Juan Salcedo Jr.
Si Juan Sanchez Salcedo Jr. (Setyembre 23, 1904 – Oktubre 25, 1988)[2][1] ay isang Pilipinong manggagamot at siyentipiko na dalubhasa sa biyokimika, nutrisyon at kalusugang pampubliko. Siya ay kalihim ng kalusugan mula 1950 hanggang 1953 at tagapangulo ng National Science Development Board (ngayon ay muling inayos bilang Kagawaran ng Agham at Teknolohiya) mula 1962 hanggang 1970.[2] Isa rin siya sa orihinal na board of trustees at incorporator ng Philippine Rural Reconstruction Movement.[3] Kasunod ng kanyang paglilingkod sa pamahalaan, naging dekano siya ng University of the East Medical College at presidente ng Araneta University.[2]
Juan S. Salcedo Jr | |
|---|---|
 Opisyal na larawan, National Academy of Science and Technology | |
| Ikaanim na Kalihim ng Kagawaran ng Kalusugan | |
| Nasa puwesto Disyembre 30, 1953 – Mayo 1954 | |
| Pangulo | Ramon Magsaysay |
| Nakaraang sinundan | Antonio Villarama |
| Sinundan ni | Paulino Garcia |
| Nasa puwesto Disyembre 14, 1950 – Disyembre 30, 1953 | |
| Pangulo | Elpidio Quirino |
| Personal na detalye | |
| Isinilang | Setyembre 23, 1904 |
| Yumao | 25 Oktobre 1988 (edad 84)[1][2] |
| Alma mater | Unibersidad ng Pilipinas Maynila Unibersidad ng Columbia |
Ang kanyang pakikilahok sa nutrisyon ay nagsimula sa Eksperimento ng Bataan,[2] kung saan pinamunuan niya ang mga sarbey at eksperimento sa Bataan upang patunayan na ang pagpapayaman sa bigas na may thiamine at iba pang sustansya tulad ng iron ay nakapagpapagaling ng beriberi, na siyang pangunahing sanhi ng pagkamatay sa Pilipinas noong mga panahong iyon.[2][4]
Bilang kalihim ng kalusugan, ipinatupad niya ang mandatoryong National Rice Enrichment Act 832 para sa pag-iwas sa mga kaso ng beriberi, ngunit sinalubong ito ng mga pagsalungat mula sa mga may-ari ng bigasan at mahinang pagpapatupad ng mga awtoridad.[5]
Ang Eksperimento ng Bataan
baguhinNoong 1946, ang beriberi ay ang pangalawang nangungunang sanhi ng kamatayan sa Pilipinas, kasunod ng tuberculosis.[5]
Noong 1948, ang sarbey, sa pangunguna ni Dr. Juan Salcedo, Jr. at isang pangkat kasama si Dr. M. D. Bamba at tatlong iba pang mga medikal na opisyal, ay naglalayong suriin ang beriberi sa Pilipinas. Sinuri nila ang humigit-kumulang 22% ng populasyon sa experimental zone at 2 out of 5 control municipality sa Bataan, sinusuri ang 1,000 hanggang 2,500 indibidwal bawat munisipalidad. Ang mga natuklasan ay nagsiwalat na ang mga kaso ng beriberi ay pantay na ipinamahagi sa iba't ibang edad at pisyolohikal na grupo, na nakakaapekto sa 12.8% ng mga napagmasdan, na may pinakamataas na dami ng namamatay sa mga sanggol. Ang kasarian ay hindi kapansin-pansing nakakaimpluwensya sa mga resulta, maliban sa mga kondisyong pisyolohikal na nauugnay sa pagbubuntis at paggagatas.[6] Mula noong Oktubre 1948, sinubukan ni Salcedo, kasama ang pangkat ni Bamba ang kanilang pinayayamang bigas para sa eksklusibong paggamit ng 63,000 katao sa Bataan. Ang mga natuklasan ay nagpapakita ng pagbaba ng 76 hanggang 94% sa saklaw ng beriberi sa bawat isa sa 7 munisipalidad.[7]
Mula 1947 hanggang 1949, isang eksperimento sa pagpapakain sa Bataan, na isinagawa ng Amerikanong kemist na si Robert R. Williams at ni Salcedo, ay nagpakita na ang pinayaman ng thiamine na puting pinakintab na bigas ay makabuluhang nabawasan ang mga rito ng beriberi sa mga populasyong nasa panganib.[5] Si Salcedo ay kinilala bilang nag-develop ng iba't ibang palay na pinatibay ng thiamine na tumulong na mabawasan ang mga kaso ng beriberi sa Pilipinas at sa ibang mga bansa.[4]
Noong 1949, si Salcedo, kasama sina Alfonso Pedroche, Elpedio C. Panganiban at Jose F. De Leon, ay nagsagawa ng mga paunang pagsubok sa larangan sa Pilipinas na kinasasangkutan ng artipisyal na pinayaman na puting bigas na may 3,500 kalahok. Ang mga resulta ay ganap na kasiya-siya. Sa limitadong mga obserbasyon, ang ilang miyembro ng Sandatahang Lakas ng Pilipinas, na mga kalahok para sa mga pagsubok, ay nakatanggap ng mga kapaki-pakinabang na epekto sa peripheral neuritis.[8]
Mga sanggunian
baguhin- ↑ 1.0 1.1 "JUAN S. SALCEDO JR. – National Library of the Philippines" (sa wikang Ingles). Nakuha noong 2024-09-01.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 "Dr. Juan Salcedo, Jr. – NFP" (sa wikang Ingles). Nakuha noong 2024-09-01.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Flavier, Juan M., Doctor to the Barrios, page 6.
- ↑ 4.0 4.1 "Pride of Philippine science". Philstar.com. Nakuha noong 2024-01-26.
{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 5.0 5.1 5.2
Neelakantan, Vivek (2021-04-22). ""No Nation Can Go Forward When It Is Crippled by Disease": Philippine Science and the Cold War, 1946–65". CSEAS Journal, Southeast Asian Studies. 10 (1). Nakuha noong 2024-09-01.
{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Quiogue, Elena S. (Setyembre 1952). "The Rice Enrichment Project in Bataan, Philippines". American Journal of Public Health and the Nations Health (sa wikang Ingles). 42 (9): 1086–1094. doi:10.2105/AJPH.42.9.1086. ISSN 0002-9572. PMC 1526362. PMID 12976580.
{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Salcedo, Juan; Bamba, M. D.; Carrasco, Eufronio O.; Chan, Gregorio S.; Concepcion, Isabel; Jose, Francisco R.; deLeon, Jose F.; Oliveros, Salvador B.; Pascual, Conrado R.; Santiago, Leon C.; Valenzuela, Ramon C. (1950-12-01). "Artificial Enrichment of White Rice as a Solution to Endemic Beriberi Report of Field Trials in Bataan, Philippines". The Journal of Nutrition. 42 (4): 501–523. doi:10.1093/jn/42.4.501. ISSN 0022-3166. PMID 14804156.
{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Salcedo, Juan; Pedroche, Alfonso; Panganiban, Elpidio C.; DeLeon, Jose F. (1949-08-01). "Artificial Enrichment of White Rice as a Solution to Endemic Beriberi: I. Preliminary Report of Field Trials1". The Journal of Nutrition. 38 (4): 443–451. doi:10.1093/jn/38.4.443. ISSN 0022-3166. PMID 18140048.
{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)