Problemang sinoptiko

Ang problemang sinoptiko ang tanong sa spesipikong ugnayang literaryo ng tatlong ebanhelyong sinoptiko: ang Ebanghelyo ni Marcos, Ebanghelyo ni Mateo at Ebanghelyo ni Lucas. Ang mga ebanghelyong ito ay ibang iba sa Ebanghelyo ni Juan. Ang tanong na tinatanong ng mga iskolar ng Bagong Tipan ay kung alin sa mga ito ang nauna, kung sino ang kinopya o kumopya at alin pang mga batayan ang ginamit ng mga may akda nito. Ang mga pangalang Marcos, Mateo at Lucas ay ikinabit lang noong ika-2 siglo CE at kaya hindi alam kung sino talaga ang may akda ng mga ebanghelyong ito. Ang batayan dito ang halos pagkakatulad sa paggamit ng mga salita, salita sa salita ngunit may mga malaki ring mga salungatan sa iba pang teksto.^[2]

Isa pang halimbawa ng pagkakatulad salita sa salita baguhin

Mt 8:2–3	Mk 1:40–42	Lk 5:12–13
Καὶ ἰδοὺ, λεπρὸς προσελθὼν προσεκύνει αὐτῷ λέγων· Κύριε, ἐὰν θέλῃς δύνασαί με καθαρίσαι. καὶ ἐκτείνας τὴν χεῖρα ἥψατο αὐτοῦ λέγων· Θέλω, καθαρίσθητι· καὶ εὐθέως ἐκαθαρίσθη αὐτοῦ ἡ λέπρα.	Καὶ ἔρχεται πρὸς αὐτὸν λεπρὸς παρακαλῶν αὐτὸν καὶ γονυπετῶν καὶ λέγων αὐτῷ ὅτι, Ἐὰν θέλῃς δύνασαί με καθαρίσαι. καὶ σπλαγχνισθεὶς ἐκτείνας τὴν χεῖρα αὐτοῦ ἥψατο καὶ λέγει αὐτῷ· Θέλω, καθαρίσθητι· καὶ εὐθὺς ἀπῆλθεν ἀπ᾿ αὐτοῦ ἡ λέπρα, καὶ ἐκαθαρίσθη.	Καὶ ἰδοὺ, ἀνὴρ πλήρης λέπρας· ἰδὼν δὲ τὸν Ἰησοῦν πεσὼν ἐπὶ πρόσωπον ἐδεήθη αὐτοῦ λέγων· Κύριε, ἐὰν θέλῃς δύνασαί με καθαρίσαι. καὶ ἐκτείνας τὴν χεῖρα ἥψατο αὐτοῦ λέγων· Θέλω, καθαρίσθητι· καὶ εὐθέως ἡ λέπρα ἀπῆλθεν ἀπ᾿ αὐτοῦ.
And behold, a leper came and worships him, saying: Lord, if you wish, I can be cleansed. And he stretched out his hand and touched him, saying: I wish it; be cleansed. And immediately his leprosy was cleansed.	And, calling out to him, there comes to him a leper and kneeling and saying to him: If you wish, I can be cleansed. And, moved with compassion, he stretched out his hand and touched him and says to him: I wish it; be cleansed. And immediately the leprosy left him, and he was cleansed.	And behold, a man full of leprosy. But, upon seeing Jesus, he fell upon his face and requested him, saying: Lord, if you wish, I can be cleansed. And he stretched out his hand and touched him, saying: I wish it; be cleansed. And immediately the leprosy left him.

More than half the wording in this passa

Mga pangunahing teoriyang isinusulong mga Iskolar ng Bagong Tipan baguhin

Ang mga sumusunod ang mga isinusulong na solusyon sa problemang sinoptik.^[3]

**Mga kilalang solusyon sa problemang sinoptiko**
Prioridad (Sinong naunang isinulat)	Teoriya^[4]	Mga komento
Marcos bilang unang isinulat	Dalawang pinagkunan (Mark–Q)	Ang pinakatinatanggap na solusyon sa problemang sinoptiko. Ang Ebanghelyo ni Marcos ay pinagkopyahan ng parehong Ebanghelyo ni Mateo at Ebanghelyo ni Lucas. Ang parehong ito ay kumopya rin sa hindi pa natatagpuang Dokumentong Q na katulad ng Ebanghelyo ni Tomas.
	Farrer (Marcos-Mateo)	Ang dobleng tradition na buong ipapaliwanag ng paggamit ng Lucas kay Mateo.
	Tatlong pinagkunan (Marcos–Q/Mateo)	Pinagsama ng Dalawang pinagkunan at Farrerr. Ang Dokumentong Q ay limitado sa mga kasabihan ni Hesus na maaaring sa wikang Aramaiko at siya ring kinopya ng Marcos.
	Wilke (Marcos-Lucas)	Dobleng tradisyon na buong ipipaliwanag ng paggamit ng Mateo kay Lucas.
	Four-source (Mark–Q/M/L)	Ang parehong Mateo at Lucas ay kumopya sa Q. Ang Mateo ay gumait pa sa isang pinagkunang-Mateo at ang Lucas ay gumamit pa sa isang pinagkunang-Lucas.
Ang Mateo ang unang isinulat	Dalawang ebanghelyo br /> (Griesbach) (Mateo-Lucas)	Tinipon ng Marcos ang pinagsaluhan ng Mateo at Lucas.
Ang Mateo ang unang isinulat	Augustinian (Mateo-Marcos)	Ang Marcos ay hindi una o hindi rin huli ngunit pagitan ng Mateo at Lucas.
Ang Lucas ang unang isinulat	eskwelang Herusalem (Lucas–Q)	Ang isang antolohiyang Griyego A na literal na isinalit mula sa orihinal na Hebro ang ginamit ng bawat ebanghelyo. Ang Lucas ay gumamit rin sa mas unang nawalang ebanghelo. Ang Mateo ay hindi direktang gumamit sa Lucas.
Ang Ebanghelyo ni Marcion ang unang isinulat	Marcion hypothesis	Ang lahat ng ebanghelyo ay kumopya sa Ebanghelyo ni Marcion. Si Marcion ang kaunanahang Kristiyano na nagtipon ng Biblikal na kanon.
Wala	Multi‑source	Ang bawat ebanghelyo ay may ibang pinagkopyahan.
	Proto‑gospel	Ang mga ebanghelyo ay humango sa isang karaniwang proto-ebanghelyo na posibleng sa Hebreo o Aramaiko.
	Q+/Papias (Marcos–Q/Mateo)	Ang bawat dokumento ay humango mula sa mas nauna rito kabilang ang Logoi (Q+) and Papias' Exposition.
	Independensiya	Ang bawat ebanghelyo ay independiyente at orihinal na komposisyon batay sa kasaysayang pambibig.

Mga sanggunian baguhin

↑ Honoré, A. M. (1968). "A Statistical Study of the Synoptic Problem". Novum Testamentum. 10 (2/3): 95–147. doi:10.2307/1560364. ISSN 0048-1009. JSTOR 1560364.
↑ Goodacre, Mark (2013). "Synoptic Problem". In McKenzie, Steven L. (pat.). Oxford Encyclopedia of Biblical Interpretation. Oxford University Press. ISBN 9780199832262.
↑ Carlson (September 2004). "Synoptic Problem". Hypotyposeis.org. Carlson lists over twenty of the major ones, with citations of the literature.
↑ Though eponymous and some haphazard structural names are prevalent in the literature, a systematic structural nomenclature is advocated by Carlson and Smith Naka-arkibo 2015-09-03 sa Wayback Machine., and these names are also provided. The exception is the Marcion hypothesis which is not part of their nomenclatures.

[1] Honoré, A. M. (1968). "A Statistical Study of the Synoptic Problem". Novum Testamentum. 10 (2/3): 95–147. doi:10.2307/1560364. ISSN 0048-1009. JSTOR 1560364.

[2] Goodacre, Mark (2013). "Synoptic Problem". In McKenzie, Steven L. (pat.). Oxford Encyclopedia of Biblical Interpretation. Oxford University Press. ISBN 9780199832262.

[3] Carlson (September 2004). "Synoptic Problem". Hypotyposeis.org. Carlson lists over twenty of the major ones, with citations of the literature.

[4] Though eponymous and some haphazard structural names are prevalent in the literature, a systematic structural nomenclature is advocated by Carlson and Smith Naka-arkibo 2015-09-03 sa Wayback Machine., and these names are also provided. The exception is the Marcion hypothesis which is not part of their nomenclatures.

[2]

[1]

[3]

[4]