Ang Loei (Thai: เลย, binibigkas [lɤ̄ːj]), ay isa sa mga lalawigan na mas kakaunti ang populasyon (changwat) ng Taylandiya. Ito ay matatagpuan sa rehiyon ng Isan sa itaas na hilagang-silangan ng Taylandiya. Ang mga karatig na lalawigan ay (mula sa silangan pakanan) Nong Khai, Udon Thani, Nong Bua Lamphu, Khon Kaen, Phetchabun, at Phitsanulok. Sa hilaga ito ay nasa hangganan ng mga lalawigan ng Xaignabouli at Vientiane ng Laos.

Loei

เลย
Watawat ng Loei
Watawat
Opisyal na sagisag ng Loei
Sagisag
Bansag: 
Lungsod ng dagat ng kabundukan, pinakamalamig na lugar sa Siam, na may magagandang bulaklak ng tatlong panahon
Mapa ng Taylandiya na nagpapakita ng Lalawigan ng Taylandiya
Mapa ng Taylandiya na nagpapakita ng Lalawigan ng Taylandiya
Mga koordinado: 17°29′12″N 101°43′10″E / 17.48667°N 101.71944°E / 17.48667; 101.71944Mga koordinado: 17°29′12″N 101°43′10″E / 17.48667°N 101.71944°E / 17.48667; 101.71944
BansaTaylandiya
KabeseraLoei
Pamahalaan
 • GobernadorChaitawat Niemsiri
Lawak
 • Kabuuan10,500 km2 (4,100 milya kuwadrado)
Ranggo sa lawakIka-16
Populasyon
 (2019)[2]
 • Kabuuan642,950
 • RanggoIka-42
 • Kapal61/km2 (160/milya kuwadrado)
 • Ranggo sa densidadIka-68
Human Achievement Index
 • HAI (2017)0.5819 "average"
Ika-42
Sona ng orasUTC+7 (ICT)
Postal code
42xxx
Calling code042
Kodigo ng ISO 3166TH-42
Plaka ng sasakyanเลย
Websaytloei.go.th

Magmula noong 2020, ang panlalawigang gobernador ay si Chaiwat Chuenkosum.[4] 225.6 milyong baht ang inilaan sa lalawigan sa FY2019 ng Taylandiya.[5]

Heograpiya baguhin

 
Phra That Si Song Rak, distrito ng Dan Sai

Mabundok ang lalawigan. Ang luklukan ng pamahalaang panlalawigan, ang Loei, ay nasa isang mayamang bana na napapalibutan ng mga bundok na ang mga taluktok ay natatakpan ng fog at masaganang iba't ibang flora. Ang pinakakilalang mga bundok sa lalawigan ay ang Phu Kradueng, Phu Luang, at Phu Ruea. Ang Ilog Loei, na dumadaloy sa lalawigan, ay isang tributaryo ng Mekong, na bahagi ng hilagang hangganan ng lalawigan kasama ang kalapit na Laos. Ang Phu Thap Buek, ang pinakamataas na bundok ng Kabundukang Phetchabun, ay nasa lalawigan.[6] Ang bundok Phu Kradueng ay nasa Pambansang Liwasan ng Phu Kradueng (อุทยานแห่งชาติภูกระดึง).[7] Ang kanlurang bahagi ng lalawigan ay umaabot sa katimugang dulo ng Kabundukang Luang Prabang ng Kabundukang Thai.[8] Ang kabuuang kagubatan ay 3,382 square kilometre (1,306 mi kuw) o 32.2 porsiyento ng lalawigan.

Kasaysayan baguhin

Ipinapalagay na ang Loei ay itinatag ng mga tao mula sa Chiang Saen, ang kabisera ng Lan Na. Itinatag ni Khun Pha Muang ang nayon ng Dan-kwa, at itinatag ng Bang Klang Hao ang Dan Sai. Nang maglaon, ang tagtuyot at sakit ay humantong sa paglipat ng mga taganayon sa lugar ng kasalukuyang Loei.

Noong 1907, nilikha ni Haring Chulalongkorn (Rama V) ang lalawigan ng Loei. Ang Kultural na Sentro ng Loei (ศูนย์วัฒนธรรมจังหวัดเลย) ay nagpapakita ng kasaysayan, relihiyon, at tradisyon ng Loei.[9]

Mga simbolo baguhin

Ang selyo ng lalawigan ay nagpapakita ng stupa sa Phra That Si Song Rak, na itinayo noong 1560 ni Haring Maha Chakrapat ng Kahariang Ayutthaya at Haring Saysettha ng Lan Xang bilang simbolo ng pagkakaibigan sa pagitan ng dalawang kaharian.[10] Ang puno ng probinsya ay ang Khasi pine (Pinus kesiya).

Ang panlalawigang bansag ay "Lungsod ng dagat ng kabundukan, pinakamalamig na lugar sa Siam, na may magagandang bulaklak ng tatlong panahon."[11]

Ekonomiya baguhin

Ang agrikultura ang nagtutulak sa ekonomiya ni Loei. Ang Macadamia na mani, passion fruit, at Arabica na kape ay itinatanim sa kabundukan; saging, linga, at goma sa kapatagan. Ang Loei ay isang ekoturismong desitnasyon dahil sa natural na kapaligiran nito at amalgam ng hilagang at hilagang-silangan na kultura.[12]

Ang Distrito ng Wang Saphung ay ang lugar ng isang malaking open pit na minahan ng ginto na gumagamit ng maraming lokal. Ang lokalidad ay naging lugar ng matagal nang hindi pagkakaunawaan pati na rin ang pisikal na salungatan sa pagitan ng mga taganayon ng Ban Na Nong Bong at ng mga paligid nito at Tungkum Limited, isang subsidiyaryo ng Tongkah Harbour PCL. Ang operasyon ng pagmimina ng ginto ni Tungkum ay inakusahan sa mga korte ng pagkasira ng kapaligiran.[13]

Mga pagkakahating pampangasiwaan baguhin

Pamahalaang panlalawigan baguhin

Ang lalawigan ay nahahati sa 14 na distrito (amphoe). Ang mga distrito ay nahahati pa sa 89 na mga subdistrito (tambon) at 839 na mga nayon (muban).

  1. Mueang Loei
  2. Na Duang
  3. Chiang Khan
  4. Pak Chom
  5. Dan Sai
  6. Na Haeo
  7. Phu Ruea
  1. Tha Li
  2. Wang Saphung
  3. Phu Kradueng
  4. Phu Luang
  5. Pha Khao
  6. Erawan
  7. Nong Hin

Mga sanggunian baguhin

  1. "ตารางที่ 2 พี้นที่ป่าไม้ แยกรายจังหวัด พ.ศ.2562" [Table 2 Forest area Separate province year 2019]. Royal Forest Department (sa Thai). 2019. Nakuha noong 6 April 2021, information, Forest statistics Year 2019, Thailand boundary from Department of Provincial Administration in 2013{{cite web}}: CS1 maint: postscript (link)
  2. รายงานสถิติจำนวนประชากรและบ้านประจำปี พ.ส.2562 [Statistics, population and house statistics for the year 2019]. Registration Office Department of the Interior, Ministry of the Interior. stat.bora.dopa.go.th (sa Thai). 31 December 2019. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 14 Hunyo 2019. Nakuha noong 26 February 2020.
  3. Human achievement index 2017 by National Economic and Social Development Board (NESDB), pages 1-40, maps 1-9, retrieved 14 September 2019, ISBN 978-974-9769-33-1
  4. "Loei governor rises as 'savior' in Covid-19 struggle". Thai PBS World. 2 May 2020. Nakuha noong 2 May 2020.
  5. Thailand's Budget in Brief Fiscal Year 2019. Bureau of the Budget. 20 December 2018. p. 95. Nakuha noong 2 May 2020.
  6. "Ban Thap Boek". Tourism Authority of Thailand (TAT). Inarkibo mula sa ang orihinal noong 6 Abril 2016. Nakuha noong 6 May 2016.
  7. "Phu Kradueng National Park". Department of National Parks (DNP). Inarkibo mula sa ang orihinal noong 21 January 2016. Nakuha noong 5 June 2016.
  8. ดร.กระมล ทองธรรมชาติ และคณะ, สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ม.1, สำนักพิมพ์ อักษรเจริญทัศน์ อจท. จำกัด, 2548, หน้า 24-25
  9. "Loei Cultural Center". Tourism Authority of Thailand (TAT). Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2 Oktubre 2018. Nakuha noong 5 June 2016.
  10. "Loei". THAILEX Travel Encyclopedia. Nakuha noong 5 June 2016.
  11. "About Loei". Tourist Authority of Thailand (TAT). Inarkibo mula sa ang orihinal noong 16 Abril 2016. Nakuha noong 5 June 2016.
  12. "Loei: General Info". Tourist Authority of Thailand (TAT). Nakuha noong 5 June 2016.
  13. Wannasiri, Sutharee; Abbott, Kingsley (2016-06-05). "Struggle against mining violations leaves activists exposed". Bangkok Post. Nakuha noong 5 June 2016.