Comune

pangatlong antas na dibisyong pampangasiwaan ng Italya

Ang comune o komuna (pagbigkas sa wikang Italyano: [koˈmuːne]; maramihan: comuni [koˈmuːni]) ay isang lokal na pagkakahating pampangasiwaan ng Italya, halos katumbas ng isang township o munisipalidad.[1] Ito ang ikatlong antas na pagkakahating pampangasiwaan ng Italya, pagkatapos ng mga rehiyon (regioni) at mga lalawigan (province). Ang comune maaari ding magkaroon ng pamagat ng città ('lungsod').[2]

Mga pampangasiwaang pagkakahati ng Italya:- Mga rehiyon (itim na hangganan)
- Mga Lalawigan (madilim na kulay abong mga hangganan)
- Comuni (mapusyaw na kulay abong mga hangganan)

Nabuo ang praeter legem ayon sa mga prinsipyong pinagsama-sama sa mga medyebal na komuna,[3] ang comune ay ibinibigay ng artikulo 114 ng Saligang Batas ng Republika ng Italya.[4] Maaari itong hatiin sa mga frazione, na maaaring may limitadong kapangyarihan dahil sa mga espesyal na hinahalal na kapulungan.[5]

Sa nagsasariling rehiyon ng Lambak Aosta, opisyal na tinatawag na commune ang isang comune sa Pranses.

Pangkalahatang-tanaw baguhin

Ang comune ay nagbibigay ng mahahalagang serbisyong pampubliko: pagpapatala ng mga kapanganakan at pagkamatay, pagpapatala ng mga kasulatan, at pagpapanatili ng mga lokal na kalsada at mga pampublikong gawain.[6][7][8] Maraming comuni ang may Polizia Comunale (komunal na pulisya), na responsable para sa mga tungkulin sa kaayusan ng publiko.[9] Ang comune ay humaharap din sa kahulugan at pagsunod sa piano regolatore generale (pangkalahatang plano ng pangangasiwa), isang dokumento na kumokontrol sa aktibidad ng gusali sa loob ng komunal na lugar.[10]

Ang lahat ng mga estrukturang pangkomunidad o mga paaralan, mga estrukturang pampalakasan at pangkultura tulad ng mga komunal na aklatan, mga teatro, atbp. ay pinamamahalaan ng comuni .[11] Ang mga komuna dapat magkaroon ng sariling batas ng komunidad at magkaroon ng klasipikasyon ng klima at seismiko ng kanilang teritoryo para sa layunin ng pag-iwas sa sakuna at sa proteksiyong sibil.[12] Ang comune rin ang makikitungo sa pamamahala ng basura.[13]

Ito ay pinamumunuan ng isang alkalde (sindaco o sindaca) na tinutulungan ng isang kinatawang lehislatibo, ang consiglio comunale (konsehong komunal), at isang kinatawang ehekutibo, ang giunta comunale (komite ng komunidad).[14] Ang alkalde at mga miyembro ng consiglio comunale ay sama-samang inihalal ng mga residenteng mamamayan: ang koalisyon ng halal na alkalde (na nangangailangan ng kalakhang mayorya o ganap na mayorya sa una o ikalawang beses ng pagboto, depende sa populasyon) ay nakakakuha ng tatlong ikalimang bahagi ng consiglio ang mga luklukan.[15]

Ang giunta comunale ay pinamumunuan ng alkalde, na nagtatalaga ng iba pang miyembro, na tinatawag na assessori, isa sa kanila ay nagsisilbing ikalawang alkalde (vicesindaco).[16] Ang mga tanggapan ng comune ay matatagpuan sa isang gusali na karaniwang tinatawag na municipio , o palazzo comunale ("munisipyo").[17]

Noong Enero 2021, mayroong 7,904 na comune sa Italya;[18] malaki ang pagkakaiba-iba nila sa laki at populasyon. Halimbawa, ang comune ng Rome, sa Lazio, ay may lawak na 1,287.36 square kilometre (497.05 mi kuw) at may populasyon na 2,758,454 na naninirahan, at pareho na pinakamalaki at pinakamatao.[19]

 
Koronang mural para sa titulo ng comune. Ito ay matatagpuan sa itaas na bahagi ng eskudo de armas ng comune.

Ang Atrani sa lalawigan ng Salerno (Campania) ay ang pinakamaliit na comune ayon sa lugar, na mayroon lamang 0.1206 square kilometre (0.0466 mi kuw),[20] at Morterone (Lombardia) ang pinakamaliit ayon sa populasyon.[21] Maraming mga kasalukuyang comuni ang bumabakas ang kanilang mga ugat sa mga panahong sumasaklaw sa mga siglo at minsan millennia.[22][23]

Ang pinakahilagang comune ay Predoi, ang pinakatimog ay Lampedusa e Linosa, ang pinakakanluran ay Bardonecchia, at ang pinakasilanga ay Otranto.[24] Ang comune na may pinakamahabang pangalan ay San Valentino sa Abruzzo Citeriore,[25] habang ang comuni na may pinakamaikling pangalan ay Lu, Ro, Ne, Re, at Vo'[26]

Tingnan din baguhin

Mga sanggunian baguhin

  1. "Italian communes ordered alphabetically". Nakuha noong 3 May 2022.
  2. "Testo unico delle leggi sull'ordinamento degli enti locali" (sa Italyano). Nakuha noong 4 May 2022.
  3. "CONSUETUDINE" (sa Italyano). Nakuha noong 6 May 2022.
  4. "La Costituzione - Articolo 114" (sa Italyano). Nakuha noong 6 May 2022.
  5. "DECRETO N. 15 DEL 14/11/2019" (PDF) (sa Italyano). Nakuha noong 6 May 2022.
  6. "Gli adempimenti degli uffici Anagrafe" (sa Italyano). Nakuha noong 3 May 2022.
  7. "Poteri e compiti degli enti proprietari delle strade" (sa Italyano). Nakuha noong 3 May 2022.
  8. "Settore Lavori pubblici e manutenzione della città" (sa Italyano). Nakuha noong 3 May 2022.
  9. "Cosa fa polizia locale" (sa Italyano). Nakuha noong 3 May 2022.
  10. "Che cos'è un piano regolatore?" (sa Italyano). Nakuha noong 6 May 2022.
  11. "Cultura" (sa Italyano). Nakuha noong 3 May 2022.
  12. "Protezione Civile del Comune di Prato" (sa Italyano). Nakuha noong 3 May 2022.
  13. "I Comuni, per i rifiuti prodotti nel proprio territorio, a quali vincoli normativi sono soggetti in merito a raccolta e trasporto?" (sa Italyano). Nakuha noong 6 May 2022.
  14. "Funzioni e competenze del consiglio comunale" (sa Italyano). Inarkibo mula sa ang orihinal noong 26 Agosto 2022. Nakuha noong 3 May 2022.
  15. "SISTEMA ELETTORALE COMUNI" (sa Italyano). Nakuha noong 3 May 2022.
  16. "Funzioni della Giunta" (sa Italyano). Nakuha noong 3 May 2022.
  17. "Municipio" (sa Italyano). Nakuha noong 3 May 2022.
  18. "Regioni italiane" (sa Italyano). Nakuha noong 30 April 2022.
  19. "Alcune curiosità sui comuni italiani" (sa Italyano). Nakuha noong 3 May 2022.
  20. "Atrani: le tante facce del più piccolo comune italiano" (sa Italyano). Inarkibo mula sa ang orihinal noong 8 Pebrero 2022. Nakuha noong 3 May 2022.
  21. "Comune che "vince" non si cambia: 29 abitanti, Morterone è ancora il più piccolo d'Italia" (sa Italyano). Nakuha noong 3 May 2022.
  22. "I comuni nel Medioevo: nascita e sviluppo tra 1200 e 1300" (sa Italyano). Nakuha noong 3 May 2022.
  23. "Il modello cittadino in epoca romana" (sa Italyano). Nakuha noong 3 May 2022.
  24. "Luoghi d'Italia da primato" (sa Italyano). Nakuha noong 6 May 2022.
  25. "Comuni con i nomi più lunghi". Inarkibo mula sa orihinal noong 12 April 2019. Nakuha noong 1 April 2020.
  26. "Curiosità e nomi particolari" (sa Italyano). Nakuha noong 6 May 2022.

Mga panlabas na link baguhin

Padron:Italy topicsPadron:Articles on third-level administrative divisions of countriesPadron:Types of administrative country subdivision