Himagsikang Ruso ng 1905

Ang Himagsikang Ruso ng 1905, kilala rin bilang ang Unang Rebolusyong Ruso, ay nagsimula noong 22 Enero 1905. Ang isang alon ng malawakang pampulitika at panlipunang kaguluhan ay nagsimulang kumalat sa malalawak na lugar ng Imperyo ng Russia. Ang kaguluhan ay pangunahing nakadirekta laban sa Tsar, maharlika, at naghaharing uri. Kabilang dito ang mga welga ng manggagawa, kaguluhan ng mga magsasaka, at mga pag-aalsa ng militar. Bilang tugon sa panggigipit ng publiko, napilitan si Tsar Nicholas II na bumalik sa kanyang naunang awtoritaryan na paninindigan at gumawa ng ilang reporma (na inilabas sa Manipesto ng Oktubre). Kinuha ito sa anyo ng pagtatatag ng State Duma, ang multi-party system, at ang Konstitusyon ng Russia ng 1906. Sa kabila ng popular na partisipasyon sa Duma, ang parlyamento ay hindi nakapaglabas ng sarili nitong mga batas, at madalas na sumasalungat kay Nicholas. Limitado ang kapangyarihan ng Duma at patuloy na hawak ni Nicholas ang naghaharing awtoridad. Higit pa rito, maaari niyang buwagin ang Duma, na ginawa niya nang tatlong beses upang maalis ang oposisyon.

Himagsikang Ruso ng 1905
Demonstrations before Madugong Linggo
Petsa 22 January 1905 – 16 June 1907 (2 taon, 4 buwan, 3 linggo at 4 araw) Lookasyon Russian Empire Resulta Revolutionaries defeated Nicholas II retains the throne October Manifesto Constitution enacted Establishment of the State Duma
Mga nakipagdigma
Russian Empire Supported by: Russian Army Okhrana Black Hundreds Russian nobility Gentry assembly	Revolutionaries Supported by: Saint Petersburg Soviet Moscow City Duma Chita Republic Party of Socialist Revolutionaries Russian Social Democratic Labour Party Kagal Union of Liberation
Mga kumander at pinuno
Nicholas II Sergei Witte Dmitri Feodorovich Trepov	Leon Trotsky Georgy Gapon Pavel Milyukov
Mga nasawi at pinsala
3,611 killed or wounded	15,000 killed 20,000 wounded 38,000 captured 1 battleship surrendered to Romania

Ang rebolusyon noong 1905 ay pinasimulan ng pang-internasyonal na kahihiyan na nagresulta sa pagkatalo ng Russia sa Digmaang Ruso-Hapones, na natapos sa parehong taon. Ang mga panawagan para sa rebolusyon ay pinatindi ng lumalagong pagsasakatuparan ng iba't ibang sektor ng lipunan sa pangangailangan para sa reporma. Ang mga pulitiko tulad ni Sergei Witte ay nagtagumpay sa bahagyang industriyalisasyon ng Russia ngunit nabigo upang sapat na matugunan ang mga pangangailangan ng populasyon. Si Tsar Nicolas II at ang monarkiya ay halos nakaligtas sa Rebolusyon ng 1905, ngunit ang mga kaganapan nito ay naglalarawan kung ano ang darating sa 1917 Rebolusyong Ruso.

Sanhi

Maraming salik ang nag-ambag sa kaguluhan sa buong Imperyo ng Russia noong 1905. Masyadong maliit ang kinita ng mga bagong laya na magsasaka at hindi sila pinayagang ibenta o isasangla ang kanilang inilaan na lupa. Ikinagalit ng mga etniko at pambansang minorya ang patakaran ng "Russification" ng Imperyo: kinakatawan nito ang diskriminasyon at panunupil laban sa mga pambansang minorya, tulad ng pagbabawal sa kanila sa pagboto, paglilingkod sa Guwardiya Imperyal o Navy, at nililimitahan ang kanilang pagpasok sa mga paaralan. Isang bagong industriyal na uring manggagawa ang nagalit sa gobyerno dahil sa napakaliit na ginawa nito para protektahan sila, dahil ipinagbawal nito ang mga welga at pag-oorganisa sa mga unyon ng manggagawa. Ang mga mag-aaral sa unibersidad ay nakabuo ng isang bagong kamalayan matapos ang disiplina ay maluwag sa mga institusyon, at habang ang mga lalong radikal na ideya ay nakakuha ng pansin.

Dahil ang ekonomiya ng Russia ay nakatali sa pananalapi ng Europa, ang pag-urong ng mga pamilihan ng pera sa Kanluran noong 1899–1900 ay nagbunsod sa industriya ng Russia sa isang malalim at matagal na krisis; nalampasan nito ang paglubog sa industriyal na produksyon ng Europa. Ang pag-urong na ito ay nagpalala ng kaguluhan sa lipunan sa loob ng limang taon bago ang Rebolusyon ng 1905.