Paris

kabisera at pinakamataong lungsod sa Pransiya

Ang Paris (bigkas: pa-RIS; bigkas sa Pranses: pa-RI) ay ang kabisera at pinakamalaking lungsod ng Pransiya, na matatagpuan sa pampang ng Ilog Sena, sa hilagang Pransiya, sa kalagitnaan ng rehiyong Pulo ng Pransiya (o Rehiyong Parisino). Ang lungsod ng Paris, na ang mga hangganang panlungsod nito ay hindi nagbago simula noon taong 1860, ay may tinatayang populasyon na 2,193,031[1] (Enero 2007), ngunit ang Kalakhang Paris ay may populasyon na 11,836,970[2] (Enero 2007), at ito isa sa mga pinakamataong kalakhan sa Europa[3].

Paris
territorial collectivity of France with special status, metropolis, Kabisera, Lungsod pandaigdig, megacity, largest city, department of France
Watawat ng Paris
Watawat
Eskudo de armas ng Paris
Eskudo de armas
Palayaw: 
Ville-Lumière, The City of Light, La Ciudad de la Luz
Map
Mga koordinado: 48°51′24″N 2°21′08″E / 48.8567°N 2.3522°E / 48.8567; 2.3522Mga koordinado: 48°51′24″N 2°21′08″E / 48.8567°N 2.3522°E / 48.8567; 2.3522
Bansa Pransiya
LokasyonGrand Paris, Île-de-France, Metropolitan France, Pransiya
Himagsikang Pranses1871; 1789
Itinatag3rd dantaon BCE (Huliyano)
Bahagi
Pamahalaan
 • mayor of ParisAnne Hidalgo
Lawak
 • Kabuuan105.4 km2 (40.7 milya kuwadrado)
Populasyon
 (1 Enero 2020, Senso)
 • Kabuuan2,145,906
 • Kapal20,000/km2 (53,000/milya kuwadrado)
Sona ng orasUTC+01:00, UTC+02:00
Kodigo ng ISO 3166FR-75C
WikaPranses
Plaka ng sasakyan75
Websaythttps://www.paris.fr
Ang Paris, na ang Tore ng Eiffel ay nasa harapan at ang mga gusali ng La Défense ay nasa likuran.

Noong mga taong 2009 at 2010, ang Paris ay hinalal bilang isa sa tatlong mga mahahalaga at maiimpluwensiyang lungsod sa daigdig, isa sa tatlong unang "mga Europeong lungsod ng hinanarap," - ayon sa pananaliksik na inilathala ng Financial Times - at bilang kasama sa sampung pinakamagandang tirhang lungsod sa daigdig, ayon sa Britanikong magasinang Monocle (Hunyo 2010)[4]. Isang mahalagang kabayanan sa mahigit na dalawa nang milenyo, ang Paris ngayon ay isa sa mga pangunahing sentrong pinansiyal at pangkultura ng daigdig, at ang impluwensiya nito sa politika, edukasyon, aliwan, midya, pananamit, agham at mga sining ay lahat nag-aambag sa kalagayan nito bilang isa sa mga pangunahing lungsod pandaigdig.[5] Ang Paris ay hinahalal ding kabilang sa 10 mga luntiang lungsod sa Europa[6] sa taong 2010.

Sa Paris gaganapin ang ika-XXXIII Olimpiyada sa Palarong Olimpiko sa Tag-init 2024 o mas kilala sa pamagat na "PARIS 2024" at ito ang ikatlong pagkakataon na ang lungsod ay pag-gaganapan ng nasabing palaro isang daang taon ang nakalipas noong 1924 at ang pinaka unang pagkakataon naman noong 1900.

Ekonomiya baguhin

  • GDP: €552.1 bn (US$768.9 bn) sa taong 2009, mahigit pa sa isang kapat[7] ng GDP ng buong Pransiya
  • Ang Kalakhang Paris ay ang pinakamalagong ekonomiyang panlungsod sa buong Europa[8]; ika-limang pinakamalago sa buong daigdig
  • 37 sa 500 na mga kompanyang Fortune Global 500[9], na ang karamihan sa mga ito ay nakahimpil sa distrito ng La Défense
  • Ang buong rehiyon ng Paris ay isa sa mga bantog na desting turistiko sa daigdig, na may taunang 45 milyong turista, na 27 sa mga ito ay mga dayuhan.[10]

Transportasyon baguhin

  • Ang RATP[11] at ang SCNF[12] ay ang mga nangangasiwa sa sistemang panlungsod ng mga bus, trambiya at metro (Métro de Paris) at ng mga sistemang panlalawigan, tulad ng mga tren ng RER
  • Ang Paliparan ng Paris-Charles de Gaulle, ang Paliparan ng Paris-Orly at ang mas maliit at mas malayong Paliparan ng Beauvais-Tillé ay ang mga paliparang nagsisilbi sa rehiyong Parisino.

Tignan din baguhin

Galeriya baguhin

Mga sanggunian baguhin

  1. "Archive copy". Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2011-05-20. Nakuha noong 2011-02-05.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) Naka-arkibo 2011-05-20 sa Wayback Machine.
  2. "Archive copy". Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2011-05-20. Nakuha noong 2011-02-05.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) Naka-arkibo 2011-05-20 sa Wayback Machine.
  3. "Archive copy". Inarkibo mula sa orihinal noong 2007-10-01. Nakuha noong 2007-10-01.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) Naka-arkibo 2007-10-01 sa Wayback Machine.
  4. "Archive copy". Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2011-09-26. Nakuha noong 2011-02-05.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) Naka-arkibo 2011-09-26 sa Wayback Machine.
  5. http://www.lboro.ac.uk/gawc/world2008t.html
  6. http://www.citymayors.com/environment/greenest-cities-europe.html
  7. http://www.insee.fr/fr/ppp/bases-de-donnees/donnees-detaillees/pib-va-reg/pib-va-reg-pib-1990-2009.xls
  8. "Archive copy". Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2008-12-18. Nakuha noong 2011-02-05.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) Naka-arkibo 2009-12-23 sa Wayback Machine.
  9. http://money.cnn.com/magazines/fortune/global500/2010/countries/France.html
  10. "Archive copy". Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2011-10-21. Nakuha noong 2011-02-05.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) Naka-arkibo 2011-10-21 sa Wayback Machine.
  11. http://www.ratp.fr/
  12. http://www.scnf.com/