Nepal

(Idinirekta mula sa Nepali)

Ang dating tinatawag bilang Kaharian ng Nepal, na matatagpuan sa Kahimalayaan, ay nag-iisang kahariang Hindu sa buong daigdig. Matatagpuan ito sa timog Asya, sa pagitan ng Tsina at India. Pagkatapos ng 240 taon, isang republika na ang Nepal, at nakilala bilang Demokratikong Republikang Pederal ng Nepal.

Demokratikong Republikang Pederal ng Nepal
संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपाल (Nepali)
Saṅghīya Lōkatāntrika Gaṇatantra Nēpāla
Watawat ng Nepal
Watawat
Eskudo ng Nepal
Eskudo
Salawikain: जननी जन्मभूमिश्च स्वर्गादपि गरीयसी
Jananī janmabhūmiśca svargādapi garīyasī
"Si Ina at Inang Bayan ay Higit sa Langit"
Awitin: सयौँ थुँगा फूलका
Sayaun Thunga Phool Ka
"Likha sa Sandaang Bulaklak"
Location of Nepal in dark green; territory claimed but uncontrolled shown in light green
Kabisera
at pinakamalaking lungsod
Kathmandu
28°10′N 84°15′E / 28.167°N 84.250°E / 28.167; 84.250
Wikang opisyalNepali
Katawagan
PamahalaanFederal parliamentary republic
• President
Ram Chandra Poudel
Ram Sahaya Yadav
Pushpa Kamal Dahal
Bishowambhar Prasad Shrestha
LehislaturaFederal Parliament
• Mataas na Kapulungan
National Assembly
• Mababang Kapulungan
House of Representatives
Formation
25 September 1768
4 March 1816
21 December 1923
28 May 2008
20 September 2015
Lawak
• Kabuuan
147,516 km2 (56,956 mi kuw) (93rd)
• Katubigan (%)
2.8%
Populasyon
• Pagtataya sa 2022
30,666,598[2] (49th)
• Densidad
180/km2 (466.2/mi kuw)
KDP (PLP)Pagtataya sa 2023
• Kabuuan
Increase $150.800 billion[3] (84th)
• Bawat kapita
Increase $4,934[3] (150th)
KDP (nominal)Pagtataya sa 2023
• Kabuuan
Increase $41.339 billion[3] (102nd)
• Bawat kapita
Decrease $1,352[3] (167th)
Gini (2010)32.8[4]
katamtaman
TKP (2019)Increase 0.602[5]
katamtaman · 142nd
SalapiNepalese rupee (Rs, रू) (NPR)
Indian rupee (₹) (INR)[6]
Sona ng orasUTC+05:45 (Nepal Standard Time)
Ayos ng petsaYYYY/MM/DD
Gilid ng pagmamaneholeft
Kodigong pantelepono+977
Kodigo sa ISO 3166NP
Internet TLD.np


Mga teritoryong pampangasiwaan

baguhin

Ang Nepal ay isang pederal na republika na binubuo ng 7 lalawigan. Ang bawat lalawigan ay binubuo ng 8 hanggang 14 na distrito. Ang mga distrito, naman, ay binubuo ng mga lokal na yunit na kilala bilang urban at rural na munisipyo. Mayroong kabuuang 753 lokal na yunit na kinabibilangan ng 6 na metropolitan na munisipyo, 11 sub-metropolitan na munisipalidad at 276 na munisipalidad para sa kabuuang 293 urban na munisipalidad, at 460 rural na munisipalidad.[7] Ang bawat lokal na yunit ay binubuo ng mga ward. Mayroong 6,743 ward sa kabuuan.

Lalawigan Kabisera Mga Distrito Area
(km2)
Populasyon
Census
2011
Populasyon
Census
2021
Densidad
(people/km2)
2021
Human
Development
Index
Mapa
Koshi Province Biratnagar 14 25,905 4,534,943 4,972,021 192 0.553  
Madhesh Province Janakpur 8 9,661 5,404,145 6,126,288 634 0.485  
Bagmati Province Hetauda 13 20,300 5,529,452 6,084,042 300 0.560  
Gandaki Province Pokhara 11 21,856 2,403,757 2,479,745 113 0.567  
Lumbini Province Deukhuri 12 19,707 4,499,272 5,124,225 260 0.519  
Karnali Province Birendranagar 10 30,213 1,570,418 1,694,889 56 0.469  
Sudurpashchim Province Godawari 9 19,539 2,552,517 2,711,270 139 0.478  
Nepal Kathmandu 77 147,181 26,494,504 29,192,480 198 0.579  

Mga sanggunian

baguhin
  1. Formal recognition of Nepal as an independent and sovereign state by Great Britain.
  2. "Nepal". The World Factbook (sa wikang Ingles) (ika-2024 (na) edisyon). Central Intelligence Agency. Nakuha noong 24 Setyembre 2022.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) (Nakaarkibong 2022 edisyon)
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 "World Economic Outlook Database, October 2023 Edition. (Nepal)". IMF.org. International Monetary Fund. 10 Oktubre 2023. Nakuha noong 14 Oktubre 2023.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  4. "Gini Index (World Bank Estimate) – Nepal". World Bank. Inarkibo mula sa orihinal noong 8 Hunyo 2014. Nakuha noong 16 Abril 2020.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  5. "Human Development Report 2019" (sa wikang Ingles). United Nations Development Programme. 2019. Inarkibo mula sa orihinal (PDF) noong 31 Mayo 2020. Nakuha noong 16 Abril 2020. {{cite web}}: |archive-date= / |archive-url= timestamp mismatch (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  6. "Nepal writes to RBI to declare banned new Indian currency notes legal". The Economic Times. Times Internet. 6 Enero 2019. Nakuha noong 20 Enero 2020.{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  7. Australian Government-The Asia Foundation Partnership on Subnational Governance in Nepal. "Diagnostic Study of Local Governance in Federal Nepal 2017" (PDF). The Asia Foundation. Inarkibo (PDF) mula sa orihinal noong 20 Hulyo 2019. Nakuha noong 20 Hulyo 2019.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)


   Ang lathalaing ito na tungkol sa Bansa at Asya ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.