Pang-aalipin: Pagkakaiba sa mga binago

Content deleted Content added
AnakngAraw (usapan | ambag)
linis
AnakngAraw (usapan | ambag)
m Sapilitang trabaho nilipat sa Pang-aalipin: pagsasanib
Linya 1:
Ang '''Sapilitang trabaho''' ay ang pagtatrabaho nang hindi gusto o biglaan o sapilitan. Nakita na ang ganitong pangyayari noong panahon ng mga Kastila.
[[Talaksan:Geromeslavemarket.jpg|160px|thumb|Isang dibuhong naglalarawan ng tagpuang nasa isang sinaunang pamilihan ng mga alipin.]]
{{stub}}
 
Ang '''pang-aalipin''' ay isang uri ng '''sapilitang trabaho''' na kung saan tinuturing o tintratro ang isang tao bilang pagmamay-ari ng iba. Inaari ang mga alipin na labag sa kanilang kalooban mula nang sila'y nabihag, nabili o sinilang, at inaalisan ng karapatan na magbakasyon, tanggihang magtrabaho, o tumanggap ng bayad (katulad ng [[sahod]]). Maaaring bumilang sa kamakailan lamang gamit ng mga katawagang "pang-aalipin" o "alipin" ang metaporikal at analogong mga gamit na nailalapat sa mga mababang anyo ng sapilitang trabaho.
 
Mayroong mga patunay ng pang-aalipin bago pa ang mga nasusulat na tala, at mayroon na sa iba't ibang katindihan, anyo at kapanahunan sa halos lahat ng [[kultura]] at [[lupalop]].<ref name=Slavery>[http://www.britannica.com/blackhistory/article-24156 Historical Survey > Slave-owning societies (Makasaysayang pagsisiyasat > Mga lipunang may alipin)], Encyclopædia Britannica</ref> Sa ibang mga [[lipunan]], nagkaroon ng pang-aalipin bilang isang legal na institusyon o sistemang sosyo-ekonomiko, ngunit hindi na ngayon ito pinapahintulot sa [[batas]] ng halos lahat ng mga [[bansa]]. Gayon pa man, nagpapatuloy pa rin ang kasanayan sa iba't ibang mga anyo sa buong mundo.<ref name="un.org">[http://www.un.org/Pubs/chronicle/2005/issue3/0305p28.html ''UN Chronicle | Slavery in the Twenty-First Century'']</ref><ref name="''BBC Millions 'forced into slavery'">[http://news.bbc.co.uk/2/hi/2010401.stm ''BBC Millions 'forced into slavery''']</ref>
 
Kinikilala bilang [[karapatang pantao]] ang [[kalayaan]] mula sa pang-aalipin. Sinasabi sa Artikulo 4 ng [[Pangkalahatang Pagpapahayag ng Karapatang Pantao]]:
:''No one shall be held in slavery or servitude; slavery and the slave trade shall be prohibited in all their forms.''<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/ethics/slavery/modern/law.shtml|title=The law against slavery|work=Religion & Ethics - Ethical issues|publisher=[[British Broadcasting Corporation]]|accessdate=2008-10-05}}</ref>
:(Wala sinuman ang aalipinin o bubusabusin; pinagbabawal ang pang-aalipin at ang kalakalan ng mga alipin sa lahat ng anyo nito.)
 
== Mga sanggunian ==
{{commonscat|Slavery}}
{{reflist}}
 
[[Kaurian:Lipunan]]
 
[[af:Slawerny]]
[[an:Esclavitut]]
[[ang:Þēoƿdōm]]
[[ar:عبودية]]
[[ast:Esclavitú]]
[[ay:T'aqisiyäwi]]
[[az:Quldarlıq quruluşu]]
[[bat-smg:Verguobė]]
[[be:Рабства]]
[[be-x-old:Рабства]]
[[bg:Робство]]
[[bn:দাসত্ব]]
[[br:Sklaverezh]]
[[bs:Robovlasništvo]]
[[ca:Esclavitud]]
[[cs:Otrokářství]]
[[cy:Caethwasiaeth]]
[[da:Slaveri]]
[[de:Sklaverei]]
[[el:Δουλεία]]
[[en:Slavery]]
[[eo:Sklaveco]]
[[es:Esclavitud]]
[[et:Orjus]]
[[eu:Esklabotza]]
[[fa:برده‌داری]]
[[fi:Orjuus]]
[[fiu-vro:Or'apidämine]]
[[fo:Trælur]]
[[fr:Esclavage]]
[[fy:Slavernij]]
[[ga:Sclábhaíocht]]
[[gl:Escravitude]]
[[he:עבדות]]
[[hi:दासप्रथा (पाश्चात्य)]]
[[hif:Gulami]]
[[hr:Robovlasništvo]]
[[ht:Esklavay]]
[[hu:Rabszolgaság]]
[[id:Perbudakan]]
[[is:Þrælahald]]
[[it:Schiavismo]]
[[ja:奴隷]]
[[jbo:selbaise'u]]
[[ka:მონათმფლობელობა]]
[[kaa:Qulshılıq]]
[[kg:Bumpika]]
[[ko:노예]]
[[krc:Къул тутуу]]
[[ku:Xulam]]
[[la:Servitudo]]
[[lb:Sklaverei]]
[[lt:Vergovė]]
[[lv:Verdzība]]
[[mk:Ропство]]
[[ml:അടിമത്തം]]
[[mr:गुलामगिरी]]
[[ms:Perhambaan]]
[[nds:Slaveree]]
[[new:दास]]
[[nl:Slavernij]]
[[nn:Slaveri]]
[[no:Slaveri]]
[[nv:Naaltéʼ]]
[[oc:Esclavatge]]
[[pap:Sklabitut]]
[[pl:Niewolnictwo]]
[[pnb:غلامی]]
[[pt:Escravidão]]
[[qu:Isklaw]]
[[ro:Sclavie]]
[[ru:Рабство]]
[[sah:Кулут]]
[[scn:Schiavismu]]
[[sh:Ropstvo]]
[[simple:Slavery]]
[[sk:Otroctvo]]
[[sl:Suženjstvo]]
[[sr:Ропство]]
[[sv:Slaveri]]
[[sw:Utumwa]]
[[ta:அடிமை முறை]]
[[th:ทาส]]
[[tr:Kölelik]]
[[uk:Рабство]]
[[ur:غلامی]]
[[vi:Nô lệ]]
[[war:Pagkauripon]]
[[yo:Okoẹrú]]
[[zh:奴隶制度]]
[[zh-yue:奴隸制]]