Sundiata Keita
Si Sundiata Keita (Mandinka, Malinke, Bambara: [sʊndʒæta keɪta]) (bandang 1217 – bandang 1255 [8]) (kilala rin bilang Manding Diara, Lion of Mali, Sogolon Djata, anak ni Sogolon, Nare Maghan, at Sogo Sogo Simbon Salaba) ay isang prinsipe at tagapagtatag ng Imperyong Mali. Ang pinuno ng Mali na si Mansa Musa, na naglalakbay sa Mecca, ay ang kaniyang pamangkin na lalaki.[9][10]
| Mansa Sundiata Keita | |
|---|---|
| Tagapagtatag at Emperador ng Imperyal na Mali
| |
| Panahon | c. 1235 – c. 1255[1] |
| Kinoronahang Mansa pagkatapos ng Labanan ng Kirina: bandang 1235 | |
| Sinundan | Naré Maghann Konaté at Dankaran Touman parehong mga Faama (Hari sa wikang Mandinka – pre-Imperyal na Mali. Bilang isang Mansa (Hari ng mga Hari), walang nauna rito sa kaniya). |
| Tuwirang tagapagmana | Mansa Uli I |
| Anak | Mansa Wali Keita Mansa Ouati Keita Mansa Khalifa Keita Nagkaroon din ng mga anak na babae si Mansa Sundiata Keita. |
| Buong pangalan | |
| Mansa Sundiata Keita | |
| Lalad | Maharlikang pamilya Keita |
| Ama | Naré Maghann Konaté |
| Ina | Sukulung Conté |
| Kapanganakan | c. 1217[2] Niani, bahagi ng modernong Guinea |
| Pananampalataya | Nangungunang pananaw: Tradisyonal na relihiyong Aprikano[3][4][5] habang naninindigan ang iba na siya ay Muslim[6][7] |
Sinususugan ng mga nakasulat na mapagkukunan ang mga kasaysayan ng oral sa Mande, kasama ang Marroqui na manlalakbay na si Muhammad ibn Battúta (1304–1368) at ang Tunecinong istoryador na si Abu Zayd 'Abd al-Rahman ibn Muhammad ibn Khaldun al-Hadrami (1332-1406) na parehong naglalakbay sa Mali sa siglo pagkatapos ng pagkamatay ni Sundiata, at nagbibigay ng malayang pagpapatunay ng kaniyang pag-iral. Ang semi-makasaysayang ngunit maalamat na Epiko ni Sundiata ng mga taong Malinké/Maninka umiikot sa kaniyang buhay. Ang epikong panulaan ay pangunahing kilala sa pamamagitan ng tradisyong pasalita, na nailipat ng mga henerasyon ng Maninka na griot (djeli o jeliw).[11]
Mga sanggunian
baguhinMga tala
baguhin- ↑ Carruth, Gorton, The Encyclopedia of World Facts and Dates, HarperCollins Publishers, 1993, pp. 167, 1192. ISBN 0-06-270012-X.
- ↑ Snodgrass, Mary Ellen, Encyclopedia of the Literature of Empire, p. 77, Infobase Publishing, 2009, ISBN 1-4381-1906-2.
- ↑ Maling banggit (Hindi tamang
<ref>tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalangFage, p. 390); $2 - ↑ Maling banggit (Hindi tamang
<ref>tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalangBad, p. 100-2); $2 - ↑ Maling banggit (Hindi tamang
<ref>tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalangCollins, Robert O p 84); $2 - ↑ "Sundiata", Encyclopædia Britannica Online.
- ↑ Niane p. 41.
- ↑ The years of Sundiata Keita's birth and death are estimates based on the epic and the historical events surrounding that period, as well as other scholarly works based on Arab and North African writings. Scholars such as Snodgrass gave a date range of 1217 to 1255. See Snodgrass (2009), p. 77.
- ↑ Cox, George O. African Empires and Civilizations: ancient and medieval, African Heritage Studies Publishers, 1974, p. 160.
- ↑ Noel King (ed.), Ibn Battuta in Black Africa, Princeton, 2005, pp. 45–46. Four generations before Mansa Suleiman who died in 1360 CE, his grandfather's grandfather (Saraq Jata) had embraced Islam.
- ↑ Conrad, David C., Empires of Medieval West Africa, Infobase Publishing, 2005, p. 12, ISBN 1-4381-0319-0.