Hukuman

Ang hukuman (Ingles: court) ay sinumang tao o institusyon, kadalasan bilang isang institusyon ng pamahalaan, na may awtoridad na humatol sa mga legal na hindi pagkakaunawaan sa pagitan ng mga partido at magsagawa ng pangangasiwa ng hustisya sa mga usaping sibil, kriminal, at administratibo alinsunod sa tuntunin ng batas. Sa parehong karaniwang batas at batas sibil mula sa legal na sistema, ang mga korte ang pangunahing paraan para sa paglutas ng hindi pagkakaunawaan, at sa pangkalahatan ay nauunawaan na ang lahat ng tao ay may kakayahang dalhin ang kanilang mga akusasyon sa harap ng hukuman. Katulad nito, kasama sa mga karapatan ng mga akusado ng isang krimen ang karapatang magharap ng depensa sa harap ng korte.

Isang pagsubok ng paghuhukom sa Old Bailey sa London na iginuhit nina Thomas Rowlandson at Augustus Pugin para sa Microcosm ng London (1808–11)

Ang Pandaigdigang Hukumang Pangkatarungan

Ang sistema ng mga hukuman na nagpapakahulugan at naglalapat ng batas ay sama-samang kilala bilang hudikatura . Ang lugar kung saan nakaupo ang korte ay kilala bilang lugar ng pagkakitaan.Ang silid kung saan nagaganap ang mga paglilitis sa hukuman ay kilala bilang isang silid ng hukuman, at ang gusali bilang isang bahay-hukuman ; Ang mga pasilidad ng hukuman ay mula sa simple at napakaliit na pasilidad sa mga komunidad na kanayunan hanggang sa malalaking kumplikadong pasilidad sa mga komunidad na kalunsuran.

Ang praktikal na kapangyarihan na ibinigay sa hukuman ay kilala bilang hurisdiksyon nito (mula sa Latin iūrisdictiō, mula sa iūris, "ng batas ," + dīcō, "upang ipahayag," + -tiō, pangngalan na bumubuo ng suffix ), ang kapangyarihan ng korte na magpasya ng ilang uri ng mga tanong o petisyon na ilalagay dito. Ayon sa Komentaryo ng mga Batas sa Inglatera ni William Blackstone, ang hukuman (para sa mga pagkakamaling sibil ) ay binubuo ng hindi bababa sa tatlong partido: ang āctor o nagsasakdal, na nagrereklamo ng pinsalang nagawa; ang reus o nasasakdal, na tinawag na gumawa ng kasiyahan para dito; at ang jūdex o kapangyarihang panghukuman, na siyang susuri ang katotohanan mula sa mga akusasyon, at siya ring magpapasiya ng batas na magmumula sa katotohanang iyon, pero, kung may anumang pinsalang lumilitaw na nagawa, tinitiyak nito, sa pamamagitan ng mga opisyal sa ilalim nito, ay maglalapat ng kaangkupang legal na pagsasaayos . Karaniwan din sa mga nakatataas na hukuman na magkaroon ng mga abogado, at mga abogado o tagapayo, bilang mga katulong, bagaman, madalas, ang mga korte ay binubuo ng mga karagdagang mga manananggol, baluwarte, tagapagpahayag, at marahil isang hurado.

Ang terminong "hukuman" ay ginagamit din upang tumukoy sa namumunong opisyal o mga opisyal, kadalasan isa o higit pang mga hukom . Ang hukom o panel ng mga hukom ay maaari ding sama-samang tukuyin bilang "ang hukuman" (kabaligtaran sa mga abogado at manananggol, na pinagsama-samang tinutukoy bilang "ang kapisanan ng mga abogado o bar ").

Sa Estados Unidos, ang legal na kapangyarihan ng korte na gumawa ng aksyon ay nakabatay sa personal na hurisdiksyon sa mga partido sa paglilitis at paksang hurisdiksyon sa mga paghahabol na iginiit.