Andreas Vesalius: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
m robot dinagdag: hu:Andreas Vesalius
Xqbot (usapan | ambag)
m robot tinanggal: ku:ئەندریاس ڤێسالیوس; Kosmetiko pagbabago
Linya 1:
[[Talaksan:Tintorretto-Andreas-Vesalius-engrav-Tavernier.jpg|thumb|right|Si Andreas Vesalius, noong mga 1540.]]
 
Si '''Andreas Vesalius''' ([[Brussels]], [[Disyembre 31]], [[1514]] &ndash; [[Zante]], [[Oktubre 15]], [[1564]]) ay isang [[Flemish|Plamengko]] o [[Flemish|PlanderoPlanderong]]ng [[manggagamot]], [[anatomo]], at may-akda ng isa sa pinakamaimpluhong mga aklat ukol sa [[anatomiya ng tao]], ang ''[[De humani corporis fabrica]]'' (binabaybay ding ''[[De Corporis Humana Fabrica]]''<ref name=WWT/>, na may ibig sabihing "Hinggil sa Kayarian ng Katawang Pantao"). Karaniwan siyang itinuturing bilang ang Tagapagtatag ng Makabagong Anatomiya ng Tao, dahil sa pagkakagawa niya ng tumpak na mga pag-aaral kaugnay ng anatomiyang pantao. Dahil dito, tinagurian din siya bilang unang dakilang sinaunang [[anatomista]].<ref name=WWT>{{cite-WWT|Andreas Vesalius (1514-1564), ''Who was the Greatest Early Anatomist?''}}, pahina 100.</ref>
 
== Talambuhay ==
=== Bilang siyentipiko ===
Bilang dalubhasa sa [[agham]], hindi umasa si Vesalius sa mga gawa ng sinaunang mga siyentipikong sina [[Aristotle]] at [[Galen]]. Itinama niya ang mga kamaliang hindi natuklasan ng ibang mga dalubhasa.<ref name=NBK>{{cite-NBK|Andreas Vaselius, ''Medicine and the Renaissance (1300-1500)'', ''History of Medicine''}}, pahina 204.</ref>
 
=== Bilang anatomista ===
Nagturo ng [[anatomiya]] si Vesalius sa ilang mga [[pamantasan]]g [[Italyano]]. Hindi katulad ng mga nauna pa sa kaniyang mga anatomo o anatomista noong [[Gitnang mga Kapanahunan]], na hindi nagsasagawa ng sariling mga pag-aaral at paghihiwa ng mga walang-buhay na katawan ng tao o [[diseksyon]]. Nagsagawa si Vesalius ng sarili niyang mga paghihiwa at pag-aaral sa katawang pantao. Naging katulad ang kanyang gawi sa Italyanong si [[Mondino de Luzzi]]. Isinagawa rin niya ang sariling mga paghihiwa at mga pananaliksik dahil hindi niya naibigan ang mga pangit na kinalalabasan ng mga diseksyon ng mga katu-katulong ng mga anatomista.<ref name=WWT/>
 
=== Bilang may-akda ===
Isa sa dakilang ambag ni Vesalius sa pag-aaral ng anatomiya o agham ng kayarian ng katawan ang pagkakasulat niya ng ''Ang Kayarian ng Katawan ng Tao'' (kilala sa Ingles sa pamagat na ''The Fabric of the Human Body''). Isinulat niya ito sa Pamantasan ng Padua sa [[Padua]], [[Italya]]. Nalimbag ito sa [[Basel, Switzerland|Basel]], [[Suwisa]]. Ibinatay ang mga ilustrasyon o ginuhit na mga larawan na nasa loob ng mga pahina ng kanyang aklat mula sa mga tunay na mga katawan ng tao. Itinama rin niya ang mga kamaliang hindi natagpuan ng mga kasama niya sa larangan. Napabayaang hindi naitatama ang mga tinutukoy niyang kamalian sa loob ng daan-daang mga taon, sapagkat sinisipi, ginagaya, at kinokopya lamang ang mga ito ng sinaunang mga maestro ng larangan ng agham, anatomiya, at panggagamot, na kinopya naman ng mga sumunod pang mga dalubhasa, bago sumapit ang pagtatama ni Vesalius.<ref name=NBK/>
 
== Tingnan din ==
* [[Himagsikang makaagham]]
 
== Sanggunian ==
{{reflist}}
 
Linya 43:
[[ja:アンドレアス・ヴェサリウス]]
[[ko:안드레아스 베살리우스]]
[[ku:ئەندریاس ڤێسالیوس]]
[[la:Andreas Vesalius]]
[[nl:Andreas Vesalius]]