Pagdurugo ng ilong

(Idinirekta mula sa Pagkadugo ng ilong)

Ang pagdurugo ng ilong o balinguyngoy[1] na kilala din bilang nosebleed sa Ingles at epistaxis, ay instansiya ng pagdurugo mula sa ilong.[2] Maaring dumaloy ang dugo sa tiyan, at magdulot ng pagduduwal at pagsusuka.[3] Sa mas malalang mga kaso, maaring lumabas sa parehong butas ng ilong ang dugo.[4] Sa bihirang pagkakataon, maaring maraming ang dumadaloy na dugo na nagdudulot ng mababang presyon ng dugo.[2] Maari din na umakyat ang dugo tungo sa maliit na tubong nasolagrimal palabas ng mata.[5]

Kabilang sa mga kadahilanan ng panganib ang trauma, kabilang ang paglalagay ng daliri sa ilong, pampanipis ng dugo, altapresyon, alkoholismo, alerhiya dahil sa panahon, tuyong panahon, at mga nalanghap na mga corticosteroid.[6] May dalawang uri: anteryor, na mas karaniwan; at posteryor, na di gaanong karaniwan subalit mas seryoso.[6] Nangyayari sa pangkalahatan ang anteryor na pagdurugo ng ilong mula sa plekso ni Kiesselbach habang nangyayari sa pangkalahatan ang pagdurugong posteryor mula sa arteryang sphenopalatine.[6] Ang diyagnosis ay sa pamamagitan ng direktang pagmamasid.[2]

Para maiwasan ang pagdurugo ang ilong maaring gumamit ng petroleum jelly sa ilong.[7] Sa simula, ang paggamot ay ang pangkalahatang paglapat ng presyon na hindi bababa sa limang minuto sa mababang kalahati ng ilong.[8] Kung hindi ito sapat, maaring gamitin ang nasal packing.[8] Maari din makatulong ang asido traneksamiko.[9] Kung patuloy pa rin ang mga episodyo ng pagdurugo, nirerekomenda ang endoskopya.[8]

Ibang paggamit ng katawagan baguhin

Ang "pagdurugo ng ilong" o "nosebleed" ay kadalasang ginagamit bilang idiyoma para ipahawatig na nahihirapan ang isang indibiduwal na magsalita ng isang wika (kadalasan ang wikang Ingles) dahil hindi ito ang kanyang katutubong wika.[10]

Mga sanggunian baguhin

  1. "balinguyngoy". Pambansang Diksiyonaryo | Diksiyonaryo.ph. Komisyon sa Wikang Filipino. 2023.
  2. 2.0 2.1 2.2 Ferri, Fred F. (2013). Ferri's Clinical Advisor 2014 E-Book: 5 Books in 1 (sa Ingles). Elsevier Health Sciences. p. 399. ISBN 978-0-323-08431-4.
  3. Wilson, I. Dodd (1990). Walker, H. Kenneth; Hall, W. Dallas; Hurst, J. Willis (mga pat.). Clinical Methods: The History, Physical, and Laboratory Examinations (sa Ingles) (3rd pat.). Boston: Butterworths. ISBN 978-0409900774. PMID 21250251.
  4. Krulewitz, NA; Fix, ML (Pebrero 2019). "Epistaxis". Emergency Medicine Clinics of North America (sa Ingles). 37 (1): 29–39. doi:10.1016/j.emc.2018.09.005. PMID 30454778. S2CID 242676103.
  5. Riordan-Eva, Paul (2000). Vaughan and Asbury's General Ophthalmology (sa Ingles). McGraw Hill Professional. p. 92. ISBN 978-0-07-137831-4.
  6. 6.0 6.1 6.2 Tabassom, A; Cho, JJ (January 2020). "Epistaxis (Nose Bleed)". StatPearls (sa Ingles). PMID 28613768.
  7. Morgan, Daniel J.; Kellerman, Rick (March 2014). "Epistaxis". Primary Care: Clinics in Office Practice (sa Ingles). 41 (1): 63–73. doi:10.1016/j.pop.2013.10.007. ISSN 0095-4543. PMID 24439881.
  8. 8.0 8.1 8.2 Tunkel, David E.; Anne, Samantha; Payne, Spencer C.; Ishman, Stacey L.; Rosenfeld, Richard M.; Abramson, Peter J.; Alikhaani, Jacqueline D.; Benoit, Margo McKenna; Bercovitz, Rachel S.; Brown, Michael D.; Chernobilsky, Boris; Feldstein, David A.; Hackell, Jesse M.; Holbrook, Eric H.; Holdsworth, Sarah M.; Lin, Kenneth W.; Lind, Meredith Merz; Poetker, David M.; Riley, Charles A.; Schneider, John S.; Seidman, Michael D.; Vadlamudi, Venu; Valdez, Tulio A.; Nnacheta, Lorraine C.; Monjur, Taskin M. (7 Enero 2020). "Clinical Practice Guideline: Nosebleed (Epistaxis) Executive Summary". Otolaryngology–Head and Neck Surgery (sa Ingles). 162 (1): 8–25. doi:10.1177/0194599819889955. PMID 31910122.
  9. Joseph, Jonathan; Martinez-Devesa, Pablo; Bellorini, Jenny; Burton, Martin J (2018-12-31). Cochrane ENT Group (pat.). "Tranexamic acid for patients with nasal haemorrhage (epistaxis)". Cochrane Database of Systematic Reviews (sa Ingles). 2018 (12): CD004328. doi:10.1002/14651858.CD004328.pub3. PMC 6517002. PMID 30596479.
  10. "A letter to Charice". Philstar.com. Nakuha noong 2023-01-22.