Pagbabago noong 23:38, 22 Marso 2011 baguhin 110.55.194.205 (usapan) No edit summary ← Nakaraang pagkakaiba		Pagbabago noong 07:43, 3 Disyembre 2011 baguhin i-undo Aghamsatagalog2011 (usapan \| ambag) 6,755 edit Bagong pahina: thumb\|300px\|right\|Dalawang mitochondria mula sa [[tisyu ng baga ng mammal na nagpapakita ng mga matrix at membrano nito ... Susunod na pagkakaiba →
Linya 1: [[Talaksan:Mitochondria, mammalian lung - TEM.jpg\|thumb\|300px\|right\|Dalawang mitochondria mula sa [[tisyu]] ng [[baga]] ng [[mammal]] na nagpapakita ng mga matrix at membrano nito na pinapakita ng [[mikroskopyong elektron]].]] Ang salitang mitokondriya ay galing sa salitang Griyego na mitos na ang ibig sabihin ay sinulid at chondrion na ang ibig sabihin ay butil. Ang mitokondriya ay isa sa tatlong organel sa loob ng selula na pinapalibutan ng lamad o bamban. Ito ay makikita sa halos lahat ng eukaryoteng organismo. Ang kaniyang dyametro ay may laki na hindi bababa sa 0.5 μm at hindi lalaki sa 10 μm. [[Talaksan:biological cell.svg\|thumb\|right\|350px\|Isang tipikal na selula ng hayop at ang mga panloob na bahagi([[organelo]]) nito::<br/> (1) [[nucleoli]]<br/> (2) [[nucleus ng selula\|nucleus]]<br/> (3) [[ribosoma]] (munting mga tuldok)<br/> (4) [[besikulo (biolohiya\|besikulo]]<br/> (5) magaspang na [[endoplasmikong reticulum]] (ER)<br/> (6) [[Aparatong Golgi]]<br/> (7) [[Cytoskeleton]]<br/> (8) makinis na [[endoplasmikong reticulum]]<br/> (9) [[mitochondrion\|mitochondria]]<br/> (10) [[vacuole]]<br/> (11) [[cytosol]]<br/> (12) [[lysosome]]<br/> (13) [[centriole]] sa loob ng [[centrosome]]]] Ang '''mitochondrion'''(plural na '''mitochondria''') ay isang napapalibutan ng [[membrano]]ng [[organelo]]ng matatagpuan sa halos lahat ng mga selulang [[eukaryotiko]]. Ang mga organelong ito ay sumasaklaw mula 0.5 hanggang 1.0 micrometro (μm) sa [[diametro]]. Ang mga mitochondria ay minsang inilalarawan na "selular na kapangyarihang halaman" dahil ang mga ito ay lumilikha ng halos lahat ng suplay ng [[adenosine triphosphate]](ATP) ng [[selula]] na ginagamit bilang pinagkukunan ng [[enerhiyang kemikal]]. Bilang karagdagan sa pagsusuplay ng enerhiya ng selula, ang mitochondria ay sumasangkot rin sa ibang mga proseso gaya ng [[paghuhudyat ng selula]], [[diperentasyon ng selula]], [[apoptosis]] gayundin sa pagkontrol ng [[siklo ng selula]] at [[paglago ng selula]]. Ang mitochondria ay nasasangkot sa ilang mga [[sakit]] ng tao kabilang ang mga [[diperensiyang mitochondrial]] at [[hindi paggana ng puso]] at maaaring gumampan ng papel sa prosesong [[pagtanda]]. [[Kategorya:Selula]] Sila rin ay kalimitan na tinatawag na “planta ng lakas ng selula” dahil sa kanilang abilidad sa pamamahala sa pag proproseso ng mga iba’t ibang bagay upang makapaglabas ng adenosine triphosphate na karaniwang tinatawag na ATP. Ang ATP ay ginagamit ng selula bilang isang pinagkukunan ng kemikal na lakas. Maliban sa pagbibigay lakas, ang mitokondriya ay kasama rin sa mga ibang prosesong pang selula tulag ng signaling, pagiiba ng anyo, at apoptosis o ang pagkamatay ng selula. Sinasabi rin na kasama ang mitokondriya sa pag control ng buong sikolo ng buhay at paglago ng mga selula. Ang mitokondriya ay isinasangkot rin sa iba’t ibang sakit pantao tulad ng mga problema sa puso, depekto sa mitokondriya, at pagkatanda. . Hindi lahat ng DNA ay makikita sa nukleyo ng selula, ang mitokondriya ay nagtataglay rin ng sarili nitong DNA na maihahambing sa DNA ng mga bakterya. Ang bilang ng mitokondriya ay nagiiba sa bawat organismo at tipo ng tisiyu. Ang karaniwang bilang ng mitokondriya ay iisa lamang sa bawat selula, ngunit may mga ibang selula na may taglay na libu-libong mitokondriya depende sa pangangailangan ng enerhiya. Ang mitokondriya ay nagtataglay ng iba’t ibang kompartimento na nagsasagawa ng tiyak at espesyal na mga tungkulin. Nasasama sa mga komparitmento ay ang mga sumusunod: panlabas na bamban, gitnang espasyo, panloob na bamban, kristae, at matriks. Ang panlabas at panloob na bamban ay binubuo ng phospholipid bilayer. Ang gitnang espasyo ay naglalaman ng mga molekyul at ions na katulad ng sa cytosol, at ang kristae naman ay ang nagpapalawak ng laki ng panloob na bamban. Sa loob ng matriks nangyayari ang produksyon ng ATP.

Mitokondriyon: Pagkakaiba sa mga binago