Bakit Nagsasabong ang mga Tandang

Ang "Bakit Nagsasabong ang mga Tandang" (Ingles: Why Cocks fight One Another) ay isang kwentong-bayan mula sa Pilipinas. Maari itong ituring na isang alamat  — isang uri ng kuwentong bayan na nagpapaliwanag o naglalaman ng mga kwento tungkol sa pinagmulan ng isang lugar, pangalan ng mga tao, hayop, halaman o bagay-bagay. Karaniwan, ang mga alamat ay naglalaman ng mga elementong mahika o di-karaniwan na tumutugma sa paniniwala at kultura ng isang lugar o grupo ng mga tao. Ito ay isang mahalagang bahagi ng mga tradisyonal na kwento ng isang kultura o bansa.

Nilalahad ng kuwentong-bayan na ito ang pinagmulan ng pagsasabong ng mga tandang. Ayon pa sa kuwento sa narasyon ng isang taong nagngangalang Francisco M. Africa, may hari at reyna na nais na magkaanak ng lalaki, at nagbigyan sila ng Diyos labing-tatlong anak na puro tandang. Nang namatay ang hari at reyna, nag-away-away ang mga tandang para sa korona at dito nagsimula ang kanilang pagsasabong.

Koleksyon

Ang kwentong ito ay isa sa mga nilikom ni Dean S. Fansler, PhD sa kaniyang librong: Filipino Popular Tales. Ang naturang aklat ay nailimbag ng American Folklore Society noong 1921 sa Lancaster, PA at sa New York. Bagamat ang kwento ay naisalin sa Tagalog at iba pang diyalekto, nailimbag ito sa Ingles. Sa kaniyang paliwanag, pampanitikan at hindi linggwista ang layunin ng kaniyang paglilimbag ng kwentong ito sa Ingles. Bagamat muli, maaring ilimbag ang kwento sa Espanyol, minarapat ni Fansler na gamitin ang Ingles dahil ayon sa kaniya, ito ang mas umiiral na lengwahe noong mga panahong yaon.

Teksto

Ito ang mga bersyon sa aklat ni Dean Fansler:

Noong unang panahon sa isang hindi kilalang bansa ay may naninirahan na isang royal couple na biyayaan ng halos lahat ng mga biyaya ng Diyos. Ang kanilang palasyo ay dekorado ng lahat ng uri ng mahalagang bato tulad ng mga mga diyamante, mga sapiro, at mga esmeralda. Madalas silang pinupuntahan ng mga nilalang makalangit. Halos hindi nagkakaroon ng oras sa isang araw na walang kasiyahan o pista na ginaganap sa kanilang tahanan. Ngunit, sa kabila ng lahat ng kayamanan niya, may lungkot sa isip ng hari - isang pag-iisip, isang gumagatong na kaisipan, na hindi nagbibigay sa kanya ng isang oras ng pahinga o kasiyahan. Sa kabila ng lahat ng mga biyaya na ibinigay sa kanya ng Diyos, pakiramdam niya ay miserable at hindi mapakali. Mayroon siyang isang masayang at mayaman na kaharian, ngunit - walang tagapamahala. Walang sinuman na makapamamahala ng pamahalaan pagkatapos ng kanyang kamatayan. Kapag pumapasok sa kanyang isip ang pagkamatay, bumabagsak siya sa kanyang mga tuhod at nanalangin sa Makapangyarihang Diyos upang bigyan siya ng isang anak na lalaki: "Maawa ka sa akin, O Diyos! Bigyan mo ako ng isang anak na lalaki upang mamahala sa aking kaharian pagkatapos kong mawala!"

Isang gabi, dumating ang isang anghel mula sa Paraiso upang bisitahin siya, at, nang makita ang hari sa kanyang mga panalangin, sinabi, "Punasan ang iyong mga luha, O hari! Ang iyong kaharian ay narinig sa langit. Ibibigay sa iyo ang higit pa sa isang anak na lalaki, ngunit hindi sa parehong anyo tulad mo. Makakakita ang iyong mga anak ng liwanag ng araw na may korona sa kanilang sariling laman." Lubos na nagalak ang hari, na hindi makapagsalita ng isang salitang pasasalamat sa tugon.

Hindi nagtagal pagkatapos nito ay nanganak ang reyna ng isang tandang na tumilaok sa pagkakakita sa liwanag ng araw. Lubos na masaya ang mag-asawa: araw at gabi nilang niyayakap ang kanilang makaharing sanggol, at gagawa sila ng isang hawla ng ginto para sa kanya kung hindi pinagbabawal sa kanila ng Diyos na gawin ito. Taon-taon ay may isang tandang na isinilang sa pamilayang makahari, hanggang sa ang mga anak na may mga balahibo ay umabot sa labing-tatlo. Ngunit, nagseselos ang mga anak na ito sa isa't isa: bawat isa ay nag-iisip na walang karapatan ang iba na mag-suot ng korona.

Sa wakas, namatay ang matandang hari at reyna, at walang natirang tagapamahala sa royal demesne kundi ang mga pipi na mga anak. Mula noon, nagsimulang mag-away ang mga babaeng ulila sa isa't isa, bawat isa ay sumusubok na agawin ang korona mula sa iba. Walang naging kapayapaan sa kaharian, at ang mga tao ay nagsisimulang magalit sa kanila dahil sa hindi nila pagkakasundo. Sa huli, napagdesisyunan ng mga tandang na magpakasal upang magkaroon ng isang tagapamahala sa kanilang kaharian. Napili nila ang pinakamatalino at pinakamaalagaing tandang sa kanilang lahi upang magmana ng trono. Pagkatapos ng kanilang pag-aaway, natutuhan ng mga tandang na mahalaga ang pagkakaisa at kooperasyon sa kanilang kaharian. Dahil sa kanilang pagtutulungan at pagkakaisa, naging matagumpay sila sa kanilang pamamahala at naging masigla at maunlad ang kanilang kaharian.

Mga karakter

Ang mga karakter sa kwentong ito ay ang isang mag-asawang hari at reyna, na binigyan ng mga biyaya ng Diyos, at ang kanilang mga anak na tandang na pinanganak na may korona sa ulo. Walang pangalan ang mga karakter sa kwentong ito, ngunit sila ay nagpapakita ng mga kahalagahan sa buhay tulad ng pagkakaisa, pagtitiwala sa isa't isa, at pagkakaroon ng tagapamahala para sa isang kaharian.