Basahan (sistema ng pagsusulat): Pagkakaiba sa mga binago
ShiminUfesoj (usapan | ambag) Bagong pahina: {{Infobox writing system |name=Basahan |altname=Guhit, Súrat Bikolnon |type=Abugida |languages=Bikol |fam1=Alpabetong Proto-Sinaitiko |fam2=Alpa... |
(Walang pagkakaiba)
|
Pagbabago noong 11:47, 11 Enero 2021
Ang Sulat Basahan,[1] o kilala sa Guhit, isa sa mga sinaunang mga sulat sa Pilipinas na ginamit ng mga sinaunang katutubong Bikolano bago sakupin ng mga Kastila ang Pilipinas.
Basahan Guhit, Súrat Bikolnon | |
---|---|
Talaksan:File:Surat Basahan.jpg | |
Uri | Abugida |
Mga wika | Bikol |
Mga magulang na sistema | |
Mga kapatid na sistema | Sa Pilipinas: Baybayin Buhid Sa Ibang bansa: Balinese Batak Javanese Lontara Sundanese Rencong Rejang |
PAALALA: Maaaring naglalaman ang pahinang ito ng mga simbolong pamponetikong IPA. |
Alpabeto
Ang Basahans ng pre-Hispanikong Bikolano mayroon tatlong patinig (a, i, o) at labing limang mga katinig (ba, ka, da, ga, ha, la, ma, na, nga, pa, ra, sa, ta, wa, ya). Tinatawag na abugida ang sulat sapagkat ang mga pananda ay nagrerepresenta ng silaba, iyan ay katinig na may patinig.
Paraan ng pagsula
Base kay Scott, kung ang e.g. ang pananda para sa ba binabasa na be / bi, mayroon itong kaldit (isang maliit na hugis "v" na panandang dayakritiko) sa kaliwa (o ibabaw), kung babasahin naman ito bilang bu / bo, ang kaldit ay nasa kanan (resp. Ilalim). Ang basahan ng mga matandang mga bikolano mayroon sariling pananda para sa /r/ habang ang Tagalog (Baybayin) at Ilokano (Kurdita) ay wala.[2] Sa panahon na iyon, ang kaldit ay tinatawag na kaholoan o holo base kay Marcos de Lisboa, may-akda ng pinakaunang talasalitaan ng Bikol.[3][2]
Mga pinangkunan
- ↑ Lisboa, Maŕcos de (1865). "basahan". Vocabulario de la Lengua Bicol (sa Kastila at Bikol). p. 60. Nakuha noong 2019-12-01.
BASAHAN. pc. El a, b, c, de ellos por donde aprenden á leer que tiene quince letras consonantes, y tres vocales, a, e, o.
- ↑ 2.0 2.1 Scott, William Henry (2004). Barangay (sa Ingles). Ateneo de Manila University Press. p. 186. ISBN 971-550-135-4.
- ↑ Lisboa, Maŕcos de (1865). "caholoan". Vocabulario de la Lengua Bicol (sa Kastila at Bikol). p. 86. Nakuha noong 2019-12-01.
CAHOLOAN. pc. Una virgula de esta manera, V. que ponen á los lados de sus caractéres, etc.