid Ul Fitr Celebrations, 1941 D5129.jpg|Mga Muslim sa Bretanya na nagsasagawa ng mga [[Eid prayers]] noong pagdiriwang, 1941
Talaksan:Hui family eid.jpg|Isang etnikong pamilyang [[Hui people|Hui]] na nagdiriwang ng Eid al-Fitr sa [[Ningxia]]
Talaksan:Eid celebration.jpg|Mga Muslim sa Singapore na nagdiriwang ng Eid al-Fitr
Talaksan:Hidangan Lebaran.JPG|Isang pamilyang Indones na nagdiriwang ng ''lebaran'' na may kasamang salu-salo na para lamang sa pistang ito
</gallery>
 
==Talasanggunian==
{{Reflist}}
 
<br />
{{usbong|Islam}}
 
[[Kategorya:Pagdiriwang]]