Obsessive–compulsive disorder
Ang obsessive–compulsive na sakit (OCD) ay isang sakit sa pag-iisip kung saan ramdam ng mga tao ang pangangailangan na paulit-ulit na suriin ang mga bagay, magsagawa ng ilang mga rutina nang paulit-ulit (tinatawag na "mga ritwal"), o magkaroon ng ilang mga iniisip nang paulit-ulit (tinatawag na mga "mga pagkahumaling").[1] Hindi makontrol ng mga tao ang alinman sa mga nasasaisip o mga aktibidad nang mahigit sa maikling panahon ng oras.[1] Kasama sa mga karaniwang aktibidad ang paghugas ng kamay, pagbilang mga mga gamit at pagtingin kung nakakandado ang pintuan.[1] Ang ilan ay maaaring nahihirapang magtapon ng mga gamit.[1] Nagaganap ang mga aktibidad na ito sa antas na ang pang-araw-araw na buhay ng tao ay negatibong naaapektuhan.[1] Madalas ay inaabot ito ng mahigit sa isang oras bawat araw.[2] Natatamo ng karamihan sa mga adult na ang mga asal ay walang saysay.[1] Ang kundisyon ay kaugnay ng mga tic, sakit na pagkabalisa, at pagdami sa peligro ng pagpapakamatay.[2][3]
Hindi alam ang dahilan.[1] Tilang may ilang henetikong bahagi ang dalawang identical na kambal nang mas madalas na naaapektuhan kumpara sa mga hindi-identical na kambal.[2] Kasama sa mga salik ng peligro ang kasaysayan ng pang-aabuso sa bata o ibang kaganapang pinagmumulan ng stress.[2] Nadokumento ang ilang kaso para maganap kasunod ng mga impeksiyon.[2] Ang diyagnosis ay batay sa mga sintomas at kailangan na mabalewala ang ibang kaugnay ng gamot o medikal na dahilan.[2] Maaaring gamitin ang mga rating scale tulad ng Yale–Brown Obsessive Compulsive Scale (Y-BOCS) para matasa ang kalalaan.[4] Kabilang sa mga ibang sakit na may katulad na sintomas ang sakit na pagkabalisa, pangunahing depressive na sakit, sakit sa pagkain, mga tic na sakit, at obsessive–compulsive na sakit sa personalidad.[2]
Ang kaugnay ng paggamot ay na pagpapayo, tulad ng cognitive behavioral therapy (CBT), at minsan mga antidepressant tulad ng mga selective serotonin reuptake inhibitor (mga SSRI) o clomipramine.[5][6] Kaugnay ng CBT para sa OCD ang dagdag na pagkalantad sa nagdudulot ng mga problema habang hindi pinahihintulutan na mangyari ang umuulit na asal.[5] Bagaman tilang gumagana ang clomipramine na kasing husay ng mga SSRI, mas marami itong mga side effect kaya karaniwan ay nakareserba ito bilang pangalawang linya ng paggamot.[5] Ang mga atypical antipsychotic ay maaaring kapakipakinabang kapag ginamit bilang pandagdag sa SSRI sa mga kasong tumatanggi sa paggamot ngunit kaugnay din ng dagdag na peligro ng mga side effect.[6][7] Kapag walang paggamot, madalas ay dekada ang tinatagal ng kundisyon.[2]
Ang obsessive–compulsive na sakit ay nakakaapekto sa halos 2.3% ng mga tao sa anumang punto sa buhay nila.[8] Ang mga rate sa nabigay na taon ay halos 1.2%, at nagaganap ito sa buong mundo.[2] Bihirang nagsisimula ang mga sintomas makalipas ang edad na 35, at kalahati sa mga tao ay nagkakaroon ng problema bago maging 20.[1][2] Halos pantay ang naaapektuhang kalalakihan at kababaihan.[1] Sa Ingles, ang pariralang obsessive–compulsive ay madalas ginagamit sa hindi pormal na paraan na hindi kaugnay ng OCD para isalarawan ang taong sobrang metikuloso, perpeksiyonista, masyadong nakatuon o kung hindi man ay nahuhumaling.[9]
References
baguhin- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 The National Institute of Mental Health (NIMH) (Enero 2016). "What is Obsessive-Compulsive Disorder (OCD)?". U.S. National Institutes of Health (NIH). Inarkibo mula sa orihinal noong 23 Hulyo 2016. Nakuha noong 24 Hulyo 2016.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06 2.07 2.08 2.09 Diagnostic and statistical manual of mental disorders : DSM-5 (ika-5 (na) edisyon). Washington: American Psychiatric Publishing. 2013. pp. 237–242. ISBN 978-0-89042-555-8.
{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Angelakis, I; Gooding, P; Tarrier, N; Panagioti, M (25 Marso 2015). "Suicidality in obsessive compulsive disorder (OCD): A systematic review and meta-analysis". Clinical Psychology Review. 39: 1–15. doi:10.1016/j.cpr.2015.03.002. PMID 25875222.
{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Fenske JN, Schwenk TL (Agosto 2009). "Obsessive compulsive disorder: diagnosis and management". Am Fam Physician. 80 (3): 239–45. PMID 19621834. Inarkibo mula sa orihinal noong 12 Mayo 2014.
{{cite journal}}:|archive-date=/|archive-url=timestamp mismatch (tulong); Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 5.0 5.1 5.2 Grant JE (14 Agosto 2014). "Clinical practice: Obsessive-compulsive disorder". The New England Journal of Medicine. 371 (7): 646–53. doi:10.1056/NEJMcp1402176. PMID 25119610.
{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 6.0 6.1 Veale, D; Miles, S; Smallcombe, N; Ghezai, H; Goldacre, B; Hodsoll, J (29 Nobyembre 2014). "Atypical antipsychotic augmentation in SSRI treatment refractory obsessive-compulsive disorder: a systematic review and meta-analysis". BMC Psychiatry. 14: 317. doi:10.1186/s12888-014-0317-5. PMC 4262998. PMID 25432131.
{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Decloedt EH, Stein DJ (2010). "Current trends in drug treatment of obsessive-compulsive disorder". Neuropsychiatr Dis Treat. 6: 233–42. doi:10.2147/NDT.S3149. PMC 2877605. PMID 20520787.
{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Goodman, WK; Grice, DE; Lapidus, KA; Coffey, BJ (Setyembre 2014). "Obsessive-compulsive disorder". The Psychiatric clinics of North America. 37 (3): 257–67. doi:10.1016/j.psc.2014.06.004. PMID 25150561.
{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Bynum, W.F.; Porter, Roy; Shepherd, Michael (1985). "Obsessional Disorders: A Conceptual History. Terminological and Classificatory Issues.". The anatomy of madness : essays in the history of psychiatry. London: Routledge. pp. 166–187. ISBN 978-0-415-32382-6.
{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
External links
baguhin
- Obsessive–compulsive disorder sa Proyektong Bukas na Direktoryo
- National Institute Of Mental Health
- American Psychiatric Association
- APA Division 12 treatment page for obsessive-compulsive disorder
- Davis, Lennard J. (2008). Obsession: A History. University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-13782-7.
{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
Padron:Mental and behavioral disorders Padron:Obsessive–compulsive disorder Padron:OCD pharmacotherapies