Friedrich Engels

Pilosopong pampulitika at ekonomista (1820–1895)

Si Friedrich Engels ( /ˈɛŋ(ɡ)əlz/ ENG - (g) əlz,[1][2][3] Aleman: [ˈFʁiːdʁɪç ˈʔɛŋl̩s]), minsan ay Anglisado bilang Frederick Engels (28 Nobyembre 1820 - 5 Agosto 1895), ay isang pilosopong Aleman, istoryador, siyentipikong pampolitika, at rebolusyonaryong sosyalista. Siya rin ay isang negosyante, mamamahayag, at aktibista sa politika, na ang ama ay may-ari ng malalaking pabrika ng tela sa Salford (Kalakhang Manchester, Ingaltera) at Barmen, Prusya (ngayon ay Wuppertal, Alemanya).[4]

Friedrich Engels
Engels sa Brighton ni William Hall, 1877
Kapanganakan28 Nobyembre 1820
Kamatayan5 Agosto 1895(1895-08-05) (edad 74)
Londres, Inglatera
NasyonalidadAleman
PartidoCommunist Correspondence Committee (hanggang 1847)
Communist League
(1847–1852)
International Workingmen's Association (1864–1872)
Friedrich Engels
Panahon19th-century philosophy
RehiyonWestern philosophy
Eskwela ng pilosopiyaContinental philosophy
Marxismo
Mga pangunahing interesPolitical philosophy, political economy, class struggle, criticism of capitalism
Mga kilalang ideyaAlienation and exploitation of the worker, dialectical materialism, historical materialism
Lagda

Binuo ni Engels ang kilala ngayon bilang Marxismo kasama si Karl Marx. Noong 1845, inilathala niya ang Ang Kalagayan ng Uring Manggagawa sa Inglatera, batay sa mga personal na pagmamasid at pagsasaliksik sa mga Ingles na lungsod. Noong 1848, kapuwa may-akda si Engels ng Manipestong Komunista kasama si Marx at may-akda rin at kapuwa may-akda (pangunahin kay Marx) ng marami pang mga akda. Nang maglaon, sinuportahan ni Engels si Marx sa pananalapi, pinapayagan siyang magsaliksik at isulat ang Das Kapital. Pagkamatay ni Marx, sininop ni Engels ang pangalawa at pangatlong tomo ng Das Kapital. Bilang karagdagan, inayos ng mga Engel ang mga tala ni Marx sa Mga Teorya ng Labis na Halaga na kalaunan ay nailathala bilang "ikaapat na tomo" ng Das Kapital.[5][6] Noong 1884, inilathala niya Ang Pinagmulan ng Pamilya, Pribadong Pag-aari at Estado batay sa pagsasaliksik sa etnograpiko ni Marx.

Mga sanggunian

baguhin
  • Blackogn, Paul (2019). Friedrich Engels at Modern Theory sa Sosyal at Politikal, New York: SUNY PressPadron:ISBN?
  • Carlton, Grace (1965). Friedrich Engels: The Shadow Propeta, London: Pall Mall PressPadron:ISBN?
  • Carver, Terrell (1989). Friedrich Engels: Ang Kanyang Buhay at Naisip, London: MacmillanPadron:ISBN?
  • Fedoseyev, PN; Bakh, I.; Golman, LI; Kolpinksy, LY; Krylov, BA; Kuzminov, II; Malysh, AI; Mosolov, VG & Stepanova, Y. (1977). Karl Marx: Isang Talambuhay, inihanda ng Institute of Marxism – Leninism ng CPSU Central Committee, Moscow: Progress Publishers
  • Green, John (2008). Mga Engels: Isang Rebolusyonaryong Buhay, London: Artery Publications,ISBN 0-9558228-0-7
  • Henderson, WO (1976). Ang buhay ni Friedrich Engels, London: Cass,ISBN 0714640026
  • Hunt, Tristram (2009). Ang Frock-Coated Communist: Ang Rebolusyonaryong Buhay ni Friedrich Engels, London: Allen Lane.ISBN 978-0713998528ISBN 978-0713998528
  • Mayer, Gustav (1936 [1934]). Friedrich Engels: Isang TalambuhayPadron:ISBN?
  1. Wells, John (3 Abril 2008). Longman Pronunciation Dictionary (ika-3rd (na) edisyon). Pearson Longman. ISBN 978-1-4058-8118-0.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  2. "Engels". Random House Webster's Unabridged Dictionary.
  3. Merriam-Webster, Engels.
  4. Hunt, Tristram (2009), The Frock-Coated Communist: The Revolutionary Life of Friedrich Engels, Metropolitan/Henry Holt & Co, ISBN 9780805080254, OCLC 263983621.{{citation}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  5. Theories of Surplus Value, in Collected Works of Marx and Englels: Volumes 30, 31 and 32 (International Publishers: New York, 1988).
  6. Isaiah Berlin, Karl Marx, fifth ed, page 262. Princeton University Press, 2013.