Gaslighting

Ang Gaslighting ay isang uri ng manipulasyong sikolohikal kung saan ang isang tao o isang pangkat ay nagtatago ng mga binhi ng pag-aalinlangan sa isang naka-target na indibidwal o grupo, na pinagtatanong ang kanilang sariling memorya, pang-unawa, o paghuhusga, na madalas na pumupukaw sa kanila ng cognitive dissonance at iba pang mga pagbabago, kabilang ang mababang pagpapahalaga sa sarili. Gamittang pagtanggi, maling akala, kontradiksyon, at maling impormasyon, ang gaslighting ay nagsasangkot ng mga pagtatangka na sirain ang biktima at isawalang bahala ang mga paniniwala ng biktima. Ang mga pagkakataong maaaring saklaw ay nagmumula sa pagtanggi ng isang nang- aabuso na ang mga nakaraang pang-aabusong insidente ay nangyari, hanggang sa maliitin ang damdamin ng biktima, hanggang sa pagtatanghal ng mga kakaibang kaganapan ng nang-aabuso sa balak na mabalisa ang biktima.

Ang terminong ito ay nagmula sa British play Gas Light (1938), at gumanap bilang Angel Street sa Estados Unidos, at ang 1940 at 1944 film adaptations (parehong may pamagat na Gaslight ). Ang term na ito ay ginamit na ngayon sa klinikal na sikolohikal na panitikan, pati na rin sa pampulitika na komentaryo at pilosopiya.

Etimolohiya

Ingrid Bergman at Joseph Cotten sa 1944 na pelikulang Gaslight

Ang termino ay nagmula sa sistematikong sikolohikal na pagmamanipula ng isang biktima ng kanyang asawa sa yugto ng dula ni Patrick Hamilton noong 1938 na Gas Light, at ang mga adaptasyon ng pelikula na inilabas noong 1940 at 1944 . Sa kwento, tinangka ng asawa na kumbinsihin ang kanyang asawa at ang iba pa na siya ay nabaliw sa pamamagitan ng pagmamanipula ng maliliit na elemento ng kanilang kapaligiran at iginiit na siya ay nagkakamali, naaalala nang mali ang mga bagay, o delusional nang ituro niya ang mga pagbabagong ito. Ang pamagat ng dula ay tumutukoy sa kung paano dahan-dahang pinalilim ng mapang-abusong asawa ang mga ilaw ng gas sa kanilang tahanan, habang nagpapanggap na walang nagbago, sa pagsisikap na pagdudahan ang kanyang asawa sa kanyang sariling pananaw. Ginamit pa niya ang mga ilaw sa sinaradong attic upang lihim na maghanap ng mga alahas na pagmamay-ari ng isang babae na pinatay niya. Gumagawa siya ng malalakas na ingay habang naghahanap, kasama na ang pakikipag-usap sa kanyang sarili. Paulit-ulit na tinanong ng asawa ang kanyang asawa na kumpirmahin ang kanyang pananaw tungkol sa mga lumilim na ilaw, ingay at boses, ngunit sa pagsuway sa katotohanan, patuloy niyang pinipilit na ang mga ilaw ay pareho at sa halip ay siya na ay nababaliw.  : 8 Nilayon niya na masuri siya at makatuon sa isang institusyong pangkaisipan, pagkatapos nito ay makakakuha siya ng kapangyarihan ng abugado sa kanya at maghanap nang mas maigi.   Ang salitang "gaslighting" ay ginamit colloqually mula pa noong 1960s upang ilarawan ang mga pagsisikap na manipulahin ang pang-unawa ng isang tao sa katotohanan. Ang term na ito ay ginamit upang ilarawan ang naturang pag-uugali sa panitikan na psychoanalytic mula pa noong 1970s. Sa isang 1980 na libro tungkol sa pang- aabusong sekswal sa bata, na-buod ni Florence Rush ang Gaslight ni George Cukor (1944) batay sa dula at sumulat, "kahit ngayon ang salitang [gaslighting] ay ginagamit upang ilarawan ang isang pagtatangka upang sirain ang pang-unawa ng iba sa katotohanan."

Mga Katangian

Ang gaslighting ay nagsasangkot sa isang tao, o isang pangkat ng mga tao, ang nang -aabuso sa kaisipan o nangbibiktima, at isang pangalawang tao, ang biktima . Maaari itong maging may malay o walang malay, at isinasagawa nang patago tulad nito, na ang nagresultang pang-aabusong emosyonal ay hindi lantarang mapang-abuso.

Ang gaslighting ay nakasalalay sa "unang pagkumbinsi sa biktima na ang kanyang pag-iisip ay napangit at pangalawa sa paghimok sa kanya na ang mga ideya ng biktima ay tama at totoo."  : 45 Ang Gaslighting ay nag-uudyok ng hindi pinag-uusapan na pagkakaugnay sa biktima, "madalas na madamdaming cognitive dissonance", at napapatanong ang biktima ng kanilang sariling pag-iisip, pang-unawa, at pagsubok sa katotohanan, at sa gayong paraan ay napukaw sa kanila ang mababang pagtingin sa sarili at nakakagambalang mga ideya at affects, at maaaring mapadali ang pagbuo ng pagkalito, pagkabalisa, pagkalungkot, at sa ilang matinding kaso, kahit na psychosis .  : 33–34 Matapos mawalan ng kumpiyansa ang biktima sa kanilang mga kakayahan sa pag-iisip at magkaroon ng learned helplessness, mas madaling kapitan ng mga ito ang kontrol ng nangbibiktima.  : 34 Ang mga biktima ay may posibilidad na maging mga taong mas mababa ang kapangyarihan at awtoridad.  : 7

Ang papel na ginagampanan ng alinman sa nangbibiktima o biktima ay maaaring mag-oscillate sa loob ng isang naibigay na relasyon, at madalas ang bawat isa sa mga kalahok ay kumbinsido na sila ang biktima. Kapag ang isang pangkat ng mga tao ay kumikilos bilang biktima, ang gaslighting ay gumagawa ng pinsala sa pamamagitan ng "maliit, madalas na hindi nakikitang mga pagkilos na may kapangyarihan sa pamamagitan ng kanilang akumulasyon at pagpapalakas". Ang Gaslighting ay ginamit ng mga indibidwal at grupo para sa "pagkamit ng social control sa paggana ng psychic ng iba pang mga indibidwal at grupo".  : 6

Ang illusory truth effect, isang kababalaghan kung saan ang isang tagapakinig ay pinaniwalaan ang isang bagay lalo na sapagkat ito ay paulit-ulit, ay maaaring mangyari sa isang biktima sa panahon ng pag-gaslight.

Paliwanag ng psychoanalytic

Sa isang artikulo noong 1981, pinagtalo ng mga psychoanalist na sina Victor Calef at Edward Weinshel na ang gaslighting ay nagsasangkot ng projection at introjection (ang "transfer") ng mga psychic content mula sa nangbibiktima papunta sa biktima. Kasama sa mga psychic contents ang affects, pananaw, impulses, resistensya, pantasya, maling akala, salungatan. Ang mga may-akda ay ginalugad ang iba't ibang mga kadahilanan kung bakit ang mga biktima ay maaaring magkaroon ng "isang kaugaliang isama at i-assimilate kung ano ang ineexternalize at pinoproject ng mga ito sa kanila", at napagpasyahan na ang gaslighting ay maaaring "isang lubos na napaka-kumplikadong pagsasaayos na sumasaklaw sa mga kontribusyon mula sa maraming mga elemento ng psychic apparatus".

Nang maglaon, inilarawan ng psychiatrist na si Theodore Dorpat ang "paglipat" na ito ng walang malay na psychic contents ng biktima, bilang isang halimbawa ng projective identification.  : 5-6, 40 Para maging pinaka-epektibo ang projective identification, ang biktima ay walang kamalayan na sila ay ginagaslight. Nagiging mapanira na ito kapag ang biktima ay nakakakilala rin sa mga nilalaman ng "transfer" (kung ano ang pinroject). Ang mga epektong ito gayunpaman ay nakakansela kapag ang biktima ay may kakayahang hindi makapaniwala at makakilala sa mga negatibong introject na resulta ng projective identification.

Sa mga karamdaman sa pagkatao

Ang mga Sociopaths at narcissist ay madalas na gumagamit ng mga taktika ng gaslighting upang abusuhin at mapahina ang kanilang mga biktima. Ang mga Sociopath ay patuloy na lumalabag sa mga moral na panlipunan, lumalabag sa mga batas at nagsasamantala sa iba, ngunit kadalasan ay nakakakumbinsing mga sinungaling, kung minsan ay kaakit-akit, na palaging tumatanggi sa maling gawain. Kaya, ang ilan na nabiktima ng mga sociopaths ay maaaring magduda sa kanilang sariling mga pananaw. Ang ilang mga physically abusive na mag-asawa ay maaaring mag-gaslight sa kanilang mga partner sa pamamagitan ng matapat na pagtanggi na sila ay marahas. Ang gaslighting ay maaaring mangyari sa mga ugnayan ng magulang – anak, alinman sa magulang, anak, o kapwa nagsisinungaling sa iba pa at sinusubukang pahinain ang mga pananaw.

Sa psychiatry

Ang gaslighting ay na-obserbahan sa pagitan ng mga pasyente at kawani sa mga inpatient psychiatric facilities.

Sa isang libro noong 1996, inangkin ni Dorpat na "ang gaslighting at iba pang mga pamamaraan ng interpersonal control ay malawakang ginagamit ng mga propesyonal sa kalusugan ng isip pati na rin ang ibang mga tao" sapagkat sila ay mabisang pamamaraan para sa paghubog ng ugali ng ibang mga indibidwal.  : 45 Sinabi niya na ang mga tagong pamamaraan ng kontrol ng interpersonal tulad ng gaslighting ay ginagamit ng mga klinika na may awtoridad sa pag-uugali,  : xiii – xxi at inirekomenda niya sa halip ay higit na hindi direktiba at egalitaryong pag-uugali at pamamaraan sa bahagi ng mga klinika,  : 225 "Paggamot sa mga pasyente bilang mga aktibong tagatuwang at pantay na kasosyo".  : 246

Sa romantikong relasyon

Sa mga relasyong interpersonal, ang nangbibiktima ay "kailangang maging tama" upang "mapanatili ang [kanilang] sariling pakiramdam ng sarili ", at "[kanilang] pakiramdam ng pagkakaroon ng kapangyarihan sa mundo"; at pinapayagan ng biktima ang nangbibiktima na "tukuyin ang [kanilang] kahulugan ng katotohanan" kung ang biktima ay " ina-idealize [sila]" at " humihingi ng [kanilang] pag-apruba ".  : 3

Maaaring kabilang sa manipulasyong sikolohikal ang paggawa ng tanong sa biktima ng kanilang sariling memorya, pang-unawa, at katinuan. Maaaring mapawalang-bisa ng nang-abuso ang mga karanasan ng biktima gamit ang awang wika: "Nababaliw ka. Huwag kang maging masyadong sensitibo. Wag kang paranoid. Nagbibiro lang ako!   . . . Nag-aalala ako; Sa tingin ko hindi ka okay. "

Sinabi ng mga psychologist na si Jill Rogers at Diane Follingstad na ang mga naturang pagpapaalis ay maaaring makapinsala sa mga kinalabasan sa kalusugan ng kaisipan. Inilarawan nila ang pang-aabusong sikolohikal bilang "isang hanay ng mga pag-uugaling walang pag-uugali na inilaan upang saktan ang isang indibidwal sa pamamagitan ng pamimilit, kontrol, pang-aabuso sa salita, pagsubaybay, paghihiwalay, pagbabanta, paninibugho, kahihiyan, pagmamanipula, pagtrato sa isa bilang mas mababa, lumilikha ng isang mapusok na kapaligiran, sinusugatan ang isang tao patungkol sa kanilang sekswalidad at / o katapatan, pagtatago mula sa partner sa emosyonal at / o pisikal".

Ang gaslighting ay naobserbahan sa ilang mga kaso ng pagtataksil sa kasal: "Ang mga therapist ay maaaring mag-ambag sa pagkabalisa ng biktima sa pamamagitan ng maling pag-label sa mga reaksyon [ng biktima]. [. . . ] Ang pag-uugali ng gaslighting ng asawa ay nagbibigay ng isang resipe para sa tinatawag na ' pagkasira ng nerbiyos ' para sa ilang mga [biktima] [at] pagpapakamatay sa ilan sa mga pinakapangit na sitwasyon. "

Sa kanilang artikulong "Gaslighting: A Marital Syndrome" noong 1988, pinag-aralan ng mga psychologist na sina Gertrude Zemon Gass at William Nichols ang mga panlabas na gawain ng kalalakihan at ang kanilang mga kahihinatnan sa kanilang mga asawa. Inilarawan nila kung paano maaaring subukang kumbinsihin ng isang lalaki ang kanyang asawa na iniisip niya ang mga bagay sa halip na aminin sa isang relasyon: "ang isang asawa ay kumukuha ng isang extension sa telepono sa kanyang sariling tahanan at hindi sinasadyang narinig ang asawa at ang kanyang kabit na nagpaplano ng isang pagkikita habang nasa isang business trip." Ang kanyang pagtanggi ay hinahamon ang katibayan ng kanyang pandama: "Hindi ako nasa telepono kasama ang sinumang kabit. Ikaw ay nananaginip."

Sinuri nina Rogers at Follingstad ang mga karanasan ng kababaihan na may pang-sikolohikal na pang-aabuso bilang isang tagahula ng mga sintomas at antas ng klinikal ng pagkalumbay, pagkabalisa, at somatization, pati na rin ang pag iisip ng pagtitiwakal at paggana ng buhay. Napagpasyahan nila na ang pang-aabusong sikolohikal ay nakakaapekto sa mga kinalabasan ng kalusugang pangkaisipan ng mga kababaihan, ngunit ang pinaghihinalaang mga negatibong pagbabago sa mga ugali ng isang tao, mga problemang may kaugnayan sa problema, at mga istilo ng pagtugon ay mas malakas na tagapagpahiwatig ng mga kinalabasan sa kalusugan ng kaisipan kaysa sa aktwal na pang-aabuso.

Ipinaliwanag ng psychotherapist na si Stephanie Moulton Sarkis na tumatagal ng "isang tiyak na halaga ng cognitive dissonance upang manatiling konektado sa isang gaslighter" at "ang pinakamahuhusay na paraan upang malutas ang cognitive dissonance" sa mga ganitong sitwasyon ay nagsasangkot ng "pag-alis o pag-distansya ng iyong sarili sa gaslighter".  : 24-25

Mga palatandaan at pamamaraan

Tulad ng inilarawan ni Patricia Evans, pitong "warning signs" ng gaslighting ang sinusunod na nang-aabuso:

1. Pagtatago ng impormasyon mula sa biktima;
2. Paglilihis sa impormasyon upang umangkop sa pananaw ng umaabuso;
3. Impormasyon sa discounting ;
4. Paggamit ng verbal abuse, karaniwang sa anyo ng mga biro;
5. Pagharang at paglipat ng pansin ng biktima mula sa labas;
6. Trivializing ("minimizing") ng halaga ng biktima; at,
7. Pinapahina ang biktima sa pamamagitan ng unti-unting pagpapahina sa kanila at ng mga proseso ng pag-iisip.

Isinasaalang-alang ni Evans na kinakailangan maunawaan ang mga warning signs upang masimulan ang proseso ng paggaling mula rito.

Inilarawan ng psychologist na si Elinor Greenberg ang tatlong karaniwang pamamaraan ng pag-gaslight:

1. Nagtatago . Maaaring itago ng nang-aabuso ang mga bagay sa biktima at takpan ang kanilang nagawa. Sa halip na mapahiya, maaaring kumbinsihin ng nang-aabuso ang biktima na mag-alinlangan sa kanilang sariling paniniwala tungkol sa sitwasyon at sisihin ang kanilang sarili.
2. Nagbabago . Nararamdaman ng nang-aabuso na kailangang baguhin ang isang bagay tungkol sa biktima. Ito man ang paraan ng pananamit o pag-arte ng biktima, nais nila ang biktima na hulma sa kanilang pantasya. Kung hindi sumunod ang biktima, maaaring kumbinsihin ng nang-abuso ang biktima na siya ay sa katunayan ay hindi sapat.
3. <i id="mw6g">Kontrolin</i> Maaaring naisin ng nang-abuso na ganap na makontrol at magkaroon ng kapangyarihan sa biktima. Sa paggawa nito, susubukan ng nang- abuso na ilayo sila mula sa ibang mga kaibigan at pamilya upang sila lamang ang makaimpluwensya sa mga saloobin at kilos ng biktima. Ang nang-aabuso ay nakakuha ng kasiyahan mula sa pag-alam na ang biktima ay ganap na kontrolado ng mga ito.

Ang ultimong layunin ng isang nang-aabuso, tulad ng inilarawan ng coach ng proseso ng diborsyo na si Lindsey Ellison, ay pagdudahan ng kanilang biktima ang kanilang mga desisyon at kwestyunin ang kanilang katinuan, mas umaasa sila sa nang-aabuso. Ang isang taktika na ginagamit upang mapahamak ang pagpapahalaga sa sarili ng biktima ay ang pag-aalternate sa pagitan ng pagwawalang bahala at pagkita sa biktima, upang ibababa ng biktima ang kanilang pag-asa sa kung ano ang bumubuo ng pagmamahal, at nakikita ang kanilang sarili bilang hindi gaanong karapat-dapat na mahalin.  

Tungkulin ng kasarian

Ang Sociologist na si Paige Sweet, sa konteksto ng mga social inequalities at intimate relationships ng karahasan sa tahanan, ay nag-aral ng mga taktika ng gaslighting na "ihinahalintulad sa kasarian na umaasa sa pagsasama ng pagkababae sa kawalan ng katwiran".

Ayon sa propesor ng pilosopiya na si Kate Abramson, ang pagsagawa ng gaslighting ay hindi partikular na nakatali sa pagiging sexista, kahit na ang mga kababaihan ay madalas na maging target ng gaslighting kumpara sa mga kalalakihan na mas madalas na nakikipag-gaslight. Ipinaliwanag ito ni Abramson bilang resulta ng panlipunang kondisyon, at sinabi na "bahagi ito ng istraktura ng sexism na ang mga kababaihan ay dapat na hindi gaanong tiwala, upang pagdudahan ang aming mga pananaw, paniniwala, reaksyon, at pagtingin, higit sa mga lalaki. At ang gaslighting ay naglalayon sa pagpapahina ng pananaw, paniniwala, reaksyon, at pagtingin ng isang tao. Ang pamantayan ng sexist na pag-aalinlangan sa sarili, sa lahat ng mga anyo nito, ay naghahanda sa atin para doon. " Sinabi ni Abramson na ang huling "yugto" ng gaslighting ay ang malubha, malala, klinikal na pagkalumbay. Sa partikular na paggalang sa mga kababaihan, sinabi ng propesor ng pilosopiya na si Hilde Lindemann na sa mga ganitong kaso, ang kakayahan ng biktima na labanan ang pagmamanipula ay nakasalalay sa "kanyang kakayahang magtiwala sa kanyang sariling mga hatol". Ang pagtaguyod ng mga "counterstories" ay maaaring makatulong sa biktima na muling makuha ang "ordinaryong antas ng malayang ahensya".

Naobserbahan ng psychotherapist na si Stephanie Moulton Sarkis, na ang gaslighting ay naroroon sa halos 30-40% ng mga mag-asawa na ginagamot niya, at sinabing "Ang Gaslighting ay parehong posibleng gawin ng mga kalalakihan at kababaihan" at "sa pagkakaalam natin, ang mga kasarian ay kinakatawan nang pantay-pantay ".  : 27 Ipinaliwanag pa niya na madalas nating iniisip na karamihan sa mga gaslighter ay mga kalalakihan dahil "ang mga kalalakihan ay madalas na mas nag-aatubili (marahil ay nahihiya ) na makipag-usap sa isang tao tungkol sa isang babaeng partner na emosyonal na mapang-abuso".  : 27

Sa mga relasyon ng magulang at anak

Ang mga bata sa kamay ng mga hindi nagmamahal na magulang ay maaaring maging biktima ng gaslighting. Ang pag-gaslight ng ina sa mga anak na babae ay nakatanggap ng partikular na pansin. Sa isang seksyon na pinamagatang "Pagsisinungaling, Gaslighting, at Pagtanggi" sa kanyang pinakamabentang Mothers Who Can’t Love: A Healing Guide for Daughters, ang therapist at may-akdang si Susan Forward ay nagsulat: ang galit, kritisismo, at walang pag-iisip na pagsasawalang bahala ng damdamin ng kanyang anak ng isang masyadong narcissistic na ina ay nakakasakit at nakakasira. At ang bawat anak na babae ay kumakapit sa paniniwala na kung makikita lamang ng kanyang ina ang pag-uugali at mga epekto nito, titigil siya. Paulit-ulit na sumusubok ang mga anak na babae na itaas ang salamin, inaasahang sa pagkakataong ito, magbabago na ang lahat. Ngunit ang mga malubhang narcissist ay mananatiling totoo sa anyo, na tumutugon sa anumang paghaharap sa drama na sinusundan ng pagpapalihis at pagtuon sa iyong mga pagkukulang. Kapag hindi ito nagbunga ng ninanais na mga resulta, babaling sila sa kung ano ang maaaring maging kanilang pinaka nakakainis at nakakagalit na tool: pagtanggi. Nakokorner sila kapag sila ay sinasalungat, at kapag nangyari iyon, hinding hindi nila papatunayan ang iyong karanasan o kilalanin ang kanilang bahagi dito. Sa halip, muli nilang isusulat ang katotohanan at sasabihin sa iyo na kung ano ang iyong nakita, hindi mo nakita, kung ano ang naranasan mo ay hindi nangyari, at ang tinawag mong totoo ay talagang isang kathang isip mo lamang. "  : 32 – 33

Ngunit maaaring i-gaslight ng parehong mga ina at ama ang kanilang mga anak. Ang mga magulang na mapang-abuso sa sikolohikal ay madalas na naglalagay ng isang "mabuting magulang" na mukha sa publiko ngunit pinipigilan ang pagmamahal at pag-aalaga sa pribado, na humahantong sa mga anak na tinatanong ang kanilang sariling pananaw sa katotohanan at magtaka kung ang kanilang magulang ay ang mabuting tao na nakikita ng iba o ang mas madidilim na tao na lalabas kapag nag-iisa ang anak at magulang. Ang mga magulang na mapagmanipula ay maaari ding “ipalaban ang mga anak sa isa't isa; ... maglaro ng mga paborito ngunit sabihan ang hindi minamahal na bata na ang lahat ay kanyang kasalanan dahil sa hindi niya pagiging mas likas na matalino, mas maganda, at kung hindi man ay mas kamahal-mahal. "

Sa politika

Ang kolumnistang si Maureen Dowd ay isa sa mga unang gumamit ng term sa kontekstong pampulitika. Inilarawan niya ang paggamit ng pamamaraan ng administrasyong Bill Clinton sa pagsasailalim kay Newt Gingrich sa maliliit na pagkasuklam na inilaan upang pukawin siya na gumawa ng mga reklamo sa publiko na "napansin bilang hysterical".

Sa kanyang librong State of Confusion noong 2008 : Manipulasyong Pulitikal at ang Pag-atake sa Pangkaisipang Amerikano, inilarawan ng sikologo na si Bryant Welch ang paglaganap ng pamamaraan sa politika ng Amerika simula sa panahon ng modernong mga komunikasyon, na nagsasaad:

To say gaslighting was started by the Bushes, Lee Atwater, Karl Rove, Fox News, or any other extant group is not simply wrong, it also misses an important point. Gaslighting comes directly from blending modern communications, marketing, and advertising techniques with long-standing methods of propaganda. They were simply waiting to be discovered by those with sufficient ambition and psychological makeup to use them.

Ginamit ng mamamahayag na si Frida Ghitis ang salitang "gaslighting" upang ilarawan ang pandaigdigang ugnayan ng Russia. Habang ang mga operatiba ng Russia ay aktibo sa Crimea, patuloy na tinanggihan ng mga opisyal ng Russia ang kanilang presensya at manipulahin ang kawalan ng pagtitiwala sa mga pampulitikang grupo na pabor sa kanila.

Ang mga mamamahayag sa The New York Times Magazine, BBC at Teen Vogue, pati na rin ang mga psychologist na sina Bryant Welch, Robert Feldman at Leah McElrath, ay inilarawan ang ilan sa mga aksyon ni Donald Trump noong 2016 US presidential election at ang kanyang termino bilang pangulo bilang mga halimbawa ng gaslighting . Ang propesor ng pamamahayag na si Ben Yagoda ay nagsulat sa The Chronicle of Higher Education noong Enero 2017 na ang terminong gaslighting ay naging kilala muli bilang resulta ng pag-uugali ni Trump, na sinasabing ang "kinagawian na ugali ni Trump na sabihin na 'X', at pagkatapos, sa ibang pagkakataon, nagagalit na ideklara, 'Hindi ko sinabi na "X". Sa katunayan, hindi ko pinapangarap na sabihin na "X" 'ay nagdala ng bagong katanyagan sa term na ito.

Ang gaslighting ay ginagamit ng mga pinuno at tagasunod ng mga pangkat ng sekta upang matiyak ang pagsunod ng anumang mga potensyal na lumihis na miyembro.

Sa lugar ng trabaho

Ang gaslighting sa lugar ng trabaho ay kapag ang mga tao ay gumawa ng mga bagay na sanhi ng pagtatanong ng mga kasamahan sa kanilang sarili at ng kanilang mga aksyon sa isang paraan na nakakasama sa kanilang mga karera. Ang biktima ay maaaring maibukod, ginawang paksa ng tsismis, patuloy na dinidiskita o tinatanong upang sirain ang kanilang kumpiyansa. Ang salarin ay maaaring ilipat ang mga pag-uusap sa pinaghihinalaang mga pagkakamali o mali. Ang gaslighting ay maaaring gawin ng sinuman at maaaring lalong mapinsala kung ang may kagagawan ay may posisyon ng kapangyarihan.

Sa kulturang popular

Ang 2016 misteryo at sikolohikal na thriller film na The Girl on the Train ay ginalugad ang direktang mga epekto ng gaslighting sa bida (Rachel). Sa panahon ng kanyang kasal, ang dating asawa ni Rachel na si Tom ay isang marahas na nang-aabuso at nangbibiktima. Si Rachel ay nagdusa mula sa matinding pagkalumbay at alkoholismo. Kapag si Rachel ay lasing na lasing, palagi niyang sinabi sa kanya na nagawa niya ang mga kakila-kilabot na bagay na hindi niya maalala.

Ang Gaslighting ang pangunahing tema ng isang plotline sa 2016 na radio soap opera ng BBC na The Archers . Ang kwento ay patungkol sa pang-emosyonal na pang-aabuso kay Helen Archer ng kanyang kapareha at kalaunan asawa na si Rob Titchener sa loob ng dalawang taon, at naging sanhi ng labis na talakayan sa publiko tungkol sa hindi pangkaraniwang bagay.

Sa loob ng maraming buwan sa panahon ng 2018, ang gaslighting ay isang pangunahing balangkas sa soap opera ng NBC na Days of Our Lives, dahil ang tauhang si Gabi Hernandez ay nahuli na ginagaslight ang kanyang matalik na kaibigan na si Abigail Deveroux matapos na mai-frame si Gabi para sa isang pagpatay na ginawa ni Abigail sa serye.

Noong Marso 2020, ang The Chicks ay naglabas ng isang awit na pinamagatang "Gaslighter", ang pamagat na track mula sa kanilang darating na album na Gaslighter, isang sanggunian sa gaslighting kung saan inspirasyon ang diborsyo ng lead singer na si Natalie Maines mula sa aktor na si Adrian Pasdar .

Tingnan din

• 2 + 2 = 5
• Alternative facts
• Authority bias
• Autonomy
• Big lie
• Brainwashing
• Cognitive distortion
• Confabulation
• Creeping normality
• Dangerous Crossing
• DARVO
• Deception
• Deconstruction
• Epistemic injustice
• Guilt trip
• Gullibility
• Kafkatrap
• Martha Mitchell effect
• Mind games
• Professional abuse
• Psychological warfare
• Setting up to fail
• Stockholm syndrome
• Victim blaming
• Zersetzung