Ang Hambog na Munting Daga

Ang Hambog na Munting Daga (Kastila: La Ratita Presumida) ay isang kuwentong-pambayang tungkol sa isang maliit na daga at sa kaniyang maraming manliligaw.

Pinanggalingan

Ang kuwentong ito ay tila nagmula sa pasalitang tradisyon at kalaunan ay inilipat sa isang anyong pampanitikan. Muli, ang anyo nitong pampanitikan ay maaaring nagsilang ng iba't ibang mga pagkakaiba-iba. Ang pinakamaagang pagtukoy sa kuwentong ito ay matatagpuan sa Lágrimas (1839) at La Gaviota (1856) ni Fernán Caballero, ngunit ang kumpletong kuwento ay hindi naisulat hanggang sa kalaunan, sa kaniyang pagtitipon ng mga kuwento na Cuentos, oraciones, adivinanzas y refranes populares (1877). Sa maagang bersiyong ito, ang maliit na babaeng-daga ay talagang isang maliit na langgam, ngunit nagpakasal pa rin siya sa isang daga, na tinatawag na Ratón Pérez. Ang maliit na daga na ito ("ratón" sa Español), ay magbibigay inspirasyon kay Padre Coloma, na gagawin siyang bahagi ng tradisyonal na alamat ng Español sa pamamagitan ng paggawa sa kaniya bilang isang uri ng Diwata ng Ngipin.

Ang bersiyon ni Fernán Caballero ay mayroong apat na bahagi na ipinaliwanag sa nakaraang seksiyon. Ang ikatlo at ang ikaapat na bahagi ay may malakas na paralelismo sa English Fairy Tale na Titty Mouse and Tatty Mouse, na unang nakolekta kay Joseph Jacobs sa kaniyang English Fairy Tales (1890). Nakakita si Joseph Jacobs ng 25 pagkakaiba ng parehong droll na nakakalat sa buong mundo mula India hanggang España, at tinatalakay ang iba't ibang teorya ng pinagmulan nito.

Ang pangalawang sanggunian sa panitikan ay matatagpuan sa Cuentos de mi tía Panchita (1920) ni Carmen Lyra, kung saan, bagaman kinikilala niya na ito ay kapareho ng kuwento ni Fernán Caballero, nag-iiwan din siya ng puwang para sa isang oriental o African na pinagmulan. Sa katunayan, ang kuwento ay pinamagatang La Cucarachita Mandinga (Mandinga, the Little Roach) at ang Mandinga ay isa lamang pangalan para sa mga Mandinka. Ito ay humantong sa paniniwala ng ilang mga impluwensiya mula sa mga alipin na dinala mula sa Africa. Ang mga kuwento ng aklat ay naging bahagi ng kwentong-bayan ng Costa Rica, ngunit ang Little Roach ay kilala rin sa Cuba, Mehiko, at Panama. Sa Panama ito ay naging mas mahalaga dahil ito ay isang mahalagang bahagi ng Panameño na kuwentong-pambayan matapos itong gawing isang dulang teatro ng mga bata ni Rogelio Sinán at sa musika ni Gonzalo Brenes.

Sa ilang mga bersiyon, ang ipis ay hindi Mandinga, ngunit Mondinga at sa bersiyon ng Cubano at Karibe ay tila Martina. Bukod pa rito, ang representasyon ng pangunahing tauhan ay maaari ding magbago sa bawat bansa, marahil ay depende sa mas malaking impluwensiya ni Carmen Lyra o Fernán Caballero. Ang bersiyon ng Puerto Rico na Pura Belpré (tulad ng sinabi sa kaniya ng kaniyang lola) ay ang unang inilathala sa Estados Unidos, isinalin bilang Perez and Martina: a Puerto Rican Folktale (1932). Noong 1936, inilathala ni Saturnino Calleja ang isa pang bersiyon na La hormiguita se quiere casar, kung saan ang daga ay iniligtas mula sa sabaw ng maliit na langgam.

Mayroong ilang mga kontemporaneong bersiyon na dapat banggitin, dahil madali silang matagpuan sa mga tindahan ng libro ng mga bata: bersiyon ni Daniel Moreton (La Cucaracha Martina: isang kuwentong-bayan ng Caribe), na tila nag-ugat sa bersiyon ni Belpre at bersiyon ni Joe Hayes, na pinalitan ng paruparo ang roach sa kaniyang kuwentong Mariposa: the butterfly o Mariposa Mariposa: the happy tale of La Mariposa the butterfly