Angkor

Angkor (Khmer: អង្គរ, nangangahulugang kabiserang lungsod), kilala rin bilang Yasodharapura (Khmer: យសោធរបុរៈ; Sanskrito: यशोधरपुर) ang kabiserang lungsod ng Imperyong Khmer. Ang lungsod at emperyo ay tinatayang umusbong noong ika-9 hanggang ika-15 na siglo. Matatagpuan sa lungsod na ito ang nakamamanghang Angkor Wat, isa sa pinakatanyag na atraksyon ng turista sa Cambodia.

Angkor

អង្គរ
Mapa ng Angkor
Ibang pangalan	Yasodharapura
Rehiyon	Timog-silangang Asya
Mga koordinado	13°24′45″N 103°52′0″E
Kasaysayan
Nagpatayô	Yasovarman I
Itinatag	802 AD
Nilisan	1431 AD
Kapanahunan	Middle ages
Pagtatalá
Kondisyon	naibalik at nasira
Pamunuan	APSARA Authority
Public access	Kailangan ng tiket para sa mga dayuhan at turista
Arkitektura
Architectural styles	Bakheng, Pre Rup, Banteay Srei, Khleang, Baphuon, Angkor Wat, Bayon at Bayon

Angkor

Pandaigdigang Pamanang Pook ng UNESCO
Lokasyon	Siem Reap Province, Cambodia
Kabilang ang	Angkor, Roluos, at Banteay Srei
Pamantayan	Cultural: i, ii, iii, iv
Sanggunian	668
Inscription	1992 (ika-16 sesyon)
Nanganganib	1992–2004
Lugar	40,100 ha

Ang salitang Angkor ay nagmula sa Sanskrito nagara (नगर), nangangahulugang "lungsod". Ang panahon ng Angkorian ay nagsimula noong AD 802, nang ideklara ng Khmer Hindung monarkiya na si Jayavarman II na siya ay isang "universal monarch" at "god-king", at tumagal hanggang sa huling bahagi ng ika-14 na siglo, unang nahulog sa ilalim ng Ayutthayan suzerainty noong 1351. Ang isang paghihimagsik ng Khmer laban sa awtoridad ng Siamese ay nagresulta sa pagkawasak ng Angkor sa ilalim ng pananakop ng Ayutthaya noong 1431, na naging sanhi ng paglikas ng mamamayan nito sat timog sa Longvek.

Ang mga guho ng Angkor ay matatagpuan sa gitna ng mga kagubatan at bukirin sa hilaga ng Great Lake (Tonlé Sap) at timog ng Kulen Hills, malapit sa modernong lungsod ng Siem Reap (13 ° 24′N, 103 ° 51′E), sa Lalawigan ng Siem Reap. Ang mga templo ng lugar ng Angkor ay may bilang na higit sa isang libo, mula sa sukat mula sa mga na tambak na mga bato na nakakalat sa mga palayan hanggang sa Angkor Wat, na sinabing pinakamalaking monumento ng relihiyon sa buong mundo. Marami sa mga templo sa Angkor ay naibalik, at ang mga ito ang bumubuo sa mga pinaka-makabuluhang lugar ng arkitektura ng Khmer. Ang mga bisita ay lalapit sa dalawang milyon taun-taon, at ang buong kalawakan, kasama ang Angkor Wat at Angkor Thom ay sama-sama na protektado bilang isang UNESCO Pandaigdigang Pamanang Pook. Ang katanyagan ng pook na ito sa mga turista ay nagtataglay ng maraming hamon sa pangangalaga nito.

Noong 2007, isang internasyonal na pangkat ng mga mananaliksik na gumagamit ng mga litrato mula sa satellite at iba pang mga modernong pamamaran ang nagpahiwatig na ang Angkor ay ang pinakamalaking pre-industrial na lungsod sa buong mundo, na may isang detalyadong sistema ng imprastraktura na kumokonekta sa isang lumalagong bayan na hindi bababa sa 1,000 square kilometre (390 mi kuw) sa mga kilalang templo sa gitna ng lungsod. Ang Angkor ay itinuturing na isang "lungsod ng haydroliko" sapagkat mayroon itong isang kumplikadong sistema ng pamamahala ng tubig, na ginamit para sa sistematikong pagpapatatag, pag-iimbak, at pagpapakalat ng tubig sa buong lugar. Ang network na ito ay pinaniniwalaan na ginamit para sa patubig upang matugunan ang hindi pabago-bagong panahon ng tag-ulan at upang suportahan ang pangangailangan nang dumaraming populasyon. Bagaman ang laki ng populasyon nito ay nananatiling isang paksa ng pagsasaliksik at debate, ang mga bagongtuklas na sistemang pang-agrikultura sa lugar ng Angkor ay maaaring sumusuporta sa pagitan ng 750,000 at isang milyong tao.