Labindalawang Alagad: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
m robot binago: nl:Apostel
Xqbot (usapan | ambag)
m robot binago: br:Abostol; Kosmetiko pagbabago
Linya 1:
[[Talaksan:Didache.jpg|thumb|right|Ang labindalawang mga alagad ni Hesus. Nasa harapan sina Mateo, Pedro, Santiago, at Juan.]]
 
Ang '''labindalawang [[alagad]] ni [[Hesus]]''' o mga '''apostol ni [[Kristo]]''' ay labindalawang mga lalaking itinalaga ni Hesukristo na maging kapiling ni Hesus para mangaral, para magkaroon ng kapangyarihan sa pagpapagaling ng mga karamdaman, at upang makapagpalayas ng mga [[dimonyo]]. Daladalawa silang sinugo ni Hesus para sa ganitong mga gawain na walang dinadala sa kanilang mga paglalakbay - kahit man tinapay o salapi sa kanilang mga sisidlan - maliban na lamang sa mga tungkod. Nagmula ang salitang '''[[alagad|apostol]]''' (''[[alagad|apostle]]'' sa Ingles) sa isang salitang [[wikang Griyego|Griyegong]] nangangahulugang "mga pinaalis," katumbas ng mga "sinugo", "kinatawan",<ref name=Biblia>{{cite-Biblia|''Apostol''}}, talababa bilang 10, 2; pati na ang paliwanag sa talababa 20 na nasa pahina 13.</ref> o hinirang at mga "mensahero"<ref name=Gardner>{{cite-Gardner|''Apostle'', messenger}}, mula sa ''Calling of Matthew'', ''Public Ministry'', ''The Life of Jesus in Art'', ''Religion and Mythology'', pahina 308.</ref> para maglakbay dahil sa isang layunin. Sa kasalukuyan, ginagamit ang salitang apostol para sa mga misyonerong relihiyoso.<ref name=NBK>{{cite-NBK|The Apostles, pahina 332-333}}</ref>
 
== Pinagmulan at katangian ng mga alagad ==
Nagbuhat sa iba't ibang mga simulain, gawain, o larangan ang labindalawang mga alagad ni Hesus. Isa itong pangkat na magkakahalo at mga kalalakihang nagmula sa magkabilang dulong-hangganan ng lipunan. Mayroon din silang iba't ibang mga katangian o personalidad. Apat sa mga ito ang mga [[mangingisda]]. Iisa lamang ang mayaman: si [[San Mateo|Mateo]] na dating tagalikom ng [[buwis]] at "malakas" o malapit sa sinaunang mga Romano. Sa kabilang banda, isang masigasig, masipag, mabalasik, at "maapoy" na makabayan si [[San Simon|Simon]] (Si [[Simon na Cananeo]], hindi si Simon Pedro), na tinaguriang [[Simon ang Masigasig]] (''Simon the Zealot'' sa Ingles) ni [[San Lukas]]. May layunin si Simong ito na tanggalin sa kapangyarihan ang mga Romano. May ilang mga alagad na likas na tahimik lamang, na sapat na para sa kanila ang makinig at matuto. Mayroon din namang walang tiyaga sa paghihintay. Nilarawan si Simon Pedro bilang isang maaasahang pinunong likas na nakatatayo sa pamamagitan ng sariling mga paa o hindi umaasa sa ibang tao. Isang mahigpit at mabalasik na lalaki si Santiagong Nakababata ngunit iginagalang dahil sa kaniyang pagiging makakatarungan. Palatanong naman si Felipe. Binansagan naman ni Hesus ang magkapatid na Santiagong Nakatatanda at Juan bilang "Mga Anak ng Kulog"<ref name=Biblia/> o ''Boarganes''<ref name=Biblia/> (''Sons of Thunder'' sa Ingles<ref name=NBK/>) sapagkat madali silang magalit o mag-init ang ulo. Nakilala naman si Tomas bilang "Nagdududang Tomas" o "Hindi Maniwalang Tomas" dahil na rin nga hindi ito maniwala sa una na muling nabuhay si Hesus. Dahil sa pagkakaroon ng mas malalim na pagkaunawa nina Simon Pedro, Santiagong Nakatatanda, at Juan, sila ang naging palaging kasakasama ni Hesus sa mga pinakamahahalagang panahon. Ayon sa mga kaugalian ng kanilang kapanahunan, binigyan ang bawat isang alagad ng mga bagong pangalan nang atasan sila ng mga bagong tungkulin. Halimbawa nito ang pagtawag na "Pedro" kay Simon Pedro.<ref name=NBK/><ref name=Biblia4/>
 
== Pamantayan ni Hesus sa pagpili ng alagad ==
Itinatag ni Hesus ang unang Kristiyanong pangkat na ito na may sapat na dibersidad o pagkakasari-sari at pagkakahalu-halo para sa kapakanan ng hinaharap ng [[Simbahang Kristiyano]]. Iba't iba ang mga pinagmulan at pagkakaiba ng modelo o huwarang pangkat na ito ni Hesus na namuhay ng magkakapiling at magkakatulong na iisa lamang tuon. Layunin nilang sundin ang Panginoong si Hesus. Walang paliwanag sa Bibliya kung bakit ang mga taong ito ang pinili ni Hesus, sa kabila nang pagkakaroon ng iba pang mga tagasunod ni Hesukristo noong mga panahong iyon, subalit matutunghayan at makapagtatanim ng paghanga sa mambabasa ang kanilang mga dinanas at mga gawain na nakatala sa ''Aklat ng Mga Gawa ng mga Alagad''. Tatlong taong nakapiling ng mga alagad na ito si Hesus.<ref name=Biblia4>{{cite-Biblia4|'''(a)''' ''What criteria did Jesus use to choose His disciples?'', pahina 145-146; '''(b)''' ''Why would Jesus pick a disciple (Judas) who would betray Him?'', kasama sa paliwanag hinggil sa pagpili ni Hesus kay Hudas Iskariote, pahina 156; at '''(c)''' ''What was Paul's "thorn" in his flesh?'', paliwanag para sa 2 Corintio 12:7, pahina 178}}</ref>
 
== Mga gawa at paglalakbay ng mga alagad ==
Pagkaraan ng panahon ng pamumuhay ni Hesus, naglakbay sa mga malalapit at malalayong pook ang mga apostol para mangaral hinggil kay Hesukristo. Tinungo ni Tomas ang [[Indya]]. Pumunta si Andres sa [[Rusya]]. Lumaganap sa [[Asya Menor]] (kasalukuyang [[Turkiya]]) at sa kalakhan ng [[Imperyong Romano]] ang mga turo ni Hesus.<ref name=NBK/>
 
== Ang labindalawang mga alagad ==
[[Talaksan:Leonardo da Vinci (1452-1519) - The Last Supper (1495-1498).jpg|thumb|right|300px|Ang dibuhong ''[[Ang Huling Hapunan]]'' ni [[Leonardo da Vinci]]. Kapiling ni Hesus (''nasa gitna'') ang kaniyang labindalawang mga alagad. Mula sa kanan pakaliwa, binubuo ang piging nina: ''Bartolome'', ''Santiagong Nakababata'', ''Andres'', ''Hudas Iskariote'', ''Simon Pedro'', ''Juan'', si Hesus na Panginoon ng mga alagad, ''Tomas'', ''Santiagong Nakatatanda'', ''Felipe ng Bethsaida'', ''Mateo'', ''Hudas Tadeo'', at si ''Simong Cananeo''. Matatagpuan ang obrang ito na nakapinta sa dinding ng ''Santa Maria delle Grazie'' o Banal na Maria ng Grasya, isang simbahan sa [[Milano, Italya]].<ref name=NBK/>]]
Kabilang sa mga naging unang alagad ni Hesus sina [[Simon Pedro]], [[San Andres|Andres]], [[Santiago ang Nakatatanda]] (o [[Santiagong Mas Dakila]]), [[San Juan|Juan]], [[Felipe ng Bethsaida]], [[San Bartolome|Bartolome]], [[San Mateo|Mateo]], [[Santo Tomas|Tomas]] (kilala rin bilang [[Didymus]]), [[Santiago ang Nakababata]] (tinatawag din [[Santiagong Mas Mababa]] o [[Santiago ang Maliit]], [[Hudas Tadeo]], [[Simon ang Cananeo]], at [[Hudas Iskariote]]. Si [[Matias]] (o [[Matthias]]) ang naging kapalit ni Hudas Iskariote. Bago mahirang si Matias, namili ang natirang labing-isang alagad sa pagitan nina Matias at Jose na tinatawag ding Barnabas.<ref name=Biblia>{{cite-Biblia|Ebanghelyo ni Marcos 3:14-19}}</ref> Hindi kasama sa orihinal o naunang labindalawa si [[Pablo ng Tarsus]] (o [[Saulo ng Tarso]]) subalit tinawag at tinuring siya bilang isang alagad o apostol ni Hesus, at iginagalang na katulad at kapantay ng ibang mga alagad.<ref name=NBK/>
Linya 18:
Palaging nauuna sa talaan ng mga alagad ni Hesus si Simon Pedro (San Pedro) dahil siya ang pinuno ng mga ito.<ref name=Biblia/> Kaugnay pa rin nito, para sa [[mga Hudyo]], pinili ang mga alagad upang maging balangkas ng Simbahan o Iglesya ni Hesus, at pinili ang mga apostol mula sa mga alagad o tagasunod na ni Hesus, mula sa mga apostol ay pinili si [[San Pedro|Pedro]].<ref name=Biblia/>
 
== Kahalagahan ng bilang na labindalawa ==
Isang mahalagang bilang ang labindalawa sa [[kasaysayan ng mga Hudyo]]. Tumutugma ang pagpili ni Hesus ng labindalawang mga alagad sa [[labindalawang tribo ng Israel]]. Pinaniniwalaang inugnay ni Hesus, sa pamamagitan ng pagbuo ng pangkat na binubuo ng labindalawang kalalakihan, ang "[[Bagong Tipan]]" o bagong kasunduan ng Diyos at ng mga Hudyo sa lumang pamamaraan ng mga gawaing pampananampalataya ng mga Hudyo, na matutunghayan sa [[Lumang Tipan]] ng Bibliya.<ref name=Biblia4/> Batay sa ''Reading Judas, The Gospel of Judas and the Shaping of Christianity'' (Pagbasa kay Hudas, Ang [[Ebanghelyo ni Hudas]] nina Elaine Pagels at Karen L. King, na may kaugnayan ang kahalagahan at pagbibigay ng diin sa bilang na labindalawa sa paglalaan at pagtatakda ng "tunay na Diyos" ng "labindalawang mga [[anghel]] na namuno at namahala" sa isang "mas mababang mundo." Samakatuwid, ayon pa rin kina Pagels at King, na kinakatawan ang labindalawang mga alagad ni Hesus ng "bilang" na ginamit ng kanilang Diyos na nasa langit.<ref name=PagelsKing/>
 
== Pagkakanulo ng mga alagad ==
[[Talaksan:Giotto - Scrovegni - -31- - Kiss of Judas.jpg|thumb|right|''Ang Halik ni Hudas'' na ipininta ni [[Giotto di Bondone]].]]
Hindi maikakaila na nagkanulo o nagkaroon ng kakulangan o kamalian kay Hesus ang lahat ng mga unang alagad. Katulad na lamang ni Simon Pedrong nagkailang nakikilala niya si Hesus, noong maganap ang pagdakip kay Hesus matapos na ipagkanulo ito ni Hudas Iskariote. Nagsilikas ang iba sa panahong lalong kailangan sila ni Hesus. Isang paliwanag dito, partikular na ang hinggil sa pagtataksil ni Hudas, na hindi walang bahid ng dungis ang simbahan. Walang perpektong simbahan ngunit mayroon itong hangaring maging malinis, perpekto, at matuto mula sa mga nangyaring kamalian. Kaugnay ng nagawang kasalanan ni Hudas, isa itong piniling maling pasya ni Hudas at isa ring bahagi ng katuparan ng walang-hanggang plano ng Diyos.<ref name=Biblia4/> Ayon sa paliwanag nina Elaine Pagels at Karen L. King mula sa kanilang aklat na ''Reading Judas, The Gospel of Judas and the Shaping of Christianity'' (Pagbasa kay Hudas, Ang [[Ebanghelyo ni Hudas]] at ang Paghubog sa Kristiyanismo): na dating kabahagi ng unang labindalawang alagad ni Hesus si Hudas Iskariote subalit pinalitan sa lumaon nang ihiwalay siya ni Hesus para makatanggap ng natatanging pangangaral at isang natatanging takdang-gawain - ang pagpapasa kay Kristo sa mga taong makapangyarihan. Sa Bagong Tipan naman ng Bibliya, partikular na sa ''Mga Gawa ng mga Alagad'' (Mga Gawa 1: 15-26), na si Matias ang naging kapalit ni Hudas Iskariote. Ayon sa may-akda ng ''Ebanghelyo ni Hudas'', ayon pa rin sa paliwanag nina Pagels at King, hinalinhan si Hudas Iskariote upang maging buo ang labindalawang alagad sa kanilang Diyos.<ref name=PagelsKing>Pagels, Elaine at Karen L. King. ''Reading Judas, The Gospel of Judas and the Shaping of Christiany'', Penguin Books, New York, 2007, pahina 134, ISBN 9780143113164978-0-14-311316-4.</ref> Maging si [[San Pablong Apostol]] ay may tinatawag na "tinik" sa kaniyang laman.<ref name=Biblia4/>
 
== Mga sanggunian ==
{{reflist}}
{{Mga Alagad ni Hesus}}
Linya 39:
[[az:Həvarilər]]
[[bg:Апостол]]
[[br:Roll an ebestelAbostol]]
[[bs:Apostol (kršćanstvo)]]
[[ca:Apòstol]]