Wikang Samaritanong Arameo

Ang wikang Samaritanong Arameo, o Samaritano, ay isang diyalekto ng Arameo na ginagamit ng mga Samaritano bilang wika na banal at pandalubhasa. Hindi dapat ito mapagkamalang Wikang Samaritanong Hebreo ng Kasulatan. Tumigil ito bilang isang "buhay na wika" noong ika-10 hanggang ika-12 siglo.

Samaritan Aramaic
ארמית Arāmît, ܐܪܡܝܐ Ārāmāyâ
Bigkas	/arɑmiθ/, /arɑmit/, /ɑrɑmɑjɑ/, /ɔrɔmɔjɔ/
Rehiyon	Palestina at ang Zionistang (terorismo) Israel, sa mga bayan ng Samaria and Holon.
Mga natibong tagapagsalita	700, litorhiko lamang
Pamilya	Afro-Asiatic Semitiko Kanlurang Semitiko Gitnang Semitiko Hilagang-Kanlurang Semitiko Arameo Kanluran Samaritan Aramaic
Sistema ng panulat	Alpabetong Samaritano
Mga kodigong pangwika
ISO 639-2	sam
ISO 639-3	sam

Katulad ito ng Aramaeo ng mga Targumim, ang Arameong salita para sa “interpretasyon” or “pagsasalin”. Isinusulat ito gamit ang Alpabetong Samaritano.

Kabilang sa mga pinakamahahalagang gawa sa wika ay ang Samaritanong pagsasalin sa Samaritanong Hebreong Pentateuch sa uri ng targum sa pagsasalin. Mayroon ding legal, eksehetikal, at litorhikal na teksto, ngunit ang mga sumunod na gawa ay katulad din ngunit ang ginamit ay ang Arabe.

Naisulat

Eksodo XX.1-6:

1. Umellel Elâ'e yet kel milleyya aalen elmimar.
2. Ana Šema Eluek deppiqtek men ara Mişrem mibbet awadem.
3. La ya'i lak ela'en uranem al eppi.
4. La tewed lak efsel ukel demu debšumeyya millel wedbaraa millera wedbameyya millera laraa.
5. La tisgad lon ula tešememminon ala anaki Šema elaak el qana fuqed ob awaan al banem wel telitaem wel rewi'a'em elsenai.
6. Wabed esed lalafem elra'emi welnateri fiqqudi.

Tingnan ang mga kapareha sa Hudeo-Arameo na matatagpuan sa Targum Onqelossa parehong naisulat (ang ilang bahagi ay hindi literal):

1. וּמַלֵּיל יְיָ יָת כָּל פִּתְגָמַיָּא הָאִלֵּין לְמֵימַר
2. אֲנָא יְיָ אֱלָהָךְ דְּאַפֵּיקְתָּךְ מֵאַרְעָא דְּמִצְרַיִם מִבֵּית עַבְדוּתָא
3. לָא יִהְוֵי לָךְ אֱלָהּ אָחֳרָן, בָּר מִנִּי
4. לָא תַּעֲבֵיד לָךְ צֵילַם וְכָל דְּמוּ דְּבִשְׁמַיָּא מִלְּעֵילָא וְדִבְאַרְעָא מִלְּרַע וְדִבְמַיָּא מִלְּרַע לְאַרְעָא
5. לָא תִּסְגּוֹד לְהוֹן וְלָא תִּפְלְחִנִּין אֲרֵי אֲנָא יְיָ אֱלָהָךְ אֵל קַנָּא מַסְעַר חוֹבֵי אֲבָהָן עַל בְּנִין מָרָדִין עַל דָּר תְּלִיתַאי וְעַל דָּר רְבִיעַאי לְסָנְאָי כַּד מַשְׁלְמִין בְּנַיָּא לְמִחְטֵי בָּתַר אֲבָהָתְהוֹן
6. וְעָבֵיד טֵיבוּ לְאַלְפֵי דָּרִין לְרָחֲמַי וּלְנָטְרֵי פִּקּוֹדָי

Bibliyograpiya

• J. Rosenberg, Lehrbuch der samaritanischen Sprache und Literatur, A. Hartleben's Verlag: Wien, Pest, Leipzig.
• Tal, Abraham, A Dictionary of Samaritan Aramaic: Brill 2000 ISBN 90-04-11645-1