Andorra
(Idinirekta mula sa Andora)
Ang Prinsipalya ng Andorra o Prinsipalidad ng Andorra (Katalan: Principat d'Andorra) ay isang maliit na bansa at prinsipado sa timong-kanlurang Europa. Ito ay matatagpuan sa silangang Kabundukan ng Pyrenees sa pagitan ng Pransiya at Espanya.
Prinsipalidad ng Andorra Principat d'Andorra (Catalan)
| |
|---|---|
Salawikain: Virtus Unita Fortior "Mas malakas ang nagkakaisang birtud" | |
 | |
| Kabisera | Andorra la Vella 42°30′23″N 1°31′17″E / 42.50639°N 1.52139°E |
| Pinakamalaking lungsod | capital |
| Wikang opisyal | Catalan |
| Katawagan | Andorrano |
| Pamahalaan | Unitaryong parlamentaryong constitutional co-principality |
| Xavier Espot Zamora | |
| Carles Enseñat Reig | |
| Lehislatura | General Council |
| Independence | |
• from the Crown of Aragon | 8 September 1278[1][2] |
• from the French Empire | 1814 |
| 2 February 1993 | |
| Lawak | |
• Kabuuan | 467.63 km2 (180.55 mi kuw) (178th) |
• Katubigan (%) | 0.26 (121.4 ha)[a] |
| Populasyon | |
• Pagtataya sa 2023 |  81,588[4] (203rd) |
• Densidad | 179.8/km2 (465.7/mi kuw) (71st) |
| KDP (PLP) | Pagtataya sa 2023 |
• Kabuuan | $5.711 billion[5] (171st) |
• Bawat kapita | $68,232[5] (17th) |
| KDP (nominal) | Pagtataya sa 2023 |
• Kabuuan | $3.692 billion[5] (172nd) |
• Bawat kapita | $44,107[5] (24th) |
| Gini (2003) | 27.21[b] mababa |
| TKP (2021) | 0.858[7] napakataas · 40th |
| Salapi | Euro (€)[c] (EUR) |
| Sona ng oras | UTC+01 (CET) |
• Tag-init (DST) | UTC+02 (CEST) |
| Ayos ng petsa | dd/mm/yyyy |
| Gilid ng pagmamaneho | right[8] |
| Kodigong pantelepono | +376 |
| Kodigo sa ISO 3166 | AD |
| Internet TLD | .ad[d] |
Ang Andorra ay pang-anim na pinakamaliit na bansa sa Europa na may kabuuang sukat na 468 kilometro kuwadrado at populasyon na halos 77,006.
Heograpiya baguhin
Ang Andorra ay binubuo ng pitong pamayanan na tinatawag na mga parokya.
| Nr.* | Parokya | ISO 3166-2 | Lawak km² |
Populasyon | ||
| 1990 | 2000 | 2007 | ||||
| 1 |  Canillo |
AD-02 | 121 | 1.290 | 2.706 | 5.422 |
| 2 |  Encamp |
AD-03 | 74 | 7.119 | 10.595 | 14.029 |
| 3 |  Ordino |
AD-05 | 89 | 1.289 | 2.283 | 3.685 |
| 4 |  La Massana[9] |
AD-04 | 65 | 3.868 | 6.276 | 9.357 |
| 5 |  Andorra la Vella* |
AD-07 | 12 | 19.022 | 21.189 | 24.574 |
| 6 |  Sant Julià de Lòria |
AD-06 | 60 | 6.012 | 7.623 | 9.595 |
| 7 |  Escaldes-Engordany |
AD-08 | 47 | 12.235 | 15.299 | 16.475 |
 Andorra |
AD | 468 | 50.835 | 65.971 | 83.137 | |
* Kabesera ng Andorra
 |
Talababa baguhin
- ↑ (Sa Pranses) Girard P & Gomez P (2009), Lacs des Pyrénées: Andorre.[3]
- ↑ Informe sobre l'estat de la pobresa i la desigualtat al Principal d'Andorra (2003)[6]
- ↑ Before 1999, the French franc and Spanish peseta; the coins and notes of both currencies, however, remained legal tender until 2002. Small amounts of Andorran diners (divided into 100 centim) were minted after 1982.
- ↑ Also .cat, shared with Catalan-speaking territories.
Mga sanggunian baguhin
- ↑ "Història d'Andorra". Cultura.ad (sa Catalan). Nakuha noong 26 March 2019.
- ↑ "Andorra". Enciclopèdia.cat (sa Catalan). Nakuha noong 26 March 2019.
- ↑ "Andorra en xifres 2007: Situació geogràfica, Departament d'Estadística, Govern d'Andorra" (PDF). Inarkibo mula sa ang orihinal (PDF) noong 13 November 2009. Nakuha noong 26 August 2012.
- ↑ "població d'Andorra a 31 de desembre de 2021". Nakuha noong 12 June 2023.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 "World Economic Outlook Database, October 2023 Edition. (Andorra)". IMF.org. International Monetary Fund. 10 October 2023. Nakuha noong 18 October 2023.
- ↑ "Informe sobre l'estat de la pobresa i la desigualtat al Principal d'Andorra (2003)" (PDF). Estadistica.ad. Inarkibo mula sa ang orihinal (PDF) noong 10 August 2013. Nakuha noong 25 November 2012.
- ↑ "Human Development Report 2021/2022" (PDF) (sa Ingles). United Nations Development Programme. 8 September 2022. Inarkibo (PDF) mula sa orihinal noong 2022-10-09. Nakuha noong 8 September 2022.
- ↑ "What side of the road do they drive on in Andorra". Nakuha noong 19 March 2019.[patay na link]
- ↑ Parroquia de la Massana, Comú de la Massana Naka-arkibo 2013-12-14 sa Wayback Machine.. (sa Catalan)