Bangsamoro: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Linya 126:
}}
Ang '''Rehiyong Awtonomo ng Bangsamoro''' (
Ang pinalitan ng umiiral na [[Awtonomong Rehiyon sa Muslim Mindanao|Awtonomong Rehiyon sa Muslim Mindanao (ARMM)]], ang Bangsamoro Autonomous Region ay nabuo matapos magpasya ang mga botante na ratify ang Bangsamoro Organic Law sa isang plebisito sa Enero 21. Ang pagpapatibay ay inihayag noong Enero 25, 2019 ng Komisyon sa mga Halalan. Ang isa pang plebisito ay gaganapin sa mga kalapit na rehiyon na nagsisikap na sumali sa lugar sa Pebrero 6, 2019.
==Kasaysayan==
{{Main|Rehiyong Awtonomo ng Muslim Mindanao}}
Regional Autonomous Governments in Mindanao
Ang gobyerno ng Pilipinas at mga rebeldeng Moro ay nagkakasalungat laban sa isa't isa sa loob ng maraming dekada. Noong dekada ng 1970, sinimulan ni Pangulong Ferdinand Marcos na harapin ang isyu. Noong Disyembre 23, 1976, ang kasunduan ng Tripoli ay nilagdaan sa pagitan ng gubyerno ng Pilipinas at ng [[Moro Islamic Liberation Front|Moro National Liberation Front (MNLF)]] sa pakikitungo ng pinuno ng mamamayang Libyan na si Muammar Gaddafi. Sa ilalim ng isang deal isang rehiyon ng autonomiya ay nilikha sa Mindanao. Ang Moro Islamic Liberation Front na itinatag ni Ustadz Salamat Hashim pagkatapos ay pinagputul-putol mula sa MNLF bilang resulta ng deal.
Pagkatapos ay ipatupad ni Marcos ang mga kasunduan sa halip na 1 sa pamamagitan ng paglikha ng dalawang rehiyong awtonom sa rehiyon sa Rehiyon 9 at 12 na sumasakop sa sampung (sa halip na labintatlo) lalawigan. Ito ang humantong sa pagbagsak ng kasunduan sa kapayapaan at pagpapatuloy ng labanan sa pagitan ng MNLF at pwersa ng pamahalaan ng Pilipinas.
Linya 140:
Ang isang plebisito ay ginanap noong 1989 para sa pagpapatibay ng charter na lumikha ng Autonomous Region in Muslim Mindanao (ARMM) sa Zacaria Candao, isang payo ng MNLF bilang unang nahalal na Regional Governor. Noong Setyembre 2, 1996, isang kasunduang pangkapayapaan ang pinirmahan sa pagitan ng MNLF at ng pamahalaan ng Pilipinas sa ilalim ni Pangulong Fidel Ramos. Ang pinuno at tagapagtatag ng MNLF na si Nur Misuari ay inihalal na panrehiyong gobernador tatlong araw pagkatapos ng kasunduan. Noong 1997 ang usapang pangkapayapaan sa pagitan ng gobyerno ng Pilipinas at karibal na grupo ng MNLF, nagsimula ang MILF.
Ang unang pakikitungo sa pagitan ng pambansang pamahalaan at ng MILF ay ginawa noong 2008; ang Memorandum of Agreement sa Ancestral Domain. Ang kasunduan ay ipinahayag na labag sa saligang-batas ng Korte Suprema ng maraming linggo na laters. Sa ilalim ng administrasyon ni Pangulong [[Benigno Aquino III]], dalawang kasunduan ang pinagkasunduan sa pagitan ng pambansang pamahalaan at ng MILF; ang Framework Agreement sa Bangsamoro na nilagdaan noong Oktubre 15, 2012 at ang Comprehensive Agreement sa Bangsamoro noong Marso 27, 2014. Na kinabibilangan ng mga plano hinggil sa pagtatag ng isang bagong rehiyon na nagsasarili.
===Mga pagtatangkang lumikha ng isang rehiyon ng Autonomous Bangsamoro===
Linya 151:
Sa ilalim ng pagkapangulo ng kahalili ni Aquino, si Pangulong Rodrigo Duterte ay nagsagawa ng bagong draft para sa BBL at naging batas bilang Batas ng Bangsamoro Organic (BOL) sa 2018. Ang isang plebisito ay ginanap noong Enero 21, 2019 upang patibayin ang BOL na may karami ng mga botante ng ARMM na nagpapasiya para sa pagpapatibay ng batas na nangangahulugang pormal na pagpawi ng ARMM at pagtatatag ng Awtonomong Rehiyon ng Bangsamoro. Ang mga botante sa Cotabato City ay bumoto rin na sumali sa bagong autonomous na rehiyon habang ang Isabela City na bahagi ng Basilan ngunit hindi bahagi ng ARMM na bumoto laban sa pagsasama nito. Ipinahayag ng Komisyon sa mga Halalan na ang BOL ay "itinuturing na pinatibay" noong Enero 25, 2019. Sa parehong lungsod ang mga lokal na pamahalaan ay laban sa BOL at kumikilos nang mabigat laban sa pagpapatibay ng batas. Ang pamahalaang panlalawigan ng Sulu ay hindi rin pabor sa batas sa gobernador nito na hinahamon ang konstitusyunalidad ng batas bago ang Korte Suprema.
Sa Pebrero 2019, ang ikalawang round ng plebisito ay gaganapin sa mga karagdagang barangay sa probinsya ng [[North Cotabato]] at anim na munisipalidad sa [[Lanao del Norte]] na posibleng sumali sa Bangsamoro Autonomous Region. Ang Bangsamoro Trasition Authority ay inaasahang itinatatag sa loob ng buwan upang manguna sa autonomous na rehiyon bilang isang interim na lokal na pamahalaan.
==Administratiyong dibisyon==
| |||