Ang '''demanda''' o '''habla''' o '''paghahabla''' (Sa Ingles ay lawsuit) ay isang sibil na aksiyon na dinadala sa isang [[korte]] ng [[batas]] kung saan ang [[nagsasakdal]](plaintiff) na partidong nang-aangkin na nagkamit ng pinsala o kawalan(loss) bilang resulta ng aksiyon(o kagagawan) ng [[sinasakdalisinasakdal]](defendant), ay humihiling ng legal na makatarungan at walang kinikilingang lunas. Ang nasasakdal(defendant) ay kailangang tumugon sa reklamo ng nagsasakdal(plaintiff). Kung ang nagsasakdal ay nagtagumpay, ang hatol ay ibibigay sa panig ng nagsasakdal at ang iba ibang mga atas ng korte ay ipalalabas upang magpatupad ng karapatan, magkaloob ng mga danyos(damages) o magpataw ng temporaryo o permanenteng [[inhunksiyon]] upang magpigil o magpilit ng isang akto(pag-aasal). Ang isang deklaratoryong hatol ay maaaring ilabas upang pigilan ang mga hinaharap na alitang legal. Bagaman hindi karaniwan, ang demanda ay maaari ring tumukoy sa kriminal na aksiyon, pamamarang kriminal o pag-aangking kriminal.
==Pag-usad ng isang demanda==
===Pagsamo(pleading)===
Linya 27:
===Pagpapatupad===
Kung ang isang pinal na hatol ay naipasok sa rekord, ang nagsasakdal ay pinipigilan sa ilalim ng doktrinang [[res judicata]] na subukang muling magsampa ng parehong reklamo laban sa sinasakdalisinasakdal(defendant) o muling litisin ang anumang mga isyu kahit pa nasa ilalim ng ibang mga legal na pag-aangkin o teoriya. Ito ay pumipigil sa bagong paglilitis sa parehong kaso na may ibang resulta o kung nanalo ang nagsasakdal, ang isang inulit na paglilitis na nagpaparami lamang ng hatol laban sa sinasakdalisinasakdal.
Kung ang hatol ay para sa nagsasakdal, ang nasasakdal ay dapat sumunod sa ilalim ng parusa ng batas sa hatol na karaniwan ay gantimpalang salapi. Kung ang sinasakdalisinasakdal ay nabigong magbayad, ang korte ay may kapangyarihan na kunin ang anumang pag-aari ng sinasakdalisinasakdal sa loob ng huridiksiyon nito gaya ng:
*[[Writ ng eksekusyon]]
*[[Garnisyemento ng akawnt ng bangko]]
Linya 35:
*[[Garnisyemento ng sahod]]
Kung ang lahat ng mga pag-aari ng sinasakdalisinasakdal ay nasa ibang lugar, ang nagsasakdal ay maaaring magsampa ng iba pang dema sa angkop na korte upang ipatupad ang naunang hatol ng ibang korte. Isa itong mahirap na trabaho kung tatawid mula sa isang korte sa isang estado ng Estados Unidos o bansa sa iba pang estado o bansa bagaman ang mga korte ay may kagawiang magbigay ng respeto sa bawat isa kung walang maliwanag na patakarang legal na salungat dito. Ang isang sinasakdalisinasakdal na walang pag-aari sa anumang hurisdiksiyon ay sinasabing "hindi tinatalaban ng hatol". Ang terminong ito ay sa pangkalahatan isang [[kolokiyalismo]] upang ilarawan ang isang "dukhang sinasakdalisinasakdal".
Ang mga dukhang hindi tinatalaban ng hatol na mga sinasakdalisinasakdal ay hindi na ibinibilanggo. Ang pagbibilango sa mga may [[utang]] ay ginawang ilegal sa [[batas]], [[amiyendang konstitusyonal]], internasyonal na kasunduang pangkarapatang tao sa karamihan ng mga hurisdiksiyon ng batas.
