Bakit may mga Palong sa Ulo ang mga Tandang

Ang "Bakit may mga Palong sa Ulo ang mga Tandang" (Ingles: Why Cocks have Combs on their Heads) ay isang kwentong-bayan mula sa Pilipinas. Maari itong ituring na isang alamat  — isang uri ng kuwentong bayan na nagpapaliwanag o naglalaman ng mga kwento tungkol sa pinagmulan ng isang lugar, pangalan ng mga tao, hayop, halaman o bagay-bagay. Karaniwan, ang mga alamat ay naglalaman ng mga elementong mahika o di-karaniwan na tumutugma sa paniniwala at kultura ng isang lugar o grupo ng mga tao. Ito ay isang mahalagang bahagi ng mga tradisyonal na kwento ng isang kultura o bansa.

Sinalaysay ng isang Tagalog mula sa Boac, Marinduque na nagngangalang Rosita Nieva kay Dean Fansler ang kuwentong bayan na "Bakit may mga Palong sa Ulo ang mga Tandang" na napasama sa aklat ni Fansler na Filipino Popular Tales. Nilalahad sa kuwento ang isang salamangkerong may anak na tamad at banidoso, kaya, nang makita ng ama ang kanyang anak na nagsusuklay, hinampas niya ito ng suklay at bumaon sa bungo ng anak. Sa salamangka ng ama, naging tandang ang anak, at naging laman ang suklay sa kanyang ulo.

Koleksyon

Ang kwentong ito ay isa sa mga nilikom ni Dean S. Fansler, PhD sa kaniyang librong: Filipino Popular Tales. Ang naturang aklat ay nailimbag ng American Folklore Society noong 1921 sa Lancaster, PA at sa New York. Bagamat ang kwento ay naisalin sa Tagalog at iba pang diyalekto, nailimbag ito sa Ingles. Sa kaniyang paliwanag, pampanitikan at hindi linggwista ang layunin ng kaniyang paglilimbag ng kwentong ito sa Ingles. Bagamat muli, maaring ilimbag ang kwento sa Espanyol, minarapat ni Fansler na gamitin ang Ingles dahil ayon sa kaniya, ito ang mas umiiral na lengwahe noong mga panahong yaon.