Darangen
Ang Darangen ay isang tulang mahabang tula ng Maranao mula sarehiyon ng Lawa ng Lanao ng Mindanao , Pilipinas . Binubuo ito ng 17 cycle na may 72,000 linya sa iambic tetrameter o catalectic trochaic tetrameter . bawat pag-ikot ay tumutukoy sa iba't ibang kwentong may sarili. Ang pinakapansin-pansin na pakikitungo sa pagsasamantala ng bayani na si Bantugan.
Noong 2002, ang Darangen ay idineklarang National Cultural Treasure ng Pilipinas ng National Museum at isang Provincial Treasure ng pamahalaang panlalawigan ng Lanao del Sur . Ang epiko ng Darangen ay naiproklama rin bilang isang obra maestra ng Oral at hindi madaling unawain na pamana ng sangkatauhan noong 2005 ng UNESCO (na nakasulat noong 2008). Ito ang pinakamahabang nabubuhay na epic na tula sa Pilipinas .
Ang Darangen ay sinadya upang maisalaysay sa pamamagitan ng pagkanta o pag-chanting. Ang mga piling bahagi nito ay ginaganap ng mga lalaki at babaeng mang-aawit sa panahon ng kasal at pagdiriwang (ayon sa kaugalian sa oras ng gabi), karaniwang sinamahan ng musika mula sa kulintang gong ensembles, tambor drums, at kudyapi stringed instrument. Tradisyunal din itong sinamahan ng maraming mga sayaw, bawat pagbibigay kahulugan ng mga tiyak na yugto ng epiko. Nakasalalay sa bahagi na ginaganap, ang pagganap ay maaaring tumagal ng ilang oras hanggang isang linggo. Isinasama din sa epiko ang mga kaugalian na batas ng Maranao, mga pagpapahalagang panlipunan, at kasanayan bago ang pag- convert ng Maranao sa Islam noong ika-14 na siglo.
Etimolohiya baguhin
Ang salitang Darangen ay literal na nangangahulugang "na isinalaysay ng kanta o chant" sa wikang Maranao , mula sa pandiwang darang ("upang isalaysay sa anyo ng mga kanta o chants").
Background baguhin
Ang Darangen ay walang isang solong may-akda, ngunit sa halip ay isang koleksyon ng mga kwentong ipinamamana nang pasalita mula sa henerasyon hanggang sa henerasyon. Mayroon itong 72,000 linya na nahahati sa 17 siklo (tinatawag ding libro o yugto) sa iambic tetrameter o catalectic trochaic tetrameter . Ang bawat isa sa mga pag-ikot ay maaaring tratuhin bilang isang independiyenteng kuwento, ngunit lahat sila ay konektado nang sunud-sunod. Ang epiko ay naitala rin sa archaic Maranao na wika, na naiiba nang malaki sa modernong colloquial na bersyon ng Maranao.
Kabisado ni Darangen ng kanilang mga gumaganap. Ang mga may kasanayang chanters ay kilala bilang onor. Ang epiko ay karaniwang inaawit sa oras ng gabi, sa mga kasal ( kawing ) at iba pang mga pagdiriwang. Ngunit maaari din itong magamit bilang isang lullabye para sa mga bata.
Ang Darangen ay nagmula mula bago ang pag-convert ng mga Maranao sa Islam, at sa gayon ay detalyado ang tradisyunal na mga anting- anting relihiyon na antito ng Maranao. Ang mga bayani sa pagsamba sa epiko at nakikipag-ugnay sa iba't ibang mga ninuno at tagapag-alaga na espiritu ( tonong ) at mga espiritu ng kalikasan ( diwata ). Ang isang halimbawa ay Batara-sa-Marudo , isang diwa ng kalikasan na may kakayahang magdala ng mga pagbaha at bagyo.