Agham pangkagubatan
Ang agham pangkagubatan (Ingles: forestry) ay ang agham, sining, at kasanayan o kagalingan sa paglikha, pamamahala, paggamit, pagpapanatili, at muling pagsasaayos ng mga kagubatan at kaugnay na mga napagkukunang-yaman sa paraang nagpapatuloy upang maabot ang hinahangad na mga layunin, pangangailangan, at mga pagpapahalaga para sa kapakanan ng tao.[1] Ang agham na pangkagubatan ay isinasagawa sa mga plantasyon (tanimang gawa ng tao) o likas na mga taniman. Ang pangunahing layunin ng agham pangkagubatan ay ang makalikha at makapagpatupad ng mga sistema na nagpapahintulot sa mga kagubatan na makapagpatuloy ng sustenableng mga probisyon ng mga kagapitan at mga serbisyong pangkapaligiran.[2] Ang hamon ng agham pangkagubatan ay ang makalikha ng mga sistema na katanggap-tanggap sa lipunan habang naipagpapatuloy ang napagkukunan at iba pang mga napagkukunan ng likas na yaman na maaaring maapektuhan.[3]
Ang silbikultura, isang kaugnay na agham, ay kinasasangkutan ng pagpapalaki at pangangalaga ng mga puno at mga gubat. Ang makabagong agham na pangkagubatan ay panglahatang yumayakap sa isang malawak na kasaklawan ng mga pagmamalasakit o pag-aaligata, kabilang na ang pagtulong sa kagubatan na makapagbigay ng troso bilang hilaw na materyal para sa mga produkong kahoy, tahanan ng mga hayop ng kalikasan, nakakahalinang mga tanawing lupain, pamamahala ng biyodibersidad, pamamahala ng buhusan ng tubig, kontrol ng erosyon, at pagpepreserba ng mga kagubatan bilang mga 'lababo' o 'hugasan' para sa karbong dioksido ng atmospero ng Mundo. Ang dalubhasa sa araling panggubat ay tinatawag na porestero o manggugubat (forester sa Ingles). Ang salitang Ingles na forestry ay maaaring maging ibang katawagan din para sa "kagubatan".
Ang mga ekosistema ng gubat ay sumapit na tinatanaw bilang pinaka mahalagang sangkap ng biyospero,[4] at ang agham pangkagubatan ay lumitaw bilang isang mahalagang larangan ng agham, nilapat na sining, at teknolohiya.
Mga sanggunian
baguhin- ↑ "Forestry." SAF Dictionary of Forestry. The Society of American Foresters, 1998. Helms, John A. <http://dictionaryofforestry.org/dict/term/forestry Naka-arkibo 2013-10-19 sa Wayback Machine.>
- ↑ "Forestry." SAF Dictionary of Forestry. The Society of American Foresters, 1998. Helms, John A. <http://dictionaryofforestry.org/dict/term/forestry Naka-arkibo 2013-10-19 sa Wayback Machine.>
- ↑ "Forestry." Gale Encyclopedia of Science. Thomson Gale, 2001. NA. General OneFile. Gale. 12 Oktubre 2009 <http://find.galegroup.com/gps/start.do?prodId=IPS>.
- ↑ ecosystem part of biosphere, tutorvista.com
Ang lathalaing ito na tungkol sa Agham ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.