Anemia: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
AnakngAraw (usapan | ambag) |
AnakngAraw (usapan | ambag) bago |
||
Linya 1:
{{Infobox disease
| Name = Anemia
| Image = Iron deficiency anemia blood film.jpg
| Caption = Dugo ng tao mula sa isang kaso ng [[anemiang kulang sa bakal]]
| DiseasesDB = 663
| ICD10 = {{ICD10|D|50||d|50}}-{{ICD10|D|64||d|60}}
| ICD9 = {{ICD9|280}}-{{ICD9|285}}
| MedlinePlus = 000560
| eMedicineSubj = med
| eMedicineTopic = 132
| eMedicine_mult = {{eMedicine2|emerg|808}} {{eMedicine2|emerg|734}}
| MeshID = D000740
}}
Ang '''anemia''' o '''anaemia''' ay ang hindi pagkakaroon ng sapat na mga [[pulang selula ng dugo]] o [[hemoglobin]] sa [[dugo]]. Inilalarawan din ang anemia bilang ang pagbaba sa dami ng mga pulang selula ng dugo o ang dami ng hemoglobin sa dugo.<ref>{{cite web|title=Anemia|url=http://www.merriam-webster.com/dictionary/anemia|website=http://www.merriam-webster.com/|accessdate=7 July 2014}}</ref><ref>{{cite book|title=Stedman's medical dictionary|date=2006|publisher=Lippincott Williams & Wilkins|location=Philadelphia|isbn=9780781733908|page=Anemia|edition=Ika-28 ed.}}</ref> Maaari rin itong bigyan ng kahulugan bilang ang bumabang kakayahan ng dugo na magdala ng [[oksiheno]].<ref>{{cite book|first1=[edited by] Bernadette F. Rodak|title=Hematology : clinical principles and applications|date=2007|publisher=Saunders|location=Philadelphia|isbn=9781416030065|page=220|edition=Ika-3 ed.|url=http://books.google.ca/books?id=6sfacydDNsUC&pg=PA220}}</ref> Kapag ang anemya ay lumitaw nang mabagal, ang mga sintomas ay kadalasang hindi malinaw at maaaring kabilangan ng pakiramdam ng kapaguran, kahinaan, kinakapos ng hininga, o mahinang kakayahan na mag-ehersisyo.<!-- <ref name=EBM2013/> --> Ang anemia na lumitaw nang mabilis ay madalas na mayroong mas mahigit na mga sintomas na maaaring kabilangan ng [[pagkalito]], pagbaba ng antas ng pagkakaroon ng malay, pakiramdam na mawawalan ng ulirat ''(syncope)'', at pagtaas ng pagnanais na uminom ng mga pluwido.<!-- <ref name=EBM2013/> --> Kailangang magkaroon ng sapat na anemia bago ang isang tao ay maging kapuna-punang [[maputla]] ''(pallor)''.<!-- <ref name=EBM2013/> --> Maaaring mayroong dagdag na mga sintomas ayon sa sanhi.<ref name=EBM2013>{{cite journal|last1=Janz|first1=TG|last2=Johnson|first2=RL|last3=Rubenstein|first3=SD|title=Anemia in the emergency department: evaluation and treatment.|journal=Emergency medicine practice|date=Nov 2013|volume=15|issue=11|pages=1-15; quiz 15-6|pmid=24716235}}</ref>
<!-- Cause and Diagnosis -->
Mayroong tatlong pangunahing mga uri ng anemia: anemang dulot ng [[pagkawala ng dugo]], anemia na dahil sa pagbaba ng produksiyon o paggawa ng pulang selula ng dugo, at ang anemia na dahil sa tumaas na pagkasira ng pulang selula ng dugo.
== Mga uri ng anemia ==
=== Anemiang mikrositiko ===
* [[Iron deficiency anemia|Anemia na dahil sa kakulangan ng bakal]], ang pinaka karaniwang uri ng anemia sa pangkalahatan
* [[hemoglobinopathy|Hemoglobinopathies]], anemiang mas bihira
** [[Sickle-cell disease|Sakit ng selulang karit]] (dating tinatawag na ''anemia ng selulang karit'')
** [[Thalassemia]]
=== Anemiang normositiko ===
* Akyut na [[hemorrhage|kawalan ng dugo]]
* [[Anemia of chronic disease|Anemia ng sakit na kroniko]]
* [[Aplastic anemia|Anemiang aplastiko]] (pagkabigo ng [[bone marrow|utak-buto]])
=== Anemiang makrositiko ===
* [[Megaloblastic anemia|Anemiang megaloblastiko]] dahil sa kawalan ng sapat na [[bitamina 12]] o [[folic acid|asidong poliko]] (o ng dalawa)
* [[Pernicious anemia|Anemiang mapaminsala]], isang problema [[awto-imyuno]] sa mga [[selulang parietal]] ng tiyan
* [[Alkoholismo]]
* [[Methotrexate]], [[zidovudine]], at iba pang mga gamo na nagpapahinto ng [[DNA replication|replikasyon ng DNA]]. Ito ang pinaka karaniwang sanhi sa mga pasyenteng hindi alkoholiko (hindi palainom ng alak)
=== Anemiang dimorpiko ===
Ang ''anemiang dimorpiko'' ay dalawang uri ng anemia na magkasabay. Halimbawa, ang [[hypochromic|hipokromiko]]ng makrositiko na dahil sa [[impestasyon]] ng [[hookworm|tiwal]] (bulating-kawit) na humahantong sa pagkakaroon ng hindi sapat na bakal at bitamina B12 o asidong poliko o pagkatapos ng isang [[blood transfusion|pagsasalin ng dugo]].
{{Link GA|de}}
[[Kategorya:Mga sakit]]
[[Kategorya:Dugo]]
{{stub|Kalusugan|Soolohiya}}
| |||