Watawat ng Pilipinas: Pagkakaiba sa mga binago
Content deleted Content added
m Ibinalik ang mga pagbabago ni 112.201.62.251 (Usapan) patungo sa huling rebisyon ni WayKurat Tatak: Rollback |
Cemdgtheking (usapan | ambag) Idinagdag ang kabanatang "Disenyo" |
||
Linya 22:
[[Talaksan:Flag of the Philippines.svg|thumb|250px|right|Flag ratio: 1:2]]
Ang '''Pambansang Watawat ng [[Pilipinas]]''', na tinatawag din na '''Tatlong Bituin at Isang Araw''', ay isang pahalang na [[watawat]] na may dalawang
== Disenyo ==
=== '''Pagkakayari''' ===
Ang haba ng watawat ay palaging katumbas ng dobleng lapad nito, na nagbibigay ng proporsyon nitong 1:2. Ang haba naman ng mga giliran ng puting tatsulok ay katumbas ng lapad ng watawat. Ang bawat tala ay nakaikwas sa paraang ang bawat dulo nito ay nakatapat sa taluktok kung saan ito matatagpuan. Ang araw naman, na hindi eksaktong nasa gitna kundi nakagilid pakanan ng kaunti, ay mayroong walong bigkis ng mga sinag na mayroong sinag-mayor na doble ng kapal ng sinag-menor. Ang mga pagitan ng walong sinag ay kasinlaki ng isang bigkis ng mga sinag,[[Talaksan:Philippines flag construction sheet.png|Ang balangkas sa paggawa ng watawat|491x491px|thumb|alt=|border|center]]
=== Kulay ===
Ang pagkakabughaw sa watawat ay nagkaiba na sa paglipas ng panahon. ''Lazuli Rosco'' ang sinasabing orihinal na kulay ng bughaw sa watawat, ngunit ang pinagmulan ng mismong kulay na ito ay hindi natitiyak, ngunit maaaring nagmula daw ito sa pagkakabughaw ng watawat ng Kuba, na sinasabing naging batayan ng dibuho ng watawat.
Samantalang 1955 naman nang italaga ng Pambansang Suriang Pangkasaysayan (''National Historical Institute'') na kaparis ng mga kulay ng watawat ng Estados Unidos ang mga kulay sa watawat ng Pilipinas.
Taong 1985 nang ipag-utos ni Pangulong Ferdinand E. Marcos na ibalik sa orihinal na kulay bughaw na mapusyaw at pula gaya ng sa nabanggit na watawat ng Kuba ang watawat ng Pilipinas, na binawi nang mapatalsik si Marcos ng 1986 Himagsikang Lakas-Sambayanan.
Kaalinsabay ng sentenaryo ng pagkakatatag ng Republika noong 1998, ipinagtibay ng Kodang Pangwatawat at Heraldiko ng Pilipinas (o BA 8491) na nagtakda sa maharlikang bughaw (o ''royal blue'') bilang opisyal na kulay ng bughaw.
Ang mga kulay ng watawat na tiniyak sa Batas Republika Blg. 8491 ay nakatala sa talahanayan sa ibaba, gamit ang mga ''cable number'' sa sistemang nilikha ng ''Color Association of the United States.''
{| class="wikitable" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align:center;"
! rowspan="2" |Iskema
! width="20%" |Bughaw
! width="20%" |Pula
! width="20%" |Puti
! width="20%" |Dilaw
|-
| style="background:#0038A8" |
| style="background:#CE1126" |
| style="background:#FFFFFF" |
| style="background:#FCD116" |
|-
|[./https://en.wikipedia.org/wiki/Color_Association_of_the_United_States Cable No.]<ref name="ra84913">{{cite web|url=http://www.thecorpusjuris.com/legislative/republic-acts/ra-no-8491.php|title=An Act Prescribing the Code of the National Flag, Anthem, Motto, Coat-of-Arms and Other Heraldic Items and Devices of the Philippines – Republic Act No. 8491|date=February 12, 1998|website=The Corpus Juris|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170619235459/http://www.thecorpusjuris.com/legislative/republic-acts/ra-no-8491.php|archivedate=2017-06-19}}.</ref>
|80173
|80108
|80001
|80068
|-
|[./https://en.wikipedia.org/wiki/Pantone Pantone] <ref name="pantone3">{{cite web|url=http://www.vexilla-mundi.com/philippines_flag.html|title=Philippines|publisher=Vexilla Mundi|accessdate=2007-06-06|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080529140557/http://www.vexilla-mundi.com/philippines_flag.html|archivedate=2008-05-29|df=}}</ref>
|286C
|193CN/A
|122C
|-
|[./https://en.wikipedia.org/wiki/RGB RGB]
|0-56-168
|206-17-38
|255-255-255
|252-209-22
|-
|[./https://en.wikipedia.org/wiki/CMYK CMYK]
|C99-M80-Y0-K0
|C12-M100-Y87-K3N/A
|C2-M17-Y91-K0
|-
|[./https://en.wikipedia.org/wiki/Hexadecimal HEX]
|#0038A8
|#CE1126
|#FFFFFF
|#FCD116
|}
=== Simbolismo ===
Ang pambansang watawat ng Pilipinas ay mayroong parihabang disenyo na binubuo ng isang puting pantay na tatsulok, na kumakatawan sa kalayaan, pagkakapantay-pantay at pagkakatipan; ang pahalang na estripang bughaw ay para sa kapayapaan, katotohanan at katarungan at ang pulang katumbas nito ay para namaan sa pagkamakabayan at kagitingan. Sa gitna ng puting tatsulok ay mayroong gintong araw na kumakatawan naman sa pagkakaisa, kalayaan, demokrasyang panlahat at sa soberanya ng bansa. Napalilibutan ito ng walong sinag, na kung saan ang bawat isa ay kumakatawan sa mga lalawigang may mahalagang pagkakalahok sa 1896 Himagsikang Pilipino laban sa España; ang mga lalawigang ito ay ang [[Kalakhang Maynila|Maynila]], [[Bulacan]], [[Kabite|Cavite]], [[Pampanga]], [[Bataan]], [[Laguna]], [[Batangas]] at [[Nueva Ecija]] (bagamat mayroong ibang mga sors na nagsasabing mayroon pang naiiba). Gayunpaman, ayon sa Pagpapahayag ng Pagsasarili (1898) at sa pag-aaral ng propesor ng UP na si Ambeth Ocampo, ang mga sinag ng araw ay kumakatawan 'di umano sa unang walong lalawigan ng Pilipinas na pinasailaliman ng Batas Militar noon sa nabanggit ng himagsikan. Tatlong talang may limang sulok naman ang matatagpuan sa bawat isang dulo ng tatsulok, na kumakatawan sa tatlong kapuluan kung saan nagsimula ang himagsikan: sa [[Luzon|Kalusunan]], [[Kabisayaan]], at [[Mindanao|Kamindanawan]].
Ang orihinal na simbolismo ng watawat ay nakatala sa teksto ng pahayag ng pagsasarili, na tumutukoy sa isang nakalakip na guhit, ngunit walang tala ng nasabing guhit ang nakita. Ipinaliliwanag sa nasabing proklamasyon na:<blockquote><sup><big>" Sa wakas ay napagpasyahan nang walang pagtutol na ang bansang ito, ngayong malaya na magmula ngayon ay gagamitin ang parehong watawat na ginamit nito, kung saan ang mga hugis at kulay nito ay inilalarawan sa kalakip na guhit na makatotohanang nagpapakita ng tatlong nabanggit na lakas na kumakatawan sa puting tatsulok bilang kakila-kilalang simbolo ng pamosong Samahan ng Katipunan, na sa pamamagitan ng pagsasanduguan ay nag-udyok sa sambayanan na bumangon at mag-alsa; ang tatlong bituin na kumakatawan sa tatlong punong pulo ng kapuluan - ang Luzon, Mindanao at Panay (Visayas) kung saan nagmula ang paghihimagsik; ang araw ay kumakatawan sa malalaking hakbang na isinagawa ng mga anak ng bansang ito sa pagtahak nito sa kaunlaran at kabihasnan; ang walong sinag nito ay kumakatawan sa walong lalawigan ng Pilpinas, at ang mga kulay na bughaw, pula at puti ay umaalala sa watawat ng Estados Unidos ng (Hilagang) Amerika bilang pagpapakita ng lubos napsasalamat sa dakilang bansang ito sa kanyang walang pag-iimbot na pagtatanggol na ipinagkaloob nito, at patuloy na ipinagkakaloob nito sa atin. At, tangan ang watawat na ito, iwinawagayway ito sa harap ng mga ginoong nagkatipon dito —[talaan ng mga pangalan ng delegado]— at buong katapatang nanunumpa na kikilalanin at ipagtatanggol ito magpasahanggang huling patak ng aming mga dugo. "</big></sup></blockquote>Ang simbolismong ibinigay sa 1898 Proklamasyon ng Pagsasarili ng Pilipinas ay naiiba sa kasalukuya't kinikilalang paliwanag. Sabi sa dokumento, ang puting tatsulok ay sumisimbolo sa sagisag ng Katipunan, ang lihim na samahang lumaban sa pamumuno ng España. Nasabi rin na ang mga kulay sa watawat ay kumakatawan sa mga kulay ng watawat ng Estados Unidos bilang pagpapakita ng pasasalamat sa pagtulong nila sa mga naghihimagsik na Pilipino laban sa España. Sinasabi rin na ang isa sa mga bituin ay kumakatawan sa pulo ng Panay, sa halip na sa buong Kabisayaan..<ref>{{cite web|url=http://www.gov.ph/2015/06/12/english-speech-of-president-aquino-at-the-celebration-of-independence-day-2015/|title=[English] Speech of President Aquino at the celebration of Independence Day|date=June 12, 2015|work=Official Gazette|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170227151727/http://www.gov.ph/2015/06/12/english-speech-of-president-aquino-at-the-celebration-of-independence-day-2015/|archivedate=February 27, 2017}}</ref> Ang Panay daw ay, ayon sa mga pagkakaunawa, ay kumakatawan sa buong rehiyon ng Kabisayaan. Ang araw naman ay kumakatawan sa malalaking hakbang na isinagawa ng mga anak ng bayan tungo sa kaunlaran at sibilisasyon, at sa halip na Tarlac, Bataan ang inilista bilang isa sa walong lalawigang kinakatawan ng mga sinag sa nasabing watawat.
== Kasaysayan ==
Line 42 ⟶ 103:
Para pagpahingahin na ang kontrobersiya, ang kasalukuyang inuutos na lilim ay ''royal blue'', ayon sa [[Mga Aktong Pangrepublika ng Pilipinas|Aktong Pangrepublika]] Blg. 8491. Sa kasamaang palad, ang kilos na ito ay naglikha ng panibagong kontrobersiya sa pagitan ng mga historiador at politiko ukol sa kung maaaring gawin ito ng gobyerno na baguhin ang mga sagisag ng kasaysayan at orihinal na kahulugan ng mga ito para lang sa kaginhawaan ng lahat.
Ang watawat ng Pilipinas ay walang katulad , sapagka't maaari nitong ipakita ang isang kalagayan ng [[digmaan]]. Kapag ang watawat ay naka-baligtad at nasa ibabaw ang pula (o nasa kaliwa kung ito ay nakatanghal na patayo), ang ibig sabihin nito ay ang [[Pilipinas]] ay nasa nakasabak sa digmaan. Ito ay unang itinaas noong 4 Pebrero 1899, sa simula ng labanan ng [[Digmaang Pilipino-Amerikano]] sa mga taong 1899-1913.
| |||