Pagkamakabansa
Ang pagkamakabansa o nasyonalismo[1] ay isang kataga na tumutukoy sa isang doktrina[2] o kilusang pampolitika[3] na pinanghahawakan na may karapatan ang isang bansa—kadalasang binibigyan kahulugan sa etnisidad o kultura na bumubuo ng isang malaya o awtonomong pamayanang pampolitika na nakabatay sa isang magkakatulad na kasaysayan at karaniwang patutunguhan. Ito rin ang ideyolohiyang pampolitika at sentimyento o damdamin bumubugkos sa isang tao sa iba pang mga taong may pagkakapareho sa kanyang wika, kultura o kalinangan, at mga kaugalian o tradisyon. Bagamat nakapagpapasigla o nakapagpapanimula ito ng demokratikong pampolitika na pagbabago at repormang pangkabuhayan o pang-ekonomiya, kadalasang kinalalabasan o nagreresulta ito ng labis na katapatan sa isang estado na may tendensiyang maliitin ang isa pang nasyon, kaya't maaaring maging obstakulo o balakid sa pandaigdigang kapayapaan at kooperasyon o pagkakaisa.[4]
Etimolohiya Baguhin
Ang "nasyonalismo" ay galing sa salitang Latin na "natio" na ang ibig sabihin ay ang "pagpapangkat ng mga taong may iisang lahi na mas mataas kaysa pamilya ngunit mas maliit kaysa sambayanan". Dito rin nag-ugat ang salitang nasyon na nangangahulugang "pangkat ng mga indibidwal na nagkaroon ng magkakatulad na katangian dahil sa palagian nilang interaksiyon sa isa't isa". Batay rito, ang nasyonalismo ay itinuturing na pananaw ng isang indibidwal bilang kasapi ng isang bansa o kaya ay pagnanasa ng isang indibidwal na paunlarin at palakasin ang isang bansa.
Ang "nasyonal na organisasyon" ay tumutukoy sa isang organisasyon na nag-ooperate sa buong bansa o kaya ay nagtataglay ng sakop o representasyon sa iba't ibang bahagi ng isang bansa. Ito ay maaaring isang pampulitikang partido, samahan, o asosasyon na naglalayong magbigay ng serbisyo, pangangalaga, at proteksyon sa kanilang miyembro at mga adhikain. Karaniwan itong binubuo ng mga tao na nagkakaisa sa iisang layunin o adhikain, na nagtutulungan upang maisakatuparan ang kanilang mga adhikain sa pambansang antas.
Kilusang pambansa Baguhin
Kilusang Pambansa Para sa Mga Kababaihan Baguhin
Ang "Kilusang Kababaihan" ay isang kilusang pangkababaihan na nagsusulong ng karapatan, kagalingan, at kapakanan ng kababaihan. Ito ay naglalayong labanan ang diskriminasyon, pang-aabuso, at kawalan ng pagkilala sa mga karapatan ng kababaihan sa lipunan.
Ang Kilusang Kababaihan ay nagtitiyak na ang kababaihan ay mayroong pantay na karapatan at oportunidad sa iba't ibang aspeto ng buhay tulad ng edukasyon, trabaho, pampublikong serbisyo, at pampulitikang proseso. Naglalayon din ito na palawakin ang papel ng kababaihan sa pamayanan at makilahok sa pagpapasya at pagpaplano ng mga patakaran at programa na may kaugnayan sa kanilang kabuhayan at kabutihang panlipunan.
Maraming organisasyon at grupo ng mga kababaihan ang kasapi sa Kilusang Kababaihan at kanilang tinutugon ang iba't ibang isyu tulad ng paglaban sa karahasan sa kababaihan, pagkakapantay-pantay ng sahod, pagkakapantay-pantay ng pagkakataon sa trabaho at edukasyon, at pagtitiyak ng kalusugan at serbisyo para sa kababaihan. Ang Kilusang Kababaihan ay isang mahalagang kasangkapan upang mapanatili ang pagpapahalaga at paggalang sa kababaihan sa lipunan at maitaguyod ang kagalingan at kapakanan ng mga kababaihan sa buong mundo.
Kilusang Pambansa Para sa Kalalakihan Baguhin
Ang "Kilusang Pangkalalakihan" ay isang kilusang pangkasarian na naglalayong magpromote ng gender equality at pagkakapantay-pantay ng mga kasarian sa lipunan. Layunin ng kilusang ito na labanan ang mga tradisyunal na pagtingin at kaisipan tungkol sa kung ano ang dapat at hindi dapat gawin ng mga kalalakihan, at magtaguyod ng mga makabuluhang pagbabago sa sistema at paniniwala na nangangailangan ng pagbabago upang maging pantay ang kalagayan ng mga kalalakihan at kababaihan.
Ang Kilusang Pangkalalakihan ay nagtitiyak na ang mga kalalakihan ay mayroon ding pananagutan sa pagpapalaganap ng gender equality sa kanilang mga komunidad at lugar ng trabaho. Ito ay naglalayong magbigay ng isang makabuluhan at positibong kontribusyon sa pakikipaglaban para sa pantay na karapatan at pagkakataon sa lipunan, kabilang ang paglaban sa diskriminasyon at pang-aabuso sa mga kababaihan.
Ang Kilusang Pangkalalakihan ay nagpapakita ng kahandaan ng mga kalalakihan na magpakita ng kanilang pakikibaka para sa pagkakapantay-pantay at pagkakaroon ng respeto sa kanilang mga kababaihan. Ito ay nagtitiyak na ang mga kalalakihan ay magiging kasangkapan sa paglikha ng isang ligtas at egalitaryanong lipunan na may pantay na karapatan at oportunidad para sa lahat ng kasarian.
Tingnan din Baguhin
Mga sanggunian Baguhin
- ↑ Gaboy, Luciano L. Nationalism, pagkamakabansa, nasyonalismo - Gabby's Dictionary: Praktikal na Talahuluganang Ingles-Filipino ni Gabby/Gabby's Practical English-Filipino Dictionary, GabbyDictionary.com.
- ↑ Gellner, Ernest. 1983. Nations of nationalism. Ithaca: Cornell University Press.
- ↑ Hechter, Michael. 2001. Containing Nationalism. ISBN 0-19-924750-X .
- ↑ "Nationalism". The New Book of Knowledge (Ang Bagong Aklat ng Kaalaman), Grolier Incorporated. 1977., Dictionary Index para sa titik na N, pahina 434.