Pagbabago noong 00:40, 1 Marso 2010 baguhin 23prootie (usapan \| ambag) 1,555 edit No edit summary ← Nakaraang pagkakaiba		Pagbabago noong 00:48, 1 Marso 2010 baguhin i-undo 23prootie (usapan \| ambag) 1,555 edit No edit summary Susunod na pagkakaiba →
Linya 1: Ang '''Asoge''' ([[Wikang Inggles]]: '''''mercury''''' /ˈmɜrkj<s>ʊ</s>ri/ MER-kyə-ree, ''''quicksilver'''' (/ˈkwɪksɪlvər/)<!--ref>{{cite web\|url=http://dictionary.reference.com/browse/quicksilver\|title=quicksilver definition\|dateformat=mdy\|accessdate=October 13 2008\|publisher=Dictionary.com Unabridged (v 1.1)}}</ref---> o '''''hydrargyrum''''' (/haɪˈdrɑrdʒɨrəm/ hye-DRAR-ji-rəm}), ay isang elementong kemikal nay may gamit sa simbolong '''Hg''' ([[Wikang Latin\|Latinized]] {{lang-el\|''hydrargyrum''}}, mula sa "[[Wiktionary:en:hydr-\|hydr-]]" na ang ibigsabihin ay ''matubig'' o ''likido'' at "[[Wiktionary:en:argentum\|argyros]]" na ang ibig sabihin ay ''[[pilak]]''). Ang Numero atomiko nito ay 80. Isang mabigat at tila pilak na [[metal]], ang asoge ay isa sa anim na elemenong kemikal na tila tubig sa pangkaraniwang temperatura at presyon,<ref>{{cite web\|url=http://antoine.frostburg.edu/chem/senese/101/inorganic/faq/why-is-mercury-liquid.shtml\| title=Why is mercury a liquid at STP?\| dateformat=mdy\| accessdate=May 1, 2007\| publisher=General Chemistry Online at Frostburg State University\| author=Senese, F}}</ref~~><ref name="Norrby" /~~>gaya ng caesium, francium, gallium, bromine, at [[rubidium]]. Ang asoge ang katangi-tanging metal na tila tubig na ginagamit sa panukat ng temperatura at presyun. Sa temperatura ng pagkatunaw na −38.83 °C at sa temperatura ng pagkulo sa 356.73 °C, ang asoge ang may pinakamanipis na antas kung kailan ito tila tubig kumpara sa anumaang metal. Nahahanap ang asoge sa kung saan-sang lugar sa daigdig gaya ng mga deposito ng ''cinnabar'' (asogeng asuprido o ''mercuric sulfide''), na pinagkukunan ng pulang pangkulay na ''vermilion'', na halos nakukuha lamang sa tinastas na ''cinnabar''. Pawang nakalalason ang ''cinnabar'' kapag nilanghap o nilunok ang mga alikabok nito. Ang pagkalason mula sa asoge ay maaaring resulta ng padapo sa mga natutunaw na uri nito (gaya ng asogeng klorido o ''mercuric chloride'' o kaya ''methylmercury''), paglanghap ng usok na asoge, o pagkain ng mga [[isda]]ng na kinontamina ng elementong ito. Ginagamit ang asoge sa mga ''thermometer'', [[barometer\|barometro]], ''manometer, sphygmomanometer], float valve'', at iba pang mga aparat. Ang mga haka-haka tungkl sa nakalalason nitong katangian ay nagdulot sa pagpapalit sa mga ''thermometer'' at ''sphygmomanomete'' na may laman nito sa mga ospital at iba pang klinika ng mga instrumentong ang ginagamit ay hango sa [[alcohol]], digital, o thermistor. Nananatili itong ginagamit sa iba't ibang instrumento at ekserimentong pang-agham. pati rin sa paggawa ng amalgam na ngipin sa mga operasyong dental. Sa mga pailaw, ang kuryente ay dumadaan sa usok ng asoge sa isang tubong [[posporo (elemento\|posporo]] para makagawa ng isang ''shortwave ultraviolet'' na liwanag na nagdudulot ng pagkaliwanag ng posporo para makagawa ng nakikitang ilaw. Mercury is used in [[thermometer]]s, [[barometer]]s, [[manometer]]s, [[sphygmomanometer]]s, [[float valve]]s, and other scientific apparatus, though concerns about the element's toxicity have led to mercury thermometers and sphygmomanometers being largely phased out in clinical environments in favor of [[alcohol]]-filled, digital, or [[thermistor]]-based instruments. It remains in use in a number of other ways in scientific and scientific research applications, and in [[Amalgam (dentistry)\|amalgam]] material for [[dental restoration]]. It is used in lighting: electricity passed through mercury vapor in a phosphor tube produces short-wave [[ultraviolet light]] which then causes the phosphor to [[fluoresce]], making visible light. ==Mga sanggunian==

Asoge: Pagkakaiba sa mga binago