San Pablo, Laguna: Pagkakaiba sa mga binago

{{Infobox Philippine city 2 |

infoboxtitle = Lungsod ng San Pablo|

 

Ang '''Lungsod ng San Pablo''' ay isang ikalawang klaseng [[lungsod]] sa Laguna. Ito ay tinatawag rin na "''Lungsod ng Pitong Lawa''", dahil sa pitong mga [[lawa]]ng makikita rito, ang Sampalok, Palakpakin, Yambo, Bunot, Pandin, Muhikap at Calibato. Ito ay isa sa mga pinakamatandang lungsod sa [[Pilipinas]]. Ang Lungsod ng San Pablo ay naging bahagi ng [[Bay]]. Noong [[1756]], nilipat ito sa [[Batangas]] ngunit isinauli ito sa Laguna noong [[1883]]. Noong [[1940]], sa bisa ng pagpasa ng [[Batas Komonwelt Blg. 920]], naging isa ito sa mga lungsod sa Pilipinas. Ayon sa {{PH wikidata|population_as_of}}, ito ay may populasyon na {{PH wikidata|population_total}} sa may {{PH wikidata|household}} na kabahayan.

 

Ang lungsod ay mas kilalang kilala bilang "City of Seven Lakes" (Tagalog: Lungsod ng Pitong Lawa), na tumutukoy sa Pitong Lawa ng San Pablo: Lake Sampaloc (o Sampalok), Lake Palakpakin, Lake Bunot, Lakes Pandin at Yambo, Lake Muhikap, at Lake Calibato.

Ang San Pablo ay bahagi ng Roman Catholic Archdiocese ng Lipa mula pa noong 1910. Noong Nobyembre 28, 1967, ito ay naging isang independiyenteng diyosesis at naging Roman Catholic Diocese ng San Pablo.

 

Ang pinakamaagang tala ng kasaysayan ng San Pablo ay nagsimula pa noong mga panahon bago ang Espanyol nang ang apat na malalaking baryo na nakagapos ng Mount Makiling ay sumulat ng "Sampalok". Noong 1571, ang unang tropa ng Espanya sa ilalim ni Kapitan Juan de Salcedo ay dumating sa upland village ng Sampaloc, na naging isang parokya noong 1586, at pagkatapos ay isang munisipalidad noong 1647, at pinalitan ng pangalan na "San Pablo de Los Montes" bilang parangal kay Saint Paul the Unang Ermitanyo. Noong 1756, inilagay ito sa ilalim ng hurisdiksyon ng lalawigan ng Batangas ngunit ibinalik noong 1883 sa Laguna.

 

Ang lungsod ay pinasinayaan noong Marso 30, 1941, kasama si Dr. Potenciano Malvar, isang dating gobernador ng Laguna, bilang alkalde ng lungsod na hinirang ng pangulong Manuel L. Quezon. Sumunod sa kanya noong 1941 bilang isang itinalagang alkalde ay si Dr. Manuel Quisumbing, na sinundan naman ni Tomas D. Dizon noong 1943 bilang isang itinalagang alkalde. Ang mga sumunod na alkalde ay nahalal pagkatapos ng 1955.

 

1571 - Pagdating ng mga tropa ng Espanya sa ilalim ni Juan de Salcedo sa nayon ng Sampalok (Sampaloc).

1586 - Ang Sampalok (Sampaloc) ay ginawang isang parokya.

Gitna ng ika-20 siglo - Minarkahan ang panimulang panahon ng munisipalidad sa isang unang klase na lungsod sa Laguna na nailalarawan ng maraming mga pagpapaunlad sa komersyo at mga pagpapaunlad ng kalikasan ng maraming mga lugar. Ang pag-convert nito sa mga resort at lugar ng libangan, kapwa para sa lokal at internasyonal na turismo.

 

Ang San Pablo ay may cool na klima dahil sa lokasyon nito. Matatagpuan ito sa paanan ng tatlong bundok: Mount Banahaw, Mount Makiling at ang Sierra Madre Mountains. Ang mga bundok na ito ay hindi lamang nagbibigay ng mga atraksyon para sa industriya ng turismo (tulad ng talon) at mga mapagkukunan ng maraming mga produktong nakabatay sa kagubatan, ngunit nagsisilbing tagapangasiwa din para sa malinis na hangin. Matatagpuan ito sa 82 na kilometro (51 mi) timog-silangan ng Maynila sa pamamagitan ng Alaminos, Laguna, 35 kilometro (22 mi) timog-kanluran ng Santa Cruz, Laguna sa pamamagitan ng Calauan, Laguna at 50 kilometro (31 mi) hilagang-kanluran ng Lungsod ng Lucena, Quezon.

 

Ang lupa nito ay angkop para sa mga naghahanap ng oportunidad sa agrikultura at hortikultura na bigay ng yaman at pagkamayabong. Ang iba`t ibang mga barangay ay may taniman ng niyog, prutas ng lanzones - Lansium parasiticum plantation at rambutan fruit tree plantation - Rambutan. Ang lugar ay mayaman sa mga halaman ng orchid.

 

Ang mga nagaganap na kondisyon ng klimatiko sa munisipalidad ay ikinategorya sa basa at tuyong panahon.

{| class="wikitable mw-collapsible"

|}

 

Ang Lungsod ng San Pablo ay nahahati sa 80 mga [[barangay]].

 

</td></tr></table>

 

<table border=0><tr>

<td valign=top>

==Demograpiko==

{{Populasyon}}

 

Ayon sa senso noong 2010, mayroon itong populasyon na 248,890 katao, [9] hanggang 237,259 katao at 44,166 na kabahayan sa senso noong 2007. Kamakailan, dahil sa kalapitan nito sa Metro Manila, naabutan ito ng Calamba noong senso noong 1990. Sumunod ang San Pedro noong 1995, pagkatapos ay ang Santa Rosa at Biñan noong 2007, at Cabuyao noong 2015.

 

Ang wikang sinasalita sa lungsod at ang midyum ng pagtuturo sa mga paaralan ay Ingles at Filipino, na kilala rin bilang Tagalog sa lugar na ito.

 

 

Ang Pitong Lawa ng San Pablo, pitong mga lawa ng bunganga na nakakalat sa buong lungsod, ay may maraming henerasyon na nagkaloob ng pagkain at pangkabuhayan, paglilibang at pahinga para sa mga mamamayan ng lungsod. Isang mataong lungsod ng kalakalan at komersyo, ito rin ay isang sentro ng edukasyon at pag-aaral sa mga paaralan, kolehiyo, at mga institusyon ng pagsasanay.

 

Lawa Sampaloc

Ang Komikero Komiks Museum, isang museo na brick-and-mortar na inilaan upang maipakita ang mayamang kasaysayan ng mga graphic novel at comic book ng Pilipinas, at ang talento ng mga kilalang artista sa larangan, [11] nagtatampok ng orihinal na sining mula sa mga pinuno ng industriya ng comic book ng Pilipinas kabilang ang Alfredo Alcala, Francisco Coching, Alex Niño, Steve Gan, Nestor Redondo, Tony Velasquez, Hal Santiago, at Gerry Alanguilan. Si Alanguilan mismo ang nag-curate ng museo hanggang sa kanyang pagkamatay noong 2019.

 

Sa pagtatapos ng ika-20 siglo at pagsisimula ng ika-21 siglo, ang pag-unlad na pang-ekonomiya ay lumipat mula sa San Pablo patungong kanlurang Laguna. Ang San Pedro, Biñan, Santa Rosa, Cabuyao, Calamba, Los Baños, at Santa Cruz ay nakaranas ng mabilis na pag-unlad na pang-ekonomiya na dinala ng mga lokal at dayuhang pamumuhunan, ang mabilis na paglaki ng mga yutang pang-industriya at mga sona ng pagproseso ng pag-export, at paglalagay ng mga pangunahing institusyon sa mga lugar na iyon. , Ang Lungsod ng San Pablo ay naiwan at nanatiling isang medyo maunlad na pamayanan ng tirahan.

 

Sentro ng Lungsod ng San Pablo

Sa kabila ng katotohanang ang lungsod ay bahagyang naantig ng kaunlaran sa ekonomiya, ipinagmamalaki ng Lungsod ng San Pablo ang sarili bilang isang potensyal na patutunguhang eco-turismo sa lalawigan. Gayunpaman, dahil sa mapagkukunang pantao at lupa nito, iba't ibang mga kumpanya ng BPO ang seryosong tinitingnan ang pagpapaunlad ng lungsod sa sentro ng ICT ng Timog Luzon. Bagaman may mga nakaraang pagtatangka na magtayo ng katulad na kataguyod, ang SM Prime Holdings ay binigyan ng go signal nito noong Hulyo 2008 na itulak ang SM City San Pablo na matatagpuan sa Riverina Commercial Estates sa kahabaan ng Maharlika Highway sa Brgy San Rafael.

 

Ang SM City San Pablo, ang 2nd SM Supermall sa Laguna

Ang Franklin Baker Company, isa sa mga kilalang kumpanya na may operasyon sa Lungsod ng San Pablo, ay inanunsyo na ang planta nito sa San Pablo City ay titigil sa operasyon nito at lilipat sa isa pang mayroon nang pasilidad, pagmamay-ari ng nasabing kumpanya, sa Davao del Sur sa Disyembre. 2008. Ang nasabing desisyon ay maaaring makaapekto sa trabaho ng hindi bababa sa 1,200 katao, ang karamihan sa kanila ay San Pableños. Iba't ibang mga kadahilanan ang sinisisi sa pagsasara na ito, kasama ang pag-convert ng malalaking bukid ng niyog sa mga lugar ng tirahan. [14] Gayunpaman, ang produksyon ay naibalik sa unang isang-kapat ng 2009 sa planta ng San Pablo ng Franklin Baker Company dahil sa mga problemang naproseso na nakatagpo sa Davao del Sur.

 

City officials (2019–2022):

 

** Dandi C. Medina ([[Nacionalista Party]])

 

{{Reflist}}

 

==Mga Kawing Panlabas==

*[http://www.nscb.gov.ph/activestats/psgc/default.asp Philippine Standard Geographic Code]

 

{{Laguna}}